Uniek portret van Friese koning Redbad is gestolen uit stadhuis Medemblik

Een deel van het portret van Redbad (enigszins bewerkt) © Robert Gieling
Een iconisch portret van de Friese koning Redbad is spoorloos. Het 17e-eeuwse portret is één van de vijf schilderijen die afgelopen vrijdag uit het stadhuis van Medemblik zijn ontvreemd.
Van de objecten die uit het stadhuis zijn gestolen, is het portret van koning Redbad misschien wel het meest uniek. Redbad was een bekende middeleeuwse vorst. Rond het jaar 700 regeerde hij over Frisia, dat uit verschillende delen van het hedendaagse Nederlandse kustgebied bestond.

Oudst bekende portret

Het portret is de oudst bekende beeltenis van de beroemde koning. Historici en medewerkers van de gemeente hebben grote zorgen over de staat van het portret. Het portret was eigenlijk aan restauratie toe, daarvoor werden al voorzichtig fondsen gezocht.
De plaats delict, waar het schilderij is meegenomen © Mark Raat
De inbraak werd vrijdagochtend ontdekt door de eigenaar van het pand. De gemeente is geen eigenaar meer van het voormalige stadhuis, maar had er wel een aantal kunstwerken tentoongesteld.
Voor de gemeente Medemblik is het een groot verlies. "Ik ben er kapot van", zei wethouder Jeroen Broeders eerder.

Grote historische waarde

Een meesterwerk kun je het portret misschien niet noemen, maar historisch heeft het wel een grote waarde. Het schilderij is vermoedelijk omstreeks 1663 geschilderd. Er hangt veel mysterie rond het schilderij. Wie het schilderde, is niet bekend.
Zo ziet het volledige portret er uit © Robert Gieling
Het portret hing oorspronkelijk in de kamer van de burgemeester van Medemblik. In 1942 kwam het in de raadzaal van het nieuwe stadhuis te hangen. Vorige week is het daar van de muur gegrist.

Medemblik, de 'Raboudveste'

Redbad was een koning van de Friezen, hij overleed volgens de verhalen in het jaar 719. Waar Redbad normaal gesproken resideerde, is niet bekend. Maar Medemblik claimt al jaren dat de koning in die stad heeft gewoond. Medemblik wordt daarom ook wel de 'Radboudveste' genoemd.
In een kroniek uit 1517 van Cornelius Aurelius staat dat de 'coninclicke sale ende hof' van Redbad in Medemblik stond. De Friese koning zou daarheen zijn gegaan nadat hij door de Franken uit Utrecht verjaagd was. De bekende Friese kroniek van Pier Winsemius uit 1622 vertelt ook over de Friese geschiedenis van Medemblik.
De 'Cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant' uit 1517 © Museum De Lakenhal
De betrouwbaarheid van de kroniek uit 1517 werd eeuwen geleden al betwijfeld, maar dat hield de Medemblikkers niet tegen de relatie met Redbad te omarmen. Want die oude, koninklijke historie gaf de stad aanzien.
De stad Medemblik met op de voorgrond kasteel Radboud © ANP
Redbad hoort inmiddels bij de stedelijke identiteit van Medemblik. Allerlei verenigingen, bedrijven en evenementen dragen de naam Radboud, zoals Redbad buiten Fryslân wordt genoemd. Er staat zelfs een kasteel dat in de 18e eeuw zijn naam kreeg.

Fries Museum heeft een kopie

Het portret heeft dus niet alleen voor Fryslân, maar ook voor Medemblik een grote waarde. Van Redbad bestaan er voor zover bekend vijf geschilderde portretten. Het Fries Museum heeft er ook een: maar dat is een 20e-eeuwse kopie van het Medemblikker portret.
Er is in 2021 heel wat onderzoek gedaan naar het schilderij © RCE, Marc Sekuur
De afgelopen jaren is er uitgebreid historisch onderzoek gedaan naar het Redbadportret. Twee jaar geleden heeft de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed het schilderij zelfs geanalyseerd met speciale scanapparatuur. Daarom zit de schrik er goed in nu het gestolen is.
De gemeente tast nog in het duister over de diefstal. Er zijn nog geen tips binnengekomen. De politie vraagt mensen die meer weten om contact op te nemen.