Hacklab Fryslân in Leeuwarden brengt jongeren op het goede pad

Er staat ene computer op de bar en een stuk of tien staan verspreid over de ruimte op de vloer. Daar staat er een op een statafel en nog enkele in de kast. Aan computers geen gebrek in het hoofdkwartier van Frack Hackerspace Friesland.

In deze ruimte in een van de gangen van de Blokhuispoort in Leeuwarden komen Friese hackers elke dag wel even bij elkaar. Maar op vrijdag is het 't domein van Hacklab Fryslân. Zestien jongeren die moeilijk aan een baan kunnen komen en die vaak hun school niet hebben afgemaakt komen hier om te leren over 'ethisch hacken.'

"Het zijn jongens en meisjes die vaak al heel goed met de computer kunnen omgaan, maar die bepaalde sociale vaardigheden missen. Kinderen die vaak nog bij hun ouders wonen en nooit uit huis komen. Door hen aan te spreken op iets wat het interesseert, het hacken, proberen we hen uit hun isolement te halen."

Nieke Hoeksma is een van de bestuursleden van Stichting Cybersafe Noord Nederland, de organisatie achter het Hackerslab. Volgens haar gaat het om een groep jongeren die vaak wordt vergeten.

"Niet een heeft last van ze, dus zijn ze geen prioriteit. Pas als ze wat verkeerd doen dan komen ze in beeld. Bijvoorbeeld als ze aan het hacken zijn. Dan krijgen ze te maken met de politie." De meeste jongeren komen echter niet via die route bij het Hacklab. "Zij vinden ons zelf via onze website of de gemeente meldt hen aan."

Bij het Hacklab krijgen ze les in hoe ze hun computerkennis kunnen gebruiken voor de goede zaak. Bijvoorbeeld door bedrijven te wijzen op de veiligheidsrisico's van hun websites. "Zij proberen dan de website te hacken en als dat lukt dan vertellen we aan de bedrijven waar het mis gaat en hoe ze dat kunnen oplossen."

Maar het draait bij het Hacklab niet alleen om het hacken zelf. Ze worden ook vooral geholpen in het ontwikkelen van hun sociale vaardigheden. Hoeksma: "Zij werken hier in een groep en dat is voor hen al vaak een hele uitdaging. Maar als het goed gaat in de groep kunnen ze daarna stage lopen bij een bedrijf."

En dat laatste is in Leeuwarden al een aantal keer gelukt. Ook is een van de deelnemers teruggekeerd naar school om een diploma te halen. Bij het Hacklab zijn ze daar trots op. Maar ze willen meer. "Wij zijn nu alleen nog maar actief in Leeuwarden, maar we willen graag provinciebreed Hacklabs aanbieden. We zijn dan ook met een aantal gemeenten in gesprek over hoe we dat kunnen doen. En ook in de provincie Groningen zijn we in ontwikkeling."

Naast het Hacklab in Leeuwarden komt er volgend jaar al een locatie bij: in de manege in Sneek. "Dat heeft een van de andere bestuursleden bedacht. Daar koppelen wij het hacken aan activiteiten met paarden. Dat moet de deelnemers helpen om hun sociale vaardigheden te oefenen," zo vertelt Hoeksma.

De Hacklabs worden deels betaald door de gemeenten die deelnemen. Ook wordt er samengewerkt met sociale werkplaatsen en het UWV. Maar ook het bedrijfsleven is nieuwsgierig naar het project. "Deze jongeren hebben veel kwaliteiten waar men niets aan heeft als ze thuis zitten. Omdat ze meedraaien in het Hacklab krijgen ze zelf ook meer vertrouwen in zichzelf en daardoor kunnen de bedrijven deze jongens en meisjes uiteindelijk heel goed gebruiken."