Bodem Waddenzee wordt minder stabiel door bewegende schelpen

Dat zegt Zhengquan Zhou, onderzoeker bij het NIOZ (Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee). Hij promoveert volgende week op zijn proefschrift over de relatie tussen extremer weer en de bodem van gebieden als de Waddenzee.

Door