Zo kreeg IJlst zijn 481 jaar oude klok terug
Het heeft tachtig jaar geduurd, maar de grote klok uit de Mauritiustoren in IJlst is terug op zijn plek. Hij wordt voortaan weer tegelijk met de kleine klok geluid. En dat heeft heel wat voeten in de aarde gehad.
De Duitsers hebben beide klokken uit 1943 uit de toren gehaald en meegenomen om ze om te smelten tot wapens. Daar is niets van terecht gekomen. Waarom niet, weet niemand, maar feit is dat de twee klokken na de oorlog terugkwamen naar IJlst.
Toen bleek wel dat de grote klok beschadigd was: er zat een grote scheur in en de kroon was ook gescheurd. De klok moest worden gelast, maar de technieken in die tijd waren nog niet zover.
Het klonk van geen kant.
"Ze hebben de klok nog wel in de toren gehangen", vertelt Harm Haitsma van de monumentenstichting in Súdwest-Fryslân. "Maar dat klonk van geen kant, dus ze hebben hem er heel snel weer uitgehaald."
Het idee was toen om de klok na te laten maken door een bedrijf uit Noord-Brabant. "Maar dat is heel vreemd gegaan: de klok is niet omgegoten, maar ze hebben brons gebruikt om een totaal nieuwe klok te gieten. Dat is ons geluk geweest, want zo is de klok uit 1542 blijven bestaan."
Een hele klus
Toen moest de klok nog wel terug naar IJlst. Dat is gelukt met dank aan Minke Hiemstra. Zij komt uit Fryslân, maar werkte toen in het zuiden. Ze zamelde geld in bij Friezen in Noord-Brabant, in totaal 12.000 gulden. Dat was genoeg om de klok terug te vervoeren.
Voor het eerst in 80 jaar klinkt de oude klok van IJlst
Hij was echter nog steeds onbruikbaar en omdat restaureren niet mogelijk was, kwam de klok niet in de toren, maar op een sokkel in het plantsoen aan de Stadslaan.
"Daar heeft-ie 51 jaar gestaan", vertelt Haitsma. "Maar wij zeiden: die klok hoort thuis in de toren! En wat vroeger niet kon, kan tegenwoordig wel: de klok restaureren."
Dat kost wel wat, dus moest de stichting eerst geld ophalen. Met behulp van het Rijk, de provincie en verschillende fondsen werd 72.000 euro ingezameld.
De restauratie was het waard, volgens de stichting: de klepel slaat nu niet meer tegen de klok, maar raakt de klok subtiel aan. Dat zou een veel muzikaler geluid geven en bovendien is er zo minder kans op schade.
"Een mooie gong"
De grote klok is terug op de plek waar hij al meer dan 400 jaar klonk. Woensdag klonk hij voor het eerst sinds 1943 weer tegelijk met de kleine klok.
Voorzitter Anneke Hopmans van Stadsbelang IJlst is erover te spreken. "Er hing wel een klok in de toren, maar dat was niet de echte. Dit klinkt veel beter, er zit een mooie gong in."
