Raadslid Wietze de Haan over zandwinningsfabriek : "Het zal nooit meer stil zijn in Gaasterland"

De gemeenteraad van De Fryske Marren moet de komst van een grote zandfabriek in het IJsselmeer tegenhouden. Die oproep deed PvdA-fractievoorzitter Wietze de Haan in It Polytburo. Hij noemde de plannen voor de kust bij Oudemirdum zeer schadelijk voor de natuur en recreatie.
Wietze de Haan yn It Polytburo
Het college van B en W van de gemeente De Fryske Marren is al akkoord met de zandwinning, die op die locatie de komende dertig jaar zal plaatsvinden. De Haan gaf toe dat politiek en inwoners pas laat in actie zijn gekomen. Het bedrijf Royal Smals, dat de winning wil uitvoeren, is al tien jaar bezig met de plannen.

Waarom precies in een natuurgebied?

De Haan vraagt zich af waarom er precies in een natuurgebied aan zandwinning gedaan moet worden. "Er is zand genoeg. Waarom moet het uit een Natura 2000-gebied gehaald worden?", vraagt De Haan. "De Noordzee zou ook kunnen. Daar zit dan wel zout in het zand, wat de verwerking duurder maakt. Die extra kosten win je terug met de bescherming van de natuur, door het niet in het IJsselmeer te doen op deze plek."

"Het zal nooit meer stil zijn"

De winning op een locatie 5 kilometer uit de kust zal dag en nacht, 24 uur per dag plaatsvinden. Dat geeft licht en geluid waar op de wal niets van te horen zou zijn, zo zijn de berichten. De Haan ontkent dat: "Stil zal het nooit meer zijn. Ik was gister ook even bij de protestgroep op het Mirnser Klif. Toen waren alle mensen even stil om de stilte te horen. Stil zal het daar nooit meer zijn, als de plannen doorgaan. Bovendien is er in de Milieu Effect Rapportage (MER) geen aandacht voor het geluid onder water. Dat schijnt gigantisch te zijn."
De provincie heeft de zandwinning getoetst volgens de wet natuurbescherming en is akkoord gegaan. Het college van burgemeester en wethouders is met het bestemmingsplan akkoord gegaan. "Het zou het college sieren als ze, gezien de reacties, het zandwinningsplan zou intrekken. Het college moet kijken naar wat ze de inwoners opleggen. Dat moeten ze niet bij ons als raad neerleggen, want dan moeten wij misschien nee zeggen", zegt De Haan.

"Twee euro per inwoner per jaar voor 24/7 overlast"

De winning zou 25 arbeidsplaatsen opleveren en de gemeente krijgt een schadevergoeding van 3,5 miljoen euro, geld dat ze kunnen investeren in duurzaamheid. "Dat is een ton per jaar", reageert De Haan. "Dat is nog geen twee euro per inwoner die wij krijgen voor deze overlast. En hoeveel is twee euro over dertig jaar waard? Twee kwartjes. Voor grote overlast die de omwonenden de komende tijd krijgen. Die de natuur geweld aandoet, de vogels, de vissen. De mensen van recreatie en toerisme en de eigen inwoners zullen er veel last van hebben. Niet één jaar, niet twee jaar, maar dertig jaar lang. Dag op dag, nacht op nacht. Schepen langs de wal wegvarend. Continu en dat dertig jaar lang. Het zal nooit meer stil zijn in Gaasterland."

"34 voetbalvelden, dit moeten we niet willen"

De plannen liggen er al sinds een jaar of tien, maar nu pas komen er bezwaren. "Omdat de mensen niet wisten hoe erg het zou worden. De gemeenteraad wist het ook niet, en ik ook niet", zegt De Haan. "Als je nu hoort dat het een eiland met een afmeting van 34 voetbalvelden groot wordt. Dat een gebied van 250 hectare met 60 meter diepte als winningsput gebruikt wordt, dan is dat gigantisch."
"Je moet altijd naar de laatste momenten die er zijn kijken om tot besluitvorming te komen. Zijn er nog vragen, is er nog onduidelijkheid, dan moet dat boven water gehaald worden. Mijn mailbox puilt uit van organisaties (beroeps, recreatie en toerisme) die allemaal schrijven: 'Wij zien nu pas wat voor effect dit op de samenleving heeft. Dit moeten wij niet willen.'"
De gemeenteraad zal woensdag debatteren over het plan. Mocht het tegengehouden worden, dan sluit De Haan niet uit dat er van de kant van het bedrijf schadeclaims komen. Tegelijk verwacht hij dat er van omwonenden ook claims komen, omdat bijvoorbeeld de waarde van de huizen minder wordt.