'The Day After': Friese bibliotheken in ieder geval tevreden met Troonrede

Algemene Beschouwingen in de Tweede Kamer © NOS
Extra geld voor bibliotheken, minder bezuinigingen op de ouderenzorg en de koning die aandacht heeft voor jonge boeren. De Miljoenennota levert de dag na Prinsjesdag traditioneel gemengde reacties op.
Bibliotheken krijgen extra steun om in te zetten voor nieuwe locaties of projecten. Daar zijn ze in Fryslân erg blij mee: "Wij hoorden al een tijd geleden dat er een structurele bijdrage gaat komen van de Rijksoverheid", zegt directeur Paulien Schreuder van bibliotheek Noard-Fryslân.
"We kunnen nu voor 23 en 24 een incidentele subsidie aanvragen, vanaf 25 wordt dat structureel."
Volgens Schreuder was er ook behoefte aan die steun: "De bibliotheek is tijdens corona een essentiële voorziening geworden. Wij doen tegenwoordig veel meer dan boeken uitlenen."
Paulien Schreuder, directeur van Bibliotheek Noard-Fryslân © Omrop Fryslân
"Zo hebben we een informatiepunt digitale overheid, ondersteuning op het gebied van digitale vaardigheden en taalondersteuning. Dat heeft de Rijksoverheid nu ook gezien. Hoera!"
In Noard-Fryslân en De Fryske Marren is al subsidie aangevraagd, dit komt binnenkort binnen: "We gaan het gebruiken voor huiskamerbibliotheken", zegt Schreuder.
"In ons werkgebied hebben we 15 vestigingen, maar dat is lang niet breed genoeg om iedereen te bereiken. Wij gaan dus in kleine kernen, zoals Holwert, Ried en Easternijtsjerk onze huiskamerbibliotheken uitbreiden. Dat is prachtig, dan zitten we dichter bij de inwoners voor wie we zijn."
De vraag die dan opkomt is wat dat duurzame boeren dan is.
Regiobestuurder Jan Teade Kooistra van LTO Noord
Het kabinet heeft 100 miljoen euro gereserveerd voor jonge boeren die duurzaam willen werken. Op die manier kan er iets worden gedaan aan het probleem dat er moeilijk opvolgers zijn te vinden. Ook zorgt dat volgens het kabinet voor een toename in het duurzaam boeren.
Bij LTO Noord vinden ze het een goed idee, maar zijn ze wel benieuwd naar de invulling. "De vraag die dan opkomt is wat dat duurzame boeren dan is", zegt regiobestuurder Jan Teade Kooistra.
"Dat hebben wij nog niet kunnen vinden. Het is mooi dat jonge boeren boer kunnen worden. Maar als hij boer is, moet hij dat ook kunnen blijven. Dan krijg je het woord 'perspectief' weer, wat bijna een leeg begrip is geworden."
Boer Jan Teade Kooistra, regiobestuurder van LTO Noord © Omrop Fryslân
Het Rijk stelt ook 50 miljoen euro beschikbaar voor het op de markt brengen van biologische producten: "Dat verhaal ligt breder. Ons merk is Noordwest-Europees. Dan moet je veel meer regelen dan in Nederland. Het risico is dat je een markt in onbalans brengt. Je moet geen boer een richting induwen waar hij in het gedrang komt. En met 50 miljoen euro verander je de wereld echt niet, hoor."
Op dit moment is het verkiezingstijd, dat betekent dat er vanuit alle kanten allerlei plannen worden voorgesteld. Kooistra hoopt dat de plannen snel concreet kunnen worden.
"Uiteindelijk hebben we behoefte aan het hele verhaal. Alles moet doorgerekend worden. Wat zijn de gevolgen? Hoe pakt dat uit? En wat betekent dat voor de lange termijn? Dan heb je er wat aan."
Politici uit Noord-Nederland op de bordesfoto © Omrop Fryslân
In de Troonrede was ook aandacht voor cultuur. Opvallend bij een VVD-regering, vindt Douwe Zeldenrust van Keunstwurk. Hij is er dan ook opgelucht over.

"Ik hoop dat Leeuwarden luistert"

"Het is eigenlijk voor het eerst dat we dit meemaken. Ik denk dat het goed past bij deze tijd. Er is veel aan de hand in de gemeenschap. Ook hier in Fryslân. Ik denk dat kunst en cultuur in de verbindingen veel kunnen betekenen. Het brengt mensen bij elkaar en heeft een groot sociaal aspect."
Toch is Zeldenrust niet erg verbaasd over de benoeming. "Máxima is al jaren een pleitbezorger voor kunst en cultuur. Staatssecretaris Gunay Uslü zet zich ook goed in voor de sector. Ik hoop dat het college van Leeuwarden hier ook goed naar luistert, want er werd gezegd dat het belangrijk is, van theater tot festival. "
De HRMK-spoorbrug © Kappers Media
Naast de bibliotheken en de cultuur staat er nog een aantal andere opvallende zaken in de begroting. Zo gaan de accijns op tabak en alcohol verder omhoog. Ook moeten camper-eigenaren meer motorrijtuigenbelasting betalen. Er wordt minder bezuinigd op ouderenzorg.

Infrastructuur

Daarnaast zijn de plannen voor de verbetering van de infrastructuur vastgelegd. Er is 9 miljoen euro beschikbaar voor vooronderzoek naar de Lelylijn. Verder is er 75 miljoen euro vrijgemaakt om de HRMK-spoorbrug bij Leeuwarden om te bouwen tot aquaduct.
Woensdag en donderdag wordt alles besproken bij de Algemene Beschouwingen in de Tweede Kamer. Daarna zal er meer duidelijk zijn over hoe het geld precies verdeeld wordt.