Hoogleraar sportpsychologie: “De Vries moet misschien meer op zijn intuïtie vertrouwen”
20 mei 2023, 08:15 • 4 minuten leestijd
Om zijn toekomst in de Formule 1 veilig te stellen, zijn de komende races cruciaal voor Nyck de Vries. Omrop Fryslân legt zijn casus voor bij Nico van Yperen, hoogleraar sportpsychologie. "Zijn gretigheid kan hem in de weg zitten."
Van Yperen werkt aan de Rijksuniversiteit Groningen en is een gerenommeerd onderzoeker op het gebied van motivatie, stress en presteren in de sport. Hij houdt zich bezig met de mentale kant van sport en presteren en schreef daar ook een boek over.
Nyck de Vries worstelt en maakt fouten die we niet van hem gewend zijn. Kan dat iets mentaals zijn?
"Als hij atypisch gedrag vertoont, om het zo maar te noemen, is er iets aan de hand. Dat het nog niet goed gaat, is duidelijk. Hij is 28 jaar: dit zou wel eens zijn enige en laatste kans op Formule 1 kunnen zijn.
Met Nyck de Vries hebben ze bij AlphaTauri misschien gedacht dat hij, toch een redelijk ervaren coureur, min of meer direct garant zou staan voor goede resultaten."
Het kan zijn dat hij door de druk te veel gaat forceren.
"Dat lukt vooralsnog niet. Met als gevolg dat er allerlei gedachten door zijn kop gaan spelen, wat kan leiden tot concentratieverlies of het maken van domme beslissingen.
Ik speculeer nu, want ik heb Nyck de Vries niet zelf gesproken. Maar het kan zijn dat hij door de druk te veel gaat forceren. Dat hij dingen doet die niet kunnen. Dat hij gaat overcompenseren. Of dat hij beslissingen neemt die hij onder normale omstandigheden niet zou nemen.
Juist doordat dit zijn enige kans is en hij het heel graag wil, kan zijn gretigheid hem in de weg zitten. Dat hij extra risico neemt, wat hem in de race fataal wordt."
Zit Nyck misschien ook te veel in zijn hoofd?
"Formule 1 is een bijzondere sport: in die zin dat het letterlijk levensgevaarlijk is wanneer je je géén zorgen maakt over hetgeen je aan het doen bent. Het 'in je hoofd zitten' wordt vaak als iets negatiefs uitgelegd, maar nadenken over relevante factoren kan je je juist ook helpen te presteren.
Zeker voor een coureur is dat belangrijk: je kent het circuit, je hebt je goed voorbereid en je weet waar je kunt inhalen. Op sommige circuits is dat nagenoeg onmogelijk. Stel dat je toch in de verleiding komt om in te halen op een plek waar dat niet kan, dan moet je je kop gebruiken om dat niet te doen. Je moet je strategisch plan uitvoeren en blijven nadenken."
Maar hoe zit het met afleidende of zelfs negatieve gedachten?
"Afleidende gedachten helpen niet, maar het is onvermijdelijk dat die opspelen omdat je gedachten continu in de weer zijn. 'Mindful' bezig zijn met dat wat je moet doen, is de essentie in sport."
We neigen ernaar om veel over de consequenties na te denken, terwijl dat niet helpt om in het 'hier en nu' te presteren.
"Helaas krijg je vaak meer afleidende gedachten naarmate het belang groter wordt. We neigen ernaar om veel over de consequenties na te denken, terwijl dat niet helpt om in het 'hier en nu' te presteren."
Wordt de druk hem te veel?
"Dat hij druk voelt, lijkt me evident. Niet alleen nu, die druk was er ook toen het seizoen begon. Zoals gezegd is dit waarschijnlijk zijn enige kans op Formule 1. Hoe gaat hij daarmee om? Je moet het race voor race nemen.
Het kan handig zijn een duidelijk plan te hebben van wat wel en wat niet kan. Waar kun je inhalen? Visualiseer die situaties. Bereid je mentaal voor op alle scenario's.
Neem die start in Bakoe: hij had zich op die situatie kunnen voorbereiden en kunnen uitwerken hoe je in bepaalde situaties reageert. Dat is een manier om met de druk om te gaan, door gewoon te bedenken wat er allemaal kan gebeuren, en hoe je daarop gaat reageren. Voel je nog steeds druk, accepteer dan dat dat zo is en vertrouw op je voorbereiding."
Nyck heeft in tegenstelling tot andere coureurs wat langer de tijd nodig om zich een auto en een klasse eigen maken. Waar kan dat aan liggen?
"Als hij dat in de vorige klassen ook had, is het niet raar dat hij ook nu die tijd nodig heeft. Probeer je maar eens staande te houden tussen de beste coureurs ter wereld. Elk foutje wordt afgestraft. Je kunt je nauwelijks iets permitteren."
Na vijf grand prixs is De Vries nog puntloos in de Formule 1. Zijn beste resultaat tot nu toe is een 14e plaats, die hij twee keer behaalde. Dit weekend zou de grand prix van Emilia-Romagna worden verreden, maar wegens noodweer is die afgelast.
"Als je je al niet comfortabel voelt, hoe ga je dan het maximale uit de auto te halen? Als dat de rode draad in zijn carrière is, had het team dat ook kunnen weten."
Bijzonder is dat wanneer hij invalt, hij er wel in één keer staat en boven verwachting presteert. Hoe valt dat te verklaren?
"Als hij invalt en excelleert dan racet hij mogelijk meer op zijn intuïtie. Misschien is het probleem dat hij nu te rationeel bezig is. Coureurs op dit niveau hebben zoveel rijervaring, ze kunnen instinctief racen. Daar moet hij misschien meer op gaan vertrouwen.
Het kan dus zijn dat Nyck juist te veel bezig is met zijn voorbereiding. Dat hij daarmee zijn intuïtief rijden in de weg zit, waardoor hij niet één wordt met de auto. Bij de een biedt dat steun, om alles te visualiseren en te plannen, maar je moet ook je intuïtie vertrouwen. Als je al zo lang racet, weet je wat je moet doen. Als je er te veel over gaat nadenken, kan je er mogelijk meer last van hebben, dan dat het je helpt."
