Vermenging klei en veen tegen bodemdaling in veenweidegebied

Er lijkt een oplossing voor het bodemdalings- en CO2-uitstootprobleem in het veenweidegebied: het vermengen van klei door de veengrond. Uit onderzoek blijkt dat het mengen van de grondsoorten de oxidatie van CO2 voor een groot deel voorkomt. In Fryslân is daarom de pilot 'Klei IN Veen' opgezet om praktijkervaring op te doen.
© Omrop Fryslân, Hayo Bootsma
In de Krimpenerwaard in Zuid-Holland wordt al geëxperimenteerd met klei in veen door klei een verbinding te laten aangaan met de organische stof uit veen. Dat zou veenoxidatie en daarmee bodemdaling en CO2-uitstoot verminderen. In dat gebied werd waargenomen dat in veengrond waar ieder jaar rivierwater overheen stroomt en klei achterblijft, minder sprake is van bodemdaling dan waar dat niet gebeurde.

Onderzoek

In dat veenweidegebied is daarom in 2018 onderzoek gestart. In 2019 is Fryslân daarbij aangehaakt voor laboratoriumonderzoek naar CO2-emissies van Fries veen en Friese klei. Vrijdagmiddag is er, in het kader van het opdoen van praktijkervaring, een demonstratie bij maatschappen Holtrop en Boon in Delfstrahuizen.
"Wij proberen met deze pilot te kijken of er ook andere wegen naar Rome leiden. Dus kunnen wij op een andere manier kijken of wij de CO2-uitstoot beperken, maar toch op een manier waarop wij goed kunnen werken?", legt Minne Holtrop uit over de pilot op zijn bedrijf.
Minne Holtrop over het experiment
De deskundige die bij beide proeven betrokken is, is Ruud van Uffelen. Hij is realistisch over wat je met deze methode kunt bereiken. "We gaan het vertragen, we schatten dat we een derde van de snelheid er af kunnen halen. Misschien de helft, maar meer dan dat is het niet. Het werk eigenlijk net zoals vroeger, toen de rivier nog af en toe over de veenweide liep en een dun laagje klei op het veen achterliet. Die klei pakt het veen wat in, de toetreding van zuurstof wordt minder, de afbraak daalt en daardoor ontstaat er een klei-humuscomplex. Die zijn stabieler dan veen alleen."
Hij denkt wel dat een blijvende verandering mogelijk is. "Klei is een mineraal, dus als je het eenmaal hebt gedaan dan blijft het er in zitten. Misschien spoelt het een beetje uit of mengt het met de ondergrond, maar wij denken met vijf behandelingen een permanente verandering te bewerkstelligen. Maar de tijd dringt, we moeten snel aan de gang."
Ruud van Uffelen