Oorlogsdagboeken gevonden van predikant Felix van der Wissel

Er zijn dagboeken uit de oorlog tevoorschijn gekomen van de doopsgezinde dominee Felix van der Wissel van Leeuwarden. Hij preekte tegen geweld en hij bracht in het geheim Joodse kinderen onder bij Friese pleeggezinnen. In een van zijn dagboeken is zelfs een anonieme brief gevonden van een kerkganger, lid van de NSB, die vond dat Van der Wissel moest ophouden met de oorlog te noemen in zijn preken. Anders zou hij hem laten arresteren, zo dreigde de briefschrijver.
In brief fan in NSB-er oan Felix van der Wissel © Omrop Fryslân, Karen Bies
Felix van der Wissel probeerde voor Joodse kinderen een onderduikplaats te vinden op het Friese platteland. Hij werkte samen met andere dominees en vroeg ook zijn gemeenteleden van de doopsgezinde kerk om hun verantwoordelijkheid te nemen. Veel van wat Van der Wissel in de oorlog gedaan heeft, was bij zijn kinderen en kleinkinderen niet bekend.
In december 2019 was Joris van der Wissel in de kerk in Leeuwarden en hoorde van koster Appie Vellinga dat zijn opa Felix van der Wissel 'een held' geweest is. De familie heeft toen de dagboeken van opa uit de oorlog opgezocht, om ze in de kerstvakantie te lezen.
Karen Bies sprak met de familie van Felix van der Wissel
Baukje van der Wissel tusken de famyljekroniken fan har pake Felix © Omrop Fryslân, Karen Bies
Felix van der Wissel stond van 1937 tot 1957 op de kansel van de doopsgezinde kerk aan de Wirdumerdijk in Leeuwarden. De leden van deze kerk woonden in Leeuwarden en omgeving. Zo konden ze in de oorlog Joodse kinderen in veiligheid brengen bij pleeggezinnen op het platteland. Van der Wissel kreeg hulp van Krijn van der Helm, lid van de kerk en betrokken bij de LO (Landelijke Organisatie voor hulp aan onderduikers) en de Knokploeg van Leeuwarden.
Portret dûmny Felix van der Wissel © Famylje Van der Wissel

Felix van der Wissel

Felix van der Wissel wordt geboren in 1892 en begint op zijn 18e jaar eerst aan een studie medicijnen. Later studeert hij theologie en wordt predikant. Hij is overtuigd pacifist en neemt stelling tegen iedere vorm van geweld. Zijn voorbeelden zijn de Russische schrijver Tolstoj en de Indiase leider Gandhi.
Zijn vrouw, Bep Zeller, begint in hun huis aan de Emmakade een kinderkliniek voor kleine kinderen. In de winter van 1944-1945 worden er veel kinderen uit het westen va het land, slachtoffertjes van de hongerwinter, ondergebracht.
Nijjierskaart Felix van der Wissel © Famylje Van der Wissel
In de kronieken van Felix van der Wissel staat niet veel concreets over zijn geheime activiteiten. Het verbaast Baukje van der Wissel niet. "Zoals zoveel mensen in die tijd waren mijn grootouders heel voorzichtig met wat ze opschreven." Toch is er genoeg waardevols voor het licht gekomen, dat vertelt over wat de Van der Wissels gedaan hebben.
Er zitten krantenknipsels en brieven ingeplakt in de dagboeken. Bijvoorbeeld de anonieme dreigbrief van een van de kerkleden, maar ook een dankbrief uit doopsgezinde kringen Menno Simonsz. "Bij U kwamen we nooit voor de dichte deur, 's morgens vroeg niet en 's avonds laat ook niet. Wanneer iemand bereid was ons te helpen, dan was U het wel."
Tankbrief fan de 'Menno Simonszkring' oan famylje Van der Wissel © Famylje Van der Wissel