Criminele burgerinfiltrant in Vidar-zaak kreeg ruim 77.000 euro voor diensten

De criminele burgerinfiltrant die ingezet werd in de grootschalige drugs- en wapenhandelszaak Vidar kreeg ruim 77.000 euro voor zijn diensten. Dat maakte het Openbaar ministerie woensdag bekend in de tweede proforma-zitting die woensdagochtend dient in de rechtbank in Leeuwarden.
Vidar saak
De burger die met toestemming van het OM criminele activiteiten mocht uitvoeren, kreeg in eerste instantie 50 euro per uur, maar later in het onderzoek ging het om 70 euro per uur omdat de inzet van de infiltrant met de codenaam A4110 intensiever werd. Bovendien zou de infiltratie van de ex-crimineel langer duren als gedacht en werd daarom de beloning met ingang van 1 juni 2019 hoger. A4110 heeft tot nu toe ruim 77.000 euro verdiend met zijn infiltratie.

Infiltrant nodig voor oprollen bende

In criminele burgerinfiltrant is meestal zelf actief of is dat geweest binnen groeperingen waar onderzoek naar gedaan wordt of staat dichtbij de criminelen. Dat maakt hem ook van waarde binnen het rechercheonderzoek. Zijn veiligheid heeft volgens het Openbaar Ministerie altijd voorop gestaan. De inzet van de burgerinfiltrant was nodig om de bende op te rollen: "De verdachten vormden een buitengewoon gesloten groep."
© Omrop Fryslân, Auke Zeldenrust

Twijfels over handelen OM

Het OM zei woensdag nogmaals met klem dat de inzet van de burgerinfiltrant volgens de regels is verlopen. De advocaten van de elf verdachten zetten daar vraagtekens bij. Zo zou de minister van Justitie en Veiligheid pas toestemming hebben gegeven nadat de infiltrant ingezet was. Twee van de verdachten zeggen in hun verklaring dat ze onder druk zijn gezet door A4110. De inzet van een burgerinfiltrant was jarenlang verboden en is nog altijd controversieel.

Communicatie verdachten gehackt.

Onder meer het gebruik van EncroChat door verdachten maakte de inzet noodzakelijk, zei de officier van justitie, via die app konden versleutelde berichten verstuurd worden. Dinsdag werd bekend dat de politie en justitie mee konden lezen met de verdachten, na een hack in hun communicatiesysteem. Het communicatienetwerk werd eerder dit jaar door de politie platgelegd.

Politie-infiltratie lukte niet

A-4110 zou volgens het OM zo kort mogelijk ingezet worden. Het doel was het inwinnen van informatie, pseudo-aankopen doen en politie-infiltratie introduceren. Toen de mogelijkheden daartoe "uitgeput" raakten, is A-4110 in maart 2019 als infiltrant gaan werken. "Hij was geen groei-infiltrant die is opgeklommen tot een van de grote jongens", zei de officier van justitie. Het OM komt in december met het eindrapport over A-4110.
Persofficier Gerben Wilbrink
Vanuit de advocaten was er kritiek over de inzet van de burgerinfiltranten. Maar dat is volgens persofficier Gerben Wilbrink onterecht. "Het is natuurlijk een zwaar middel, maar er is goed over nagedacht. Het besluitvormingstraject is erg intensief, uiteindelijk moet de minister van Justitie zelfs toestemming geven. Dat is ook gebeurd. We zagen een groepering in Noord-Nederland die zich bezighield met internationale drugshandel. Een hele gesloten club, waar je van buiten niet bij komt. Dus een undercover politieagent, daar zou het niet mee lukken. Al is het op enig moment wel geprobeerd. Door de burgerinfiltrant aan tafel te laten zitten is de actie succesvol geweest, al was het de bedoeling dat deze eerder zou worden teruggetrokken."
Ook denk hij niet dat er zo sprake was van uitlokking. "Die verklaring hebben zij bij de politie neergelegd, maar volgens mij blijkt uit het dossier helemaal niet dat er sprake was van druk of uitlokking. Dus wat ons betreft was de inzet wel degelijk juist."
Verslaggever Auke Zeldenrust is bij de rechtszaak
Bij de drugshandel zou het gaan om lijnen naar onder meer Finland, Ierland en Australië. Op 2 maart dit jaar onderschepte de politie in Groningen een transport van 86 pakketten speed richting Finland.
In totaal zijn er 22 verdachten. Sommigen worden ook verdacht van wapenbezit en witwasserij. Een gedeelte is lid van motorclub Hell's Angels en Red Devils. De inhoudelijke behandeling is in het najaar van 2021.
Luister hier naar een terugblik van de dag