Verreweg het meeste zwerfafval op Griend komt uit Nederland
Zo'n driekwart van het zwerfafval op Griend komt uit ons eigen land en in sommige gevallen ook gewoon uit Harlingen. Althans, wanneer de herkomst ervan te achterhalen is. Dat blijkt uit een analyse van het afval dat door vrijwilligers van Natuurmonumenten van het Waddeneilandje is afgehaald door Wageningen University & Research. Omdat het eiland onbewoond is, geeft het onderzoek een goed beeld van wat er aan afval rondzwerft in de Waddenzee.
Offal Gryn
In 2019 is er 350 kilo afval door vrijwilligers van Natuurmonumenten van Griend afgehaald. En daar is heel goed naar gekeken: "We hebben afval dat hier verzameld was later in Harlingen drie dagen lang in een grote hal gesorteerd en geanalyseerd. En wat we daarbij hebben gezien was dat het meeste afval dat hier op Griend ligt consumentenafval is. Dan moet je denken aan huishoudelijk afval of snoeppapiertjes of flessen", zegt onderzoeker en afvaldetective Wouter Jan Sprietman van Wageningen University & Research.
Visserij-afval is een goede tweede. Daarbij kan het gaan om stukken net, maar ook om handschoenen of zaken die gebruikt worden om mosselpercelen mee te markeren. Als je naar de netten kijkt, is duidelijk dat verreweg het meeste vanuit de Noordzeevisserij afkomstig is.
"Puntjes op de i"
Voor een deel is duidelijk dat netrestanten in zee zijn beland na een reparatie van een net. In het onderzoek wordt ook aangehaald dat er in en om Harlingen al wat minder visserij-afval wordt gevonden, nu daar met de vissers extra op wordt ingezet. Toch kom je het nog steeds regelmatig tegen.
Strietman: "We weten inmiddels dat het visserijafval dat hier ligt voornamelijk Nederlands afval is. Vanuit de Green Deal visserij voor een schone zee zijn allerlei partners waaronder de visserij actief om te kijken wat voor maatregelen kunnen we nemen om afval op zee te voorkomen. Het zou heel mooi zijn om met zijn allen te kijken waar we de puntjes nog op de i kunnen zetten om dit probleem te voorkomen."
Vorige week vrijdag was Strietman mee naar Griend, toen daar weer afval werd opgehaald door vrijwilligers van Natuurmonumenten. Ook toen is er weer zo'n 350 kilo afval opgehaald. Doel van het onderzoek in opdracht van Rijkswaterstaat is om uiteindelijk bij de bron iets te kunnen doen tegen het afval in zee. Natuurmonumenten ziet daar als beheerder van Griend ook het belang van in.
"Of het nu om oesternetten uit Frankrijk of Groot Brittannië gaat of auto-onderdelen van de MSC Zoe; het helpt ons wel om uit te vinden waar iets vandaan komt. Je kan er dan preventief op insteken en in gesprek gaan met bijvoorbeeld de oesterkwekers of met vissers die stukjes van netten afsnijden. Dat is wel belangrijk voor ons", zegt Jan Willem Zwart van Natuurmonumenten.
"Griend verbonden met de Noordpool"
Nu lijkt dit een lokale kwestie, maar het probleem is internationaal. Wat er in de Waddenzee drijft, kan een heel eind verderop aanspelen, zo maakt Strietman duidelijk: "Het interessante is dat Griend en de Waddenzee eigenlijk verbonden zijn met de Noordpool. Heel veel mensen weten niet dat door zeestromingen het zomaar kan gebeuren dat iets wat hier in de Waddenzee ronddrijft binnen een half jaar in Denemarken kan zijn, binnen een jaar in Noord-Noorwegen en met dezelfde zeestroming binnen anderhalf jaar bij het pakijs. Dus zo snel kan het afval dat hier ligt daar terecht komen."
Wouter Jan Strietman heeft daar in die gebieden ook onderzoek gedaan: "Omdat er in het noorden zoveel afval ligt, hebben we de afgelopen paar jaar gekeken waar het het vandaan komt en aan welke kraan we moeten draaien om dat op te lossen. We hebben toen gekeken wat er van dichtbij kwam en wat van verderaf; bijvoorbeeld Nederland. Op Spitsbergen hebben we bijvoorbeeld een Jozo-zoutvaatje gevonden. En we hebben in andere gebieden zaken uit Engeland of Canada gezien. Dus we weten dat het van heel ver kan komen. Inclusief Nederland."
