Landbouwminister Piet Adema: "Landbouwakkoord moet er binnen twee weken komen"
"We zitten nu in de fase dat we tot een landbouwakkoord moeten komen", zegt landbouwminister Piet Adema (ChristenUnie). Hij wil dat de partijen aan de onderhandelingstafel er binnen twee weken uit zijn met elkaar. "Maar als wij er niet uitkomen, betekent dat niet automatisch dat het kabinet ook weg moet."
Toch wil Adema nog niet aan dat scenario denken. "Ik heb er nog vertrouwen in. Anders zouden we niet meer aan tafel zitten met al die partijen. We voeren nog altijd het goede gesprek over onderwerpen die erom gaan."
Geen landbouwakkoord is voor minister Piet Adema geen reden om ook de stekker uit het kabinet te trekken
Duidelijk is wel dat het spannende tijden zijn voor een mogelijk landbouwakkoord. Want hoe verder wanneer de onderhandelingen toch niets zouden opleveren? Waarom stapt het kabinet dan niet per definitie op? "Dat hangt ervan af waarom het overleg dan klapt", vindt Adema. "Maar als het klapt, dan komen we als kabinet zelf met uitstellen. En die zijn dan minder gunstig voor de agrarische sector dan wat er nu op tafel ligt."
"LTO boekt resultaat"
Adema spreekt zijn waardering uit voor bijvoorbeeld LTO, de grootste partij bij de onderhandelingen. "Ze boeken resultaat. Op sommige thema's liggen er ook concessies op tafel die verder gaan dan wat eigenlijk mijn mandaat is vanuit de regering."
Op die momenten moet Adema niet alleen om tafel met de agrarische sector, maar ook met het kabinet. "Tot nu toe heb ik mijn collega-ministers, en ook premier Rutte, kunnen overtuigen om mee te gaan in de stappen die we tot nu toe hebben gezet."
De landbouwminister vindt het, voor heel Nederland, belangrijk dat het akkoord wordt gesloten
De landbouwminister vindt het, los van zijn eigen rol, belangrijk dat er straks een akkoord ligt met de agrarische sector. "Het moet een nieuwe start zijn tussen boeren en overheid. Een nieuw begin voor de samenwerking tussen landbouw en politiek. Het is erg belangrijk dat er een verdienmodel voor boeren komt. Dat we ze betalen voor natuurbeheer en landschapsbeheer. Dat ook ketenpartijen daar aan meedoen. En dat we ervoor zorgen dat er ruimte blijft voor landbouw in ons land, nu en in de toekomst."
Ik heb op het punt gestaan tegen Gert-Jan Segers te zeggen dat ik een fout had gemaakt toen ik ja zei tegen het ministerschap.
Het zijn voor Adema hectische weken. Naast de zogenaamde hoofdtafel, waaraan de onderhandelingen met de agrarische sector plaatsvinden, is Adema ook wekelijks in de slag met zijn collega's van de ministerraad. Soms praat hij met Sjaak van der Tak van LTO, een andere keer zit hij met de supermarkten. De ene keer gaat dat telefonisch, de andere keer zijn het persoonlijke ontmoetingen.
Twijfel
Toen hij nog maar net minister was geworden, heeft hij even getwijfeld. "Toen ik naar Den Haag ging, zag ik toen overal die omgekeerde vlaggen. Je ziet de tegenstellingen tussen boeren en politiek. Ik heb er toen wel wakker van gelegen. Ik stond zelfs op het punt partijleider Gert-Jan Segers te bellen om te zeggen dat ik een fout had gemaakt toen ik ja zei tegen het ministerschap."
Inmiddels is hij alweer acht maanden minister. "Het gaat alle dagen door. Telefoontjes, stukken lezen, noem maar op. Ik ben de hele week in Den Haag. Je leven staat in het teken van landbouw."
Adema twijfelde naar zijn benoeming tot minister of het wel de juiste keus was geweest.
Is het dan een vorm van plichtsbesef dat hij het er allemaal voor overheeft? "Ik ben gekomen om de problemen op te lossen, niet om per se minister te worden. Dat heb ik de afgelopen tijd in ieder geval geprobeerd. We hebben altijd gepolderd in dit land. Ik vind het belangrijk, ook voor Nederland, dat we bij de polarisatie vandaan komen en weer met elkaar in gesprek kunnen. Met daarbij de vraag, kunnen wij elkaar nog vinden in afspraken?"
'We zitten in de finale'
"Als ik nu naar de opzet van het akkoord kijk, dan zou het voor de landbouw een verlies zijn als we er niet uitkomen", legt de minister uit. "Want dan gaan we terug naar wat het kabinet wil. Dat wil LTO ook niet."
Adema denkt ook dat het kan, zo zegt hij. De belangen zijn gewoon te groot. "We zitten in de finale. Voor ons is het een afweging wat wij vragen van de boeren. Die balans moet goed zijn. Ik weet wat ik wil bereiken in het akkoord, maar we moeten ook perspectief geven. Klapt de boel? Dan staan we weer tegenover elkaar. Dan zijn we niet meer in gesprek."
In 'It Polytburo' bespreken presentatoren Andries Bakker en Eric Ennema elke week met een gast over actuele thema's in de politiek. Kijk hier naar de volledige uitzending met Joop Atsma.
In de ministerraad moet Adema zo nu en dan in de slag met de collega's van D66. Die partij heeft, van de vier coalitiepartijen, misschien wel de strengste eisen aan de agrarische sector. Toch ziet Adema dat anders.
"De afspraken die ik maak, maak ik ook uit naam van de ministers van D66. In een coalitie heb je nu eenmaal vier partijen met vier inzichten. Maar ik merk dat iedereen het belangrijk vindt dat er een akkoord komt. Het helpt bijvoorbeeld mijn collega Van der Wal (minister van Stikstof, red.) ook als er een landbouw akkoord komt. Alle partijen hebben er belang bij dat het lukt."
En dus moet er de komende weken nog flink worden onderhandeld. "Woensdag proberen we weer stappen te zetten. Dan zal er nog geen akkoord liggen. Maar de komende tijd moeten de grootste punten wel uit de weg zijn geruimd."
