Coronanieuws van zondag 3 mei: "Niet te bewijzen dat afwijkend testbeleid zorgde voor minder doden"

Tot zover dit liveblog van zondag 3 mei over het coronavirus. We zetten nog één keer het belangrijkste nieuws op een rijtje.

Morgen is er een nieuw liveblog. Op de radio is er om zes uur 's ochtends een nieuwe uitzending van Fryslân Fannemoarn. Daarin geeft architecte Nynke-Rixt Jukema haar visie op de anderhalve meter-econimie. Met de supporters van cambuur kijken we vooruit op het kort geding van komende vrijdag, en we hebben ook aandacht voor de dodenherdenking, die dit jaar anders is dan anders vanwege de coronacrisis.

Op televisie is er om vijf uur een nieuwe uitzending van Fryslân Hjoed. En om half acht begint een extra live-uitzending met de dodenherdenking in de Prinsentuin. Burgemeester Sybrand Buma legt een krans, met de kommissaris van de Koning, en die laatste zal ook een toespraak houdne. Na de twee minuten stilte en het spelen van het Wilhelmus door Iris Kroes. schakelen we rechtstreeks over naar de toespraak van Koning Willem Alexander.

De uitzending is ook online te volgen, op de website en in de app van Omrop Fryslân. Het is beslist niet de bedoeling dat mensen naar de Prinsentuin toe komen voor de herdenking.

Vijftig euro kun je krijgen, als de #slimmerchillen gebruikt op instagram of tiktok. Het is een landelijke campagne, die bedoeld is om de coronamaatregelen bij jongeren onder de aandacht te brenhen. De Friese veiligheidsregio staat achter de campagne.

Volgens een woordvoerder van de veiligheidsregio heeft deze doelgroep specifieke aandacht nodig. "Jongeren vervelen zich, en ze voelen zich eenzaam."

Dat levert nu in Fryslân geen grote problemen op, zegt de veiligheidsregio, maar handhavers merken wel dat jongeren niet altijd op de hoogte zijn van de regels. "Als we jongeren erop wijzen dat ze de regels overtreden, dan zeggen ze dat ze dat niet in de gaten hadden."

Afstand houden blijft dus een punt van aandacht, zegt de veiligheidsregio. Hoe groter de groep, hoe groter de kans op besmetting."

SC Cambuur kijkt nog één keer terug op de supportersactie van dit weekend. In twee dagen is er meer dan 45.000 euro opgehaald, voor de juridische strijd tegen de KNVB.

Cambuur voelt zich gedupeerd door een besluit van de KNVB, dat besloten heeft dat de Leeuwarders niet promoveren naar de eredivisie, nu de competitie afgebroken is. Cambuur had een voorsprong van 11 punten.

Vrijdag dient de rechtszaak tegen de KNVB. Die begint 's ochtends om tien uur.

De Friese coverband Smûk heeft een geheime anderhalvemetertournee gemaakt door meerdere provincies. Waar ze precies zouden komen, maakten ze van tevoren niet bekend. Daarom wilden de overheden wel meewerken, zegt zangeres Dian de Jonge.

De band was onder andere bij een verzorgingsflat. Wim Hansevoort had daar een optreden aangevraagd, voor zijn zus. "Zij woont hier en kan door een ziekte niet meer alles zelf." Beiden genoten van het optreden. Wim danste aan de buitenkant van de glazen pui van het centrum en binnen deed zijn zus enthousiast mee in haar rolstoel.

De band ging in één dag meerdere provincies door. Volgens de zangeres is dat pittig, maar wel de moeite waard.

Er is geen bewijs voor de stelling dat meer testen in Noord-Nederland heeft gezorgd voor minder coronadoden. Dat zegt Marc Bonten, in het Nederlands tijdschrift voor geneeskunde. Bonten is specialist infectieziekten aan de universiteit van Utrecht.

De cijfers laten zien dat er in Noord-Nederland minder coronaslachtoffers gevallen zijn, maar volgens Bonten zijn er andere verklaringen voor dan alleen het afwijkende testbeleid, omdat de verspreiding van het virus beperkter was dan in het zuiden. Als er minder coronapatiënten in het ziekenhuis liggen, worden ze beter verzorgd, omdat het zorgsysteem nog niet overbelast is, en als er in verpleeghuizen minder infecties zijn, zijn er ook minder sterfgevallen.

Bovendien zijn er volgens Bonten in het noorden helemaal niet meer testen gedaan als in de rest van het land. Tot en met 16 april was dat per 100.000 inwoners: 435 in Fryslân, 1.073 in Groningen/Drenthe en 1176 in Utrecht. Alle regio's zaten tussen 806 en 1.056.

De conclusie is duidelijk: "De stelling dat een ander testbeleid tot 'minder besmettingen, minder patiënten op de IC en minder doden' heeft geleid lijkt vooralsnog wetenschappelijk niet te bewijzen. Daarvoor zullen eerst de alternatieve verklaringen uitgesloten moeten worden."

Microbioloog Alex Friedrich van het UMCG is blij met de bevindingen van Bonten, zegt hij. "Ik dank mijn collega voor de kritische blik." Hij zegt dat het een combinatie van redenen is, waarom de verspreiding regionaal zo anders verloopt. "We gaan het onderzoeken, om van elkaar te leren."

