Revalidatie na corona: spierzwakte en traumaverwerking

De measte Brabanners dy't yn Fryslân op 'e intensive care lein hawwe, refalidearje yn harren eigen provinsje. Neffens refalidaasjedokter Paul Pieter Hartman hawwe de measte âld-coronapasjinten mei wa't se yn Beetstersweach oan de slach gean, te lijen ûnder slimme spierswakte, se hawwe muoite mei slokken, de ferwurking en mei it ûnthâld. "Ik had liever dat mijn vet verbrand was dan mijn spieren", laket Hans Bakker wylst er op 'e hometrainer sit. "Want dan had ik mijn spierkracht nog."

"Soms komen de ex-covidpatiënten hier liggend binnen en kunnen ze niet veel meer dan dat", vertelt Hartman. De spierzwakte komt door de lange tijd die de patiënten op de intensive care hebben gelegen. De fysiotherapeut speelt een grote rol in het herstel van de spieren. Ze doen oefeningen om eerst weer zelfstandig te kunnen zitten en daar komt steeds meer bij.

"Het is van belang dat de patiënten hier heel rustig weer opbouwen", vertelt fysiotherapeut Tineke van der Schaaf. In de rest van het land hebben ze gezien dat als je te hard van stapel lopen, de terugval zo ernstig kan zijn dat sommige mensen weer aan het zuurstof moeten of zelfs weer opgenomen moeten worden.

"Dat zien we hier niet, hoor. We leren van de rest van het land. Op een schaal van 0 naar 10 mogen patiënten niet meer dan 4 doen qua inspanning." Er wordt gewerkt aan het opbouwen van zelfvertrouwen, spierkracht, conditie en het ademhalen.

Hans Bakker gaat langzaamaan verder op de hometrainer. Toen hij hoorde dat hij corona had, dacht hij dat het wel mee zou vallen. Maar dat was dus niet zo/ Hij heeft bronchitis en was moe van zijn werk als noordzeevisser. Hij was net terug van zee. Een 10-0 achterstand, werd tegen hem gezegd. "Je zou kunnen zeggen dat ik het nu met 11-10 verslagen heb."

Wat Hartman nog meer tegenkomt bij de patiënten is dat ze moeilijk kunnen slikken. Dat komt doordat ze beademd zijn op de intensive care. Daar kunnen ze last van hebben. Niet alle ex-covidpatiënten hebben op de IC gelegen. Er zijn ook sommigen die op de gewone corona-afdeling hebben gelegen. Maar de meesten komen wel van de IC.

In Beetsterzwaag kijken ze ook naar het geestelijke stukje dat corona met zich meebrengt. Hartman: "Een groot aantal van de mensen vindt het heel heftig om erachter te komen dat ze op het randje van de dood hebben gelegen." Dat kan ervoor zorgen dat de mensen angstig zijn en er nog ernstig last van hebben.

Naast de angst kunnen er ook problemen zijn met het geheugen en de concentratie, zegt Hartman. "In het Zuiden zien ze dat tijdens de revalidatie. Dat hebben we hier nog niet gezien. maar wij hebben er wel aandacht voor door onderzoeken te doen."

Hans Bakker vertelt dat het niet veel scheelde of hij was er ook niet meer. Hoe hij daar mee omgaat? Hij haalt zijn schouders op. "Kijk, ik ben geen dramaqueen. Gewoon blij zijn dat je het gehaald hebt."

Het moment dat er ex-coronapatiënten bij de revalidatie komen, is anders dan bij gewone patiënten, vertelt Hartman. "Je moet nagaan dat de personen al weken, soms maanden, beschermd zijn verpleegd. Mensen met pakken aan en mondkapjes op. Dat hoeven wij hier niet te doen. Dus als ze hier komen, worden ze soms voor de eerste keer weer aangeraakt zonder handschoenen aan."

Bakker weet niet meer van zijn verblijf op de intensive care of van mensen in pakken. Hij blijft er nuchter onder. "Ze maken je weg en dan is het een groot zwart gat."

Hartman ziet wel dat de patiënten veel sneller weer beter worden dan andere revalidatiepatiënten bij hen op de locatie. "Er zijn bijvoorbeeld ook mensen die alleen een dagopname nodig hebben. Dit komt omdat het soms puur om de conditie gaat. Dan kan je in een week of zes heel ver komen." Een ex-coronapatiënt moet zich thuis kunnen redden. Dan kan hij in principe naar huis, vertelt Hartman. "En als dat een gezonde thuissituatie is, kan dit vrij snel."

Bakker stapt nog op de roeimachine. Terwijl fysiotherapeut Van der Schaaf zegt dat hij wel rustig aan moet doen. Bakker voelt zich goed. Hij wil maar één ding; en dat is zo snel mogelijk weer de zee op kunnen. "Dat gaat lukken."