Zorgboerderijen in nood: "Ik hoop dat ik het einde van oktober nog kan halen"
"Ik houd het op deze manier niet meer vol", zegt Marten Hoekstra. Hij is de eigenaar van twee zorgboerderijen en heeft sinds kort erg te maken met bezuinigingen. Zijn inkomsten zijn met vijftig procent afgenomen, waardoor zijn boerderijen De Buorren in Blessum en Dotingastate in Marssum zwaar onder druk staan.
Zorg voor de kinderen die permanent op de locaties wonen, is nu niet meer te betalen. De kinderen moeten dus eigenlijk verhuizen. Hoekstra staat niet alleen in zijn verhaal. Veel zorgboerderijen kunnen niet meer 24-uurs zorg aan de kinderen geven en moeten dat weigeren. "Ik kan niet meer rondkomen en mijn patiënten niet meer de zorg geven die zij nodig hebben. Die moeten nu naar een instelling en dan gaat het alleen maar minder met hen. In vind het verschrikkelijk."
Verandering tarief
Het Sociaal Domein Fryslân, een samenwerkingsorganisatie van Friese gemeenten, heeft sinds 1 september tariefveranderingen doorgevoerd. Die zijn noodzakelijk omdat de zorg niet meer te betalen is en steeds meer onder druk komt te staan. Zorgboerderijen, waar kinderen tot 18 jaar verblijven, worden ingedeeld in drie categorieën die van hoog naar laag lopen.
Een bedrijf dat ingedeeld is in de hoogste categorie, krijgt 257 euro subsidie per dag per kind. Daar moeten zij personeel van betalen, maar natuurlijk ook goede zorg leveren aan de patiënt. Dit zijn vaak kinderen met een grote handicap die zelf niet veel meer kunnen. Zij moeten dan 24 uren per dag in de gaten gehouden worden.
Helft minder
Veel zorgboerderijen hebben deze 'zware' gevallen en krijgen daar een passend tarief voor. Nu is dat door Sociaal Domein Fryslân flink veranderd, waardoor zorgboerderijen in de problemen komen. In plaats van de hoge indeling zitten alle zorgboerderijen nu volgens het SDF in het lage tarief. Het tarief dat zij daarvoor krijgen is 125 euro per dag, de helft minder dus.
"Maar die groepen met kinderen zitten nu wel allemaal al", begint Marten Hoekstra zijn verhaal. "Zij hebben veel zorg nodig en daar moet ook personeel bij die dat kan. Die kinderen kunnen wij nu eigenlijk niet meer verzorgen. Ik heb even gerekend, maar ik moet om quitte te spelen mijn personeel 5,40 per uur geven. Personeel is al lastig te vinden in de zorg, maar met zulke vergoedingen helemaal. Naast dat moet de zorg ook nog aan de patiënt gegeven worden. Dat kost ook nog steeds veel."
Eerst werden de tarieven gekoppeld aan de kinderen, maar nu gaat Sociaal Domein Fryslân ineens over op een ander systeem. "Zij koppelen nu locaties aan bepaalde tarieven", zegt Marten. "Volgens het SDF zitten zorgboerderijen in een laag tarief, omdat zij geen zware gevallen helpen. Dan kun je met minder geld door. Op zichzelf is dat wel logisch, vanuit de bezuinigingen geredeneerd, maar er zijn wel degelijk zorgboerderijen die kinderen helpen die veel aandacht nodig hebben".
Net nieuw, maar nu al probleem
"Op 1 september kregen wij hier een brief op de mat, met de mededeling dat wij met de jeugd op de inschakeling laag zitten", vervolgt Hoekstra zijn verhaal. "Dat scheelt mij de helft van mijn inkomen. Als deze regel zo doorgaat, dan kunnen wij hier simpelweg niet meer bestaan. Ik kan mijn personeel niet meer betalen en de kinderen zelf ook niet."
Marten Hoekstra is eigenaar van twee zorgboerderijen: De Buorren in Blessum en Dotingastate in Marsum. De laatste is net nieuw gebouwd, met de gedachte dat de boerderij in een hoog tarief staat. Nu is dat dus veranderd, waardoor Hoekstra zwaar in de problemen komt. "Ik houd het op deze manier niet meer vol. Ik lever de sleutels van de opvang bij de gemeente in en dan zitten mijn kinderen en personeel op straat", vertelt Hoekstra.
"Ik doe het natuurlijk ook liever niet, want ik houd van deze kinderen en mijn personeel. Maar ik zie bijna geen andere optie meer. Het moet bijna wel."
Grote frustratie
Hoekstra is niet alleen om financiële redenen kwaad op Sociaal Domein Fryslân. "Wij krijgen deze brief op de mat en dan moeten wij maar even tekenen volgens hen", zegt Hoekstra terwijl hij de documenten erbij pakt. "Daar willen wij wel uitleg over, maar het SDF is niet te bereiken voor commentaar. Wij begrijpen dat er bezuinigd moet worden, maar niet op deze manier. Dat kan gewoon niet. Ik wil in conclaaf met het SDF en de gemeentes, maar dat lukt niet. Wij krijgen geen respons van het SDF."
De dochter van Marten steunt hem met een liefdevolle klap op de schouder. "Ik heb sinds kort iemand op kantoor die gewoon de hele dag bezig is met de administratie. Dat hoort erbij, maar hij is nu ook bijna de gehele dag bezig om het SDF te bereiken. Maar dat is een hopeloze missie", verzucht Hoekstra.
Hoekstra staat niet alleen met zijn verhaal. Omrop Fryslân heeft met verschillende zorgboerderijen contact gehad, die zwaar in de problemen zitten. De bezuinigingen hebben veel invloed. Verschillende zorgboerderijen stoppen met de opname van nieuwe patiënten, omdat zij het niet meer kunnen betalen.
"Die kinderen moeten nu allemaal weg uit een vertrouwde omgeving die goed voor hen is. Zij moeten naar een instelling, maar die zitten ook vol en zijn nog duurder voor de gemeenschap", zegt Hoekstra. "Naast dat zijn deze kinderen heel makkelijk te beïnvloeden. Als zij in contact komen met kinderen die verkeerde bedoelingen hebben, wie weet wat er dan van hen komt."
Omrop Fryslân heeft maandag uitgebreid aandacht voor de problematiek van de bezuinigingen op zorgboerderijen. Om 17.00 uur wordt in Fryslân Hjoed op televisie een reportage uitgezonden over zorgboerderij 'Moai Seldsum' in Oentsjerk. Wat betekent de verandering van de tarieven voor hun bedrijf en de kinderen daar?