Er is in de afgelopen 24 uur een nieuwe melding binnengekomen over een Fries die gestorven is aan het coronavirus. Dat meldt de GGD. Daarmee komt het totale sterftecijfer in Fryslân op 63.

De GGD meldt ook een nieuwe coronabesmetting. Dat totaal staat in Fryslân nu op 518. Deze cijfers zeggen niets over het totale aantal besmettingen in Fryslân, omdat lang niet iedereen kan worden getest.

Hij doet dat in het kader van 'Dichter aan de Lijn', waar een dichter iemand opbelt en dan een gedicht voorleest. Tsead belt een zorgmedewerker op die zichzelf heeft laten testen en geen corona heeft. Bruinja leest hem het Friese gedicht 'Wikseltonge' voor.

De jeugd mag vanaf volgende week weer sporten op de sportvereniging. Ze moeten zich wel aan bepaalde regels houden. De Veiligheidsregio Fryslân heeft op een rijtje gezet hoe je coronaveilig en hygiënisch kunt sporten.

De helft van de deelnemers aan het opiniepanel van EenVandaag waardeert de vrijheid nu meer. De 26.000 deelnemers kregen vragen voorgelegd over hoe ze 4 en 5 mei beleven in deze tijden van corona. Als die je ontnomen wordt, weet je pas wat het betekent, zo citeerde de NOS woorden van een ondervraagde. Meer dan acht op de tien vindt het belangrijk om de doden te herdenken en de vrijheid te vieren.

Heel Fryslân staat maandag 4 mei stil bij de herdenking van de oorlogsslachtoffers, maar door de coronacrisis kan dat niet zoals normaal met publiek. Daarom passen gemeentes de herdenkingen aan. Zo wordt in de ene gemeente bij alle monumenten een krans gelegd, en doe de andere gemeente het met name online. Benieuwd hoe er in jouw gemeente wordt stilgestaan bij 4 mei? Bekijk het op onze kaart.

Omrop Fryslân brengt de Dodenherdenking en de viering van de bevrijding live bij jou in de huiskamer. Dit jaar is alles aangepast. Vanwege de coronacrisis mag er geen publiek bij zijn. Op 4 mei is de herdenking in Leeuwarden live te volgen op tv, omropfryslan.nl en op de Omrop-app. Een dag later, op 5 mei, zijn we er 's ochtends al weer live bij met het ontsteken van het bevrijdingsvuur. 's Middags gaat Noardewyn Live langs artiesten en dichters.

Smallingerland houdt vanwege de coronacrisis een aangepaste Dodenherdenking op 4 mei zonder publiek. Deze is live te volgen op de Facebooksite van der gemeente. Om 19:45 uur is er een kranslegging en een toespraak van de burgemeester. Kijkers die echte bloemen willen leggen, kunnen met een Tikkie bloemen kopen bij 'Bloemen voor 4 mei'. De bloemen worden gelegd bij oorlogsmonumenten in Nederland. Virtueel bloemen leggen kan ook op de website bloemenvoor4mei.nl

De redactie van het radioprogramma Prelude kan de grote hoeveelheid verzoekjes niet meer verwerken. Er komen zoveel kaarten, brieven en berichten binnen dat ze niet allemaal meer kunnen worden meegenomen in het programma.

Prelude is een programma van een uur met geestelijke muziek en koraalmuziek van koren en korpsen uit Fryslân. Elke week is er ook een overdenking. Het programma is op zondag te beluisteren om acht uur 's ochtends.

De redactie heeft zo'n grote hoeveelheid verzoekjes als momenteel in al die jaren dat het programma bestaat nog nooit eerder meegemaakt. De programmamakers denken dat de coronacrisis de reden is van de grote toestroom. Mensen kunnen elkaar nu minder gemakkelijk opzoeken en dan kan een verzoekje troostrijk zijn.

Wie een geestelijk nummer wil aanvragen, kan dat doen op de website fan Prelude. Daar zijn alle uitzendingen ook nogmaals te beluisteren.

Wat het marktaandeel betreft is Prelude verreweg het populairste programma van Omrop Fryslân. In 2016 maakten we daarover deze reportage.

Om tien uur zendt Omrop Fryslân rechtstreeks een kerkdienst uit, vanuit een lege Martinikerk in Franeker. De Omrop doet dat elke week. Het initiatief is ondertussen overgenomen door andere regionale omroepen.

Dominee Roger Wind leidt deze dienst. Hij is geestelijk verzorger bij de GGZ. De liturgie is hier te vinden.

Met de uitzending wil Omrop Fryslân de Friezen die normaal gesproken altijd naar de kerk gaan, nu dat niet mogelijk is toch de kans geven een kerkdienst mee te maken. De dienst is te zien op tv en op internet. Om 12 uur wordt de hele dienst herhaald.

De meeste kerken zijn gesloten, maar de PKN-gemeente Heerenveen opent vanaf 5 mei week enkele kerken voor het publiek. Daar worden geen kerkdiensten gehouden. Mensen zijn op bepaalde tijden welkom in een meditatieruimte.

Om negen uur is op Omrop Fryslân een kort bulletin te horen van het nieuwsprogramma No yn Fryslân.

Goedemorgen en welkom bij dit liveblog over het coronavirus. Het is vandaag zondag 3 mei. Dit was het belangrijkste nieuws van zaterdag:

Wil je het volledige liveblog van gisteren lezen? Dat kan hier.