Paddenstoelen wijzen op klimaatverandering: "Zuidelijke soorten nu ook hier"
De herfst is traditioneel de tijd van het jaar voor paddenstoelen, maar dat wordt langzaamaan anders. Door het veranderende klimaat verdient de herfst de titel 'paddenstoelenseizoen' bijna niet meer.
Dat zegt de Paddenstoelenwerkgroep Friesland die zaterdag het 30-jarig bestaan vierde in Natuurmuseum Fryslân.
De winter wint het van de herfst als het om paddenstoelen gaat
De combinatie van een veranderend klimaat, maar ook te veel stikstof zorgt ervoor dat er in 30 jaar tijd wel wat is veranderd, zegt Sjoerd Greydanus van de werkgroep.
"Je ziet vandaag de dag soorten in Fryslân die je vroeger alleen in het zuiden vond. Soorten waarvan de grens eerder in België of Frankrijk lag, maar die nu al bij ons zijn. Die paddenstoelen trekken echt met de temperatuurverandering mee."
Die verschuiving is er ook in de herfst naar de winter, volgens Greydanus. "Je kunt veel beter in december, januari tot en met maart naar buiten gaan voor paddenstoelen dan in de herfst."
Ook dit jaar dreigt dat te gebeuren. Begin september werden alle excursies al afgezegd omdat het te droog en te warm was.
Twee drijvende krachten achter de Zwamdag waren Annet Elsinga en Betty Kooistra. De werkgroepleden geven graag hun liefde voor de paddenstoel door.
De liefde voor de paddenstoel
"Al vanaf mijn jeugd is het een fascinatie", zegt Elsinga. "Paddenstoelen zijn zo leuk: ze zijn kleurrijk, je hebt ze in het roze, paars, bruin, geel, rood, bedenk het maar. En in allerlei verschillende vormen." Ook Kooistra 'doet al jaren aan paddenstoelen', zoals zij het zegt.
Het blijven mysterieuze gevallen. "Ze zijn er zo ineens, in allerlei vormen. Mensen waren er wel bang voor, bijvoorbeeld met een heksenkring. Het werd verbonden aan heksen, duivels en elfjes. Paddenstoelen groeiden in één nacht. Dat konden mensen zich niet voorstellen, dat was duivelswerk."
Het intrigerende is dat je ook maar een klein deel ziet. "Het meeste zit in de grond. De schimmeldraden, dat is ook een fascinerende wereld." Maar ook de namen, voegt Kooistra toe. Denk aan het sparrenveertje, de eikeldopzwam en de gezoneerde stekelzwam.
Anders moeten we het met de blauwe bakjes uit de winkel doen.
Elsinga kijkt uit naar het najaar. "Het seizoen begint weer, dé tijd van de paddenstoelen. Vochtig, maar nog met een beetje warmte." Het buiten kunnen vinden van paddenstoelen vinden de dames het mooiste. "Anders moeten we het met de blauwe bakjes uit de winkel doen", zegt Kooistra lachend.
Nieuwe soorten
Het zijn de hoogtijdagen voor de werkgroep. "We organiseren allerlei excursies, daarbij gaan we naar een gebied om daar paddenstoelen te inventariseren. We doen veel met elkaar." Er worden ook wel nieuwe soorten ontdekt.
Paddestoelenwerkgroep Friesland is in april 1991 opgericht door Herman Sieben. De groep houdt zich bezig met de studie van paddenstoelen in onze provincie, vooral gericht op de verspreiding van soorten. Er zijn al meer dan 1.800 soorten waargenomen in Fryslân.
Zo'n tien man vormen de harde kern van de werkgroep. In september komt de groep iedere week bij elkaar. "Wij determineren met de microscoop en hebben het over paddenstoelen. Een avond is altijd zomaar om ", vertelt Kooistra.
