Nederlandse JSF-testers beleven bijzondere tijden in Amerika

Een harde knal. Meteen daarna weer één. De voorlichter van Edwards kijkt omhoog. Hij wijst naar een kleine witte stip. Een vliegtuig van de NASA. Ze zijn zich op het voorbereiden op een onderzoek naar de geluidsbarrière. Dat gebeurt eind mei. Het is zoals men hier zegt: business as usual.
De vliegbasis Edwards is een bijzondere locatie. Het is eigenlijk de geboorteplaats van de moderne luchtvaart. De basis is in 1933 opgericht. In de Tweede Wereldoorlog was het een opleidingslocatie voor piloten. Na de oorlog werd het omgevormd tot het testcentrum van de Amerikaanse luchtmacht. De beroemde testpiloot Chuck Yeager ging daar als eerste door de geluidsbarrière. Het was het begin van vele nieuwe records die door de jaren heen gevestigd werden. De NASA heeft hier ook zijn onderkomen. De Spaceshuttle landde regelmatig op de zeven kilometer lange landingsbaan. Nu staat er naast een hangar nog een schaalmodel van de cockpit van een spaceshuttle.
Trots op prestaties
Een paar honderd meter verderop staat een blauwgrijs gebouw. Het is het onderkomen van de Nederlanders op Edwards. Vorig jaar verhuisde het Leeuwarder 323 squadron 'Diana' naar de basis. Er wordt binnen het testprogramma samengewerkt met de Amerikanen, de Australiërs en de Britten. Het team van 40 man speelt een grote rol. Als kleine groep krijgen ze veel voorelkaar. Het onderhoud aan het toestel gaat een stuk makkelijker en ook procedures worden ingekort. Piloot Laurens Jan Vijge is trots op de prestaties van het team. "Met dit kleine team maken we relatief veel vlieguren en kunnen we veel missies uitvoeren. Ons personeel wordt zo opgeleid dat ze multi-inzetbaar zijn. Dus is er iemand ziek dan neemt een ander zijn taken over en kunnen wij gewoon doordraaien."
Geschiedenis schrijven
Aan de geschiedenis ontkomt ook Vijge niet. "Als team staan we er niet vaak bij stil. Toch worden ook wij met z'n allen iedere keer weer enthousiast als iemand van buiten daarover begint. Het is hier ook gewoon een bijzondere plek." Daar kun je ook niet omheen. Overal op de basis staan vliegtuigen die in het verleden zijn gebruikt bij testprogramma's. Bij een hangar aan de zuidkant van de basis zit nog een gat in de grond. Daar werd het X-1 toestel onder een bommenwerper gehangen. Met deze machine vloog Chuck Yeager door de geluidsbarrière. Een barrière die voor piloten van nu al niet zo bijzonder meer is.
In 2019 naar Leeuwarden
Het testen gaat de komende tijd nog door. Pas in 2019 komt de groep terug naar Leeuwarden. Dat is het jaar dat de Nederlandse F-35 geleverd worden. Alle fouten die er nu nog inzitten moeten dan tot het verleden behoren. En het moet dus ook mogelijk zijn het Nederlandse luchtruim te beschermen. Dat is met deze F-35 nog niet mogelijk. De software weigert wel eens. De verwachting is dat die problemen snel worden opgelost.