Mirjam Günther: "Meerdere talen in één gesprek is niet asociaal, Fries kan ook een luistertaal zijn"

"Asociaal", zeggen Twitteraars. "Helemaal niet asociaal", zegt Hamstra zelf tegen Omrop Fryslân als reactie op de ontstane commotie. "Het gaat om het tonen van respect voor de cultuur in Fryslân. Ik zie het probleem zelf niet," lacht hij.

Maar hoe zit dat nu precies? Is het echt zo raar dat je verschillende talen in een gesprek gebruikt? Mirjam snapt de commotie wel. "Veel mensen in Nederland zijn niet aan een meertalige situatie gewend. In elk geval niet zoals we die hier in Fryslân kennen. Zij vinden dat je in een gesprek altijd dezelfde taal moet praten, om met elkaar te communiceren. Dat hoeft echter niet, zolang je elkaar maar verstaat. Dan kun je een begrijpelijk gesprek hebben en doe je recht aan alle talen. Het Fries en Nederlands zijn twee officiële talen, die kun je in Fryslân ook prima naast elkaar gebruiken. In Limburg zou ik dat echter niet proberen", lacht Mirjam.

Zelf woont ze met haar man en kinderen in Zwolle. "Mijn man zijn wortels liggen in Duitsland en de mijne in Fryslân. Ik praat Fries met onze kinderen en mijn man eerst Duits, maar nu toch Nederlands omdat die taal hem beter ligt. In huis wordt dus naast Duits en Fries ook veel Nederlands gesproken." Mirjam moet bekennen dat ze zelf wel vermoeiend vindt als haar schoonfamilie de hele dag Duits met elkaar spreekt. "Duits is niet mijn moedertaal, dus dan moet ik me meer inspannen om alles mee te krijgen. Dat geldt voor mijn man precies zo met de Friese taal."

Mirjam vertelt dat uit onderzoek blijkt dat 94 procent van de Friezen de Friese taal verstaat. "Dus bijna iedereen snapt je als je Fries spreekt. Het lijkt mij dan ook geen probleem als ieder zijn moedertaal praat, zolang iedereen elkaar kan verstaan. Dat wordt ook wel het gebruik van een 'luistertaal' genoemd, communiceren in je eigen taal en dan luisteren naar de taal die je wel verstaat, maar niet vloeiend spreekt."

Volgens Mirjam moeten mensen vaak een drempel over om een andere taal als luistertaal te gebruiken. "Het is misschien spannend, maar als je wil dan kan er veel. Het heeft allemaal met je taalhouding te maken. Voor mijn werk heb ik veel contact met mensen in Drenthe en Duitsland. Zij praten dan gewoon Drents en Duits en ik Fries of Nederlands. We verstaan elkaar, omdat we veel woorden die de ander gebruikt ook wel herkennen. Trek gewoon de registers open. Welke wooren lijken op de woorden in je eigen taal, wat kun je afleiden uit andere talen. Je zult zien dat je veel onbewuste taalkennis hebt."

Muziek is een goed middel om mensen positief naar de diversiteit in talen te laten zien. "Je ziet bijvoorbeeld dat mensen in het begin aan de tongval van Ilse de Lange moesten wennen, maar uiteindelijk zijn ze toch fan van haar muziek Desondanks is er nog een lange weg te gaan voor iedereen de meertalige situatie van Fryslân begrijpt", besluit Mirjam.