Fries yn Lviv: Oekraïners geven niet op, anders verliezen ze hun nationaliteit

Willem Nammensma uit Fryslân zit er midden in. Hij woont in Lviv, ver van het front. Maar ook daar zijn de gevolgen van de oorlog merkbaar. Want ook in Lviv horen ze regelmatig het luchtalarm en slaan af en toe raketten in.

De Oekraïnse president Zelensky heeft dinsdag aangegeven dat er elke dag ongeveer vijftig tot honderd soldaten sneuvelen. Nammensma denkt dat de oorlog nog wel even doorgaat. "De Oekraïners geven de strijd niet op. Als ze niet vechten, verliezen ze hun nationaliteit."

Hoe kijkt Nammensma terug op de drie maanden oorlog? "Die zijn heel intensief voorbijgegaan, maar ook wel een beetje als een bijna onwerkelijke waas."

Sinds het begin van de oorlog is hij twee keer terug in Nederland geweest. "Dan denk je dat je in een andere wereld stapt. Dat geldt ook voor als je weer teruggaat naar Oekraïne."

Hij vraagt zich af hoe het zover heeft kunnen komen. "Hoe is het in hemelsnaam mogelijk dat zoiets kan gebeuren? Dat je dit met z'n allen niet kunt tegenhouden."

Het gaat hem aan het hart, dat het land zo erg is geraakt, nu het net beter ging. "Oekraïne was bezig een beter land te worden. De corruptie werd ingedamd. Er werd geld gestoken in logistiek, wegen en opleidingen. Dat het nu zo erg kapot wordt gemaakt, is onbegrijpelijk."

Het is verschrikkelijk dat er zoveel slachtoffers zijn gevallen, zowel aan Oekraïense als aan Russische zijde, zegt Nammensma "vooral omdat deze oorlog geen goede reden heeft. Er wordt nauwelijks territorium gewonnen."

"Als Rusland een gebied inneemt, is het nog maar de vraag hoelang dat goed gaat. Want er wordt van binnenuit sabotage gepleegd. Het blijft onrustig in zo'n gebied."

Nammensma vraagt zich af wat voor zin het heeft. "Al die doden zijn eigenlijk onzinnig, want er wordt niets mee gewonnen. Niet aan Russische zijde en helaas ook nog niet aan Oekraïense zijde."

Zijn werk kan hij in principe nog wel goed doen. De aardappelen zijn gezet. Waar men nu druk mee bezig is, is de voorraad van de oogst van vorig jaar weg te werken. En dan met name het land uit.

In de opslag moet ruimte komen voor de nieuwe oogst. De grote partijen die anders over de zee werden afgevoerd, moeten nu over de weg of het spoor om verkocht te worden.

Het moet qua bureaucratie gemakkelijker worden om vervoer het land uit sneller te laten verlopen. Bij de grens staan rijen vrachtwagens van 10 tot 20 km.

De chauffeurs doen drie tot zes dagen over de procedure om van het ene naar het andere land te komen. Nammensma: "En als ze terugkomen, moeten ze opnieuw wachten. In totaal zijn ze bijna veertien dagen kwijt aan de grens."

"De tijd tikt, want de nieuwe oogst komt er al weer aan. Er moet snel iets veranderen", verzucht hij.

Hij heeft het al eerder gezegd: het risico is erg groot dat Rusland de havens van Oekraïne afsluit. "Dan ben je verloren. Iedereen had dit kunnen zien aankomen. Drie maanden geleden ook al. Jammer genoeg is er veel tijd verspeeld."