Pas op voor de 'klimaatratel': zorgen over klimaatverandering maken jongeren moedeloos

Zorgen over klimaatverandering houdt het dromen over de toekomst tegen. Dat laat Geeske Jildou Smilda zien in haar documentaire 'Toekomst Dreamers'. Zij is een van de drie jonge makers die een kans kreeg om mee te werken aan een FryslânDOK.

Smilda uit Nij Beets studeerde Sustainable Communication in Jönköping, Zweden. Deze zomer behaalde ze daar haar master diploma. Haar doel was in plaats van met een paper af te studeren, een documentaire over jongeren en klimaatstress te maken. Maar dat mocht uiteindelijk niet.

Duurzaamheid was het grote onderwerp van haar studie. "Make sustainibility your everyday life" was de slogan van haar universiteit. Twee jaar lang bevond ze zich onder studenten die dit erg belangrijk vinden om zich daarvoor in te zetten.

Klimaatratel

Inspirerend, al deze begane mensen, vond Jildou. Maar gaandeweg merkte ze ook iets anders. Bij haarzelf en bij andere jongeren. Het denken over de gevolgen van klimaatverandering en je eigen rol erin zet ook een rem op vrij dromen en denken over de toekomst.

"Er begint een hele lijst van bezwaren te ratelen in je hoofd. En als je er niet om denkt kun je er somber van worden." Jildou noemt dit verschijnsel 'de klimaatratel.'

Milieudefensie kwam in september 2023 met de resultaten van een onderzoek. Het bracht aan het licht dat een op de vijf jongeren klimaatstress ervaart. De zorgen om klimaatverandering maken hen moedeloos, machteloos. Ze piekeren en slapen slecht.

Klimaatstress onder jongeren onderzocht

Jildou herkent het allemaal, maar wil daar ook wat tegenover stellen. Ze wil onder jongeren de discussie op gang brengen wat je eraan kunt doen om niet in die negatieve denkspiraal te belanden. Een documentaire zou een mooi middel zijn om dat te onderzoeken.

Afstuderen met een film was voor Jildou geen optie, maar een kleine film over dit onderwerp voor FryslânDOK wel. In het project Nije Eagen worden ieder jaar drie jonge makers gevraagd om een korte docu van tien minuten te maken. Jildou schreef zich in en kwam met haar plan 'Toekomst Dreamers' door de selectie.

Positief blijven

In deze korte film spreekt ze Aiske Taverne en Leonard Alexander Wallstein.

Akse wil graag reizen, maar heeft zichzelf op rantsoen gezet. Ze mag maar één grote reis in haar leven maken, vindt ze. En die heeft ze al gemaakt, naar Nieuw Zeeland. Haar ouders vinden dat ze iets te streng is voor zichzelf.

Leonard denkt bij alles wat hij doet: is dit wel een verstandige, duurzame keuze? Gek wordt hij er soms van.

Jildou Smilda zelf zit ook in de film. De drie jongeren praten op het einde met elkaar. Ze willen positief blijven, niet wegzakken in een 'doomscenario'. Zelf bijdragen en hoop houden.

Kijk hier naar de documentaire: