Leeuwarders snuiven en blowen flink, maar het onderzoek blijft vragen oproepen

Je moet langere tijd rioolwater onderzoeken om iets te kunnen zeggen over het drugsgebruik in Leeuwarden. Dat stelt Thomas ter Laak van onderzoeksinstelling KWR. Hij praatte de gemeenteraad bij over een onderzoek.
Uit een onderzoek van het rioolwater in maart van dit jaar bleek dat Leeuwarders in het weekend veel cocaïne en xtc gebruiken en door de week veel cannabis. Dat laatste zelfs meer dan Amsterdammers.
Geen verrassing
De uitkomsten verbaasden Ter Laak niet: "Wat we zien is dat deze stoffen in grotere gemeenten worden gebruikt. De situatie in Leeuwarden is vergelijkbaar met andere grote steden."
Het is niet te zeggen of er een kleine groep is die veel gebruikt of dat er juist heel veel mensen een beetje gebruiken. Ter Laak: "Dat zien we niet terug, want er komt evenveel in het rioolwater."
Uit het onderzoek wordt duidelijk dat er per duizend inwoners naar schatting 4081 milligram cocaïne per dag wordt gebruikt. Dat is gelijk aan het gebruik in Amsterdam, maar hoger dan bijvoorbeeld Eindhoven.
Per duizend inwoners in Leeuwarden wordt 3662 milligram cannabis gebruikt. Dat is hoger dan in Amsterdam. In vergelijking met Utrecht en Eindhoven is het 46 procent meer. Het gebruik van MDMA ligt wel lager in Leeuwarden dan in de grote steden. In totaal wordt de waarde geschat op zo'n 20 miljoen euro per jaar.
Burgemeester Sybrand Buma liet eerder weten geschrokken te zijn. Hij wil de cijfers meenemen in de aanpak van het drugsprobleem.
Maar of er echt zo'n probleem is, durft Ter Laak niet te stellen: "Dat vind ik een hele lastige. We zien dat sommige soorten meer gebruikt worden in het weekend, andere minder. Dat is vergelijkbaar met andere gemeenten."

Om daar beter inzicht in te krijgen zou je vaker een dergelijk onderzoek moeten doen, zegt Ter Laak. "Je ziet dat bijvoorbeeld de ene drug meer gebruikt wordt en andere minder. Daar kun je eventueel beleid op aanpassen. Met vaker meten kun je ook zien of beleid invloed heeft op de consumptie."
Beleid heeft geen effect
Dat is precies de vraag die ook leefde bij CDA-raadslid Wieke Goudzwaard. Zij vroeg om het onderzoek. Het antwoord was alleen teleurstellend: "De onderzoeker heeft uitgelegd dat je niet ziet dat als beleid goed is, het drugs verdringt."
Dat blijkt wel uit onderzoek naar rioolwater in Amsterdam. Sinds het begin van het onderzoek in 2010 kun je zien dat het drugsgebruik juist toeneemt. "Dat maakt het triest voor elk raadslid", zegt Goudzwaard. "Want je hoopt dat je met beleid verslaving kunt voorkomen."

Het onderzoek geeft in ieder geval inzicht, zegt Goudzwaard. "We weten dat er middelen worden verkocht, je moet er alleen grip op krijgen."
Om meer te weten zou je vaker moeten meten. Daar is Goudzwaard voorstander van. "Wat doe je dan met die kennis? Je moet het gebruiken om gericht beleid te voeren."
Achter de voordeur
Dat zou dan in combinatie moeten met de sociale wijkteams van Amaryllis en de wijkagenten. "We moeten weten of het achter de voordeur speelt of dat het alleen gerelateerd is aan het uitgaansleven. Dat laatste denk ik niet. Dan moet je zien hoe je mensen, gezinnen, doelbewust kunt helpen."