Arno Brok: "Hoge opkomst is van belang voor onze provincie"

Toch is de opkomst bij provinciale verkiezingen vaak laag. Wel ligt de opkomst in Fryslân vaak hoger dan in de rest van het land. "Over het algemeen hebben we het hoogste opkomstpercentage van Nederland. De laatste keer was het 53 procent, maar dat is nog steeds te laag." Brok hoopt dat de opkomst hoger wordt. "Want voor ons provinciaal parlement is het van belang dat ze met een ruim mandaat kunnen werken. Dat wordt ingewikkelder als de opkomst onder de 50 procent ligt."

Dat de opkomst lager is, wil volgens Brok niet meteen zeggen dat mensen niet geïnteresseerd zijn in politiek. "Uit onderzoek blijkt dat er ook mensen zijn die thuis blijven omdat ze tevreden zijn. Het is dus niet altijd een anti-stem, er zitten ook tevreden mensen bij de thuisblijvers."

Brok gelooft ook niet dat de lage opkomst veroorzaakt wordt door de onbekendheid van de provinciale politici bij het grote publiek. "Sommige gedeputeerden zijn wel bekend, ook op nationaal niveau. In vergelijking met de andere provincies doen onze gedeputeerden het vrij goed", zegt de commissaris. "Het is wel zo dat gemeenteraadsverkiezingen meer op het netvlies staan bij de mensen. Maar de provincie maakt als 'middenbestuur' wel het verschil. Wij doen veel. Er is geen groot project mogelijk zonder de steun van de provincie. Kijk naar Culturele Hoofdstad, ,maar ook op het gebied van infrastructuur en openbaar vervoer. Dat gaat niet zonder de provincie."

Hij hoopt dus dat iedereen zijn of haar stem woensdag uitbrengt. "Mensen moeten gebruik maken van hun democratisch recht. Dat kan eenmaal in de vier jaar, dus is het belangrijk dat ze naar de stembus gaan."

In de landelijke media gaat het vaak over de Eerste Kamer en landelijke politici krijgen alle aandacht. Worden de provinciale verkiezingen daarmee niet gekaapt? "Het moet over ons provinciaal parlement gaan", zegt Brok. "Dit zijn verkiezingen voor Fryslân. Uiteraard is er een indirecte relatie met de landelijke politiek, maar het gaat om onze partijprogramma's, onze lijsttrekkers en onze politieke partijen."

"De Eerste Kamer is een 'chambre de réflexion': een deel van ons parlement, maar wel met een distantie. Ze maken zelf geen wetten, ze toetsen de wetgeving. Het wordt wel steeds politieker, maar dat is geen goede zaak. De leden worden ook niet rechtstreeks gekozen door de inwoners van Nederland, maar door de leden van Provinciale Staten. Dat gebeurt straks in mei. Het accent moet woensdag op het algemeen belang van Fryslân liggen."

Twee van de zestien Friese partijen doen niet mee aan de debatten: DENK en Forum voor Democratie. Zijn waren vorige week - evenals de PVV - ook niet op de verkiezingsavond van IepenUP aanwezig. Beide lijsttrekkers werkten ook niet mee aan de verkiezingsreeks van het Omrop-radioprogramma No Yn Fryslân. "Dat ze minder zichtbaar zijn in het politieke debat, is een keuze die ze zelf hebben gemaakt." Daarnaast woont de lijsttrekker van DENK, Serkan Soytekin, buiten de provincie. "Op het moment van de installatie moet iedereen in de provincie wonen", zegt Brok daarover.

Dat er wordt gezegd dat het beide partijen alleen maar om de Eerste Kamer gaat, kan Brok niets over zeggen. "Het is niet aan mij als commissaris om daar een stempel op te zetten". zegt hij. "Ik vindt wel dat de partijen moeten staan voor zaken die van belang zijn voor Fryslân."

En dan alvast voorzichtig vooruitkijken op de periode na de verkiezingen. Misschien komen er straks wel zestien partijen in de Staten. Brok ziet er niet tegenop. Integendeel: "Natuurlijk is dat werkbaar. Het past bij de pluriformiteit van ons politieke landschap. Voor iedereen zit er wel een partij bij." En dan maar spreektijd invoeren dus, zodat die vergaderingen niet te lang duren? Niet als het aan Brok ligt: "Ik ben een tegenstander van spreektijd. Laat maar komen! Wij kunnen dan lekker een dagje weg, op pad. Het is erg leuk, die Statenvergaderingen. Wel is er zo nu en dan te veel herhaling. Dat zou wel iets minder kunnen."

En de kans zit erin dat er ook nieuwe gedeputeerden komen. Dat is nieuw voor Brok, want dit zijn de eerste verkiezingen met Brok als commissaris. "Wij hebben een prettig college. Maar het hoort erbij: na de verkiezingen komen er misschien nieuwe mensen. Als voorzitter moet ik de professionaliteit hebben om daar een goed team van te maken. Na de uitslag komt er een heel proces van onderhandelingen. Dat kan met vier partijen, met drie, maar ook met vijf."