Verbeteren biodiversiteit en ruimte voor duurzame energie belangrijkste provinciale opgaven

Daarnaast delen we nog de nationale parken het Drents-Friese Wold en de Lauwersmeer met de buren. Maar natuur en een mooi landschap beperken zich niet tot nationale parken en natuurterreinen; het boerenland is misschien nog wel belangrijker voor hoe wij de ruimte om ons heen beleven. In onze provincie is er meer land agrarisch in gebruik dan dat er bestemd is voor de natuur. De verscheidenheid aan planten, kruiden, insecten, vogels en dieren in dat agrarisch land kunnen ook veel doen voor het beschermen en behouden van sommige soorten in onze provincie.

"Ik denk dat de belangrijkste opgave het herstel van de biodiversiteit is", zegt Albert van der Ploeg. Hij is voorzitter van de vereniging Noardlike Fryske Wâlden, waarvan het grootste deel van de 800 leden als boer of particulier aan agrarisch- en natuurbeheer doet om het landschap te behouden.

"Als je kijkt naar de natuurlijke diversiteit in Fryslân en ook naar de daling van het aantal weidevogels en insecten, dan moet er nog wel wat gebeuren. Wij doen ook al heel veel, maar cruciale zaken nog niet. Je moet bijvoorbeeld heel goed om de bodem denken en dat is ook een voordeel voor de boer zelf. Misschien moeten wij ook naar andere stalsystemen toe, want wij weten allemaal dat mengmest niet ideaal is. Alleen het duurt wel dertig of veertig jaar voordat deze generatie ligboxstallen weer weg is en welke systeem heb je dan?"

Van der Ploeg kijkt ook naar meer dan alleen het landelijke gebied alleen. Volgens hem moeten we naar meer bloeiende planten toe; ook in bebouwd gebied. "Maar dat soort planten zijn meestal wat minder goed te verteren en dan heb je als boer weer een probleem als boer met CO2 en methaan." De provincie heeft genoeg bevoegdheid om het een en ander te stimuleren en er ook middelen bijgekregen, maar niet genoeg.

Daarom is er ook de club 'Natuer met de Mienskip' die volgens Van der Ploeg bezig is om het geld dat er wel is zo goed mogelijk in te zetten. Die middelen moeten boeren ook het gereedschap geven om het anders te doen. Maar als je meer natuur wil hebben dan kost dat meer geld, want niet alles zal uit de markt kunnen komen. En wat dat betreft valt er wel wat te kiezen, denkt Van der Ploeg. Al hoort hij niet veel over dat extra geld.

Het verbeteren van de biodiversiteit staat ook hoog op de agenda van It Fryske Gea-directeur Henk de Vries. "Wij weten allemaal wel dat het slecht gaat met de insecten en ook de vogels die daarvan moeten leven. Ik merk ook wel dat het langzamerhand op de agenda komt van bestuurders", observeert De Vries.

Wat hem betreft is natuurinclusieve landbouw daarvoor het beste instrument. De boeren moeten geholpen worden om hun bedrijfsvoering daarop aan te passen. Maar die eerste plaats van de biodiversiteit in de agenda van De Vries wordt gedeeld met het veranderende klimaat waar wij ons op aan moeten passen.

De Vries: "Wij gaan te maken krijgen met misschien wel grotere droogte en zwaardere buien en dat moet je kunnen wisselen. Natuurterreinen zijn dan goed te gebruiken om water in op te vangen en dat is ook goed voor de natuur zelf." En omdat de provincie het ruimtelijke beleid vaststelt, kan die dat soort gebieden aanwijzen.

Zowel als het om biodiversiteit gaat als om klimaat is er wel wat verschil tussen de politieke partijen, vindt De Vries. "Er valt zeker wat te kiezen. Als je naar de partijprogramma's kijkt, dan heeft de ene partij veel meer aandacht voor de groene oplossingen dan de andere. Bij de ene staat het verdienen bovenaan en bij de andere het goed omgaan met onze wereld."

Als directeur van de Friese Milieu Federatie zit Hans van der Werf middenin een grote verscheidenheid aan discussies en acties die ervoor moeten zorgen dat wij met ons allen in goede harmonie met onze omgeving kunnen leven. De grootste opgave voor het provinciaal bestuur is de komende jaren volgens hem de ruimte die de omschakeling naar meer duurzame energievormen kost en de grote invloed daarop op onze omgeving. Dan heb je het over zonneweides, windmolens en biovergisters.

Probleem is echter dat als je het helemaal aan de markt overlaat, er locaties uitrollen die behoorlijke nadelen hebben, zegt Van der Werf. "Je ziet dat de windmolens en zonneweides precies in de hele kwetsbare, natuurrijke gebieden komen. Het zijn plekken waar in verhouding niet veel mensen wonen en waar boeren niet het meeste kunnen verdienen."

De provincie zou daar beleid op los moeten laten door plekken aan te wijzen en ervoor te zorgen dat mensen of de natuur mee kunnen profiteren van de opbrengsten, vindt Van der Werf. En er valt ook wel wat te kiezen. "Er zijn partijen die het heel erg willen stimuleren zonder voorwaarden vooraf en er zijn ook mensen die er niets van moeten hebben. Voor ons is het geen vraag of het er moet komen, maar onder welke voorwaarden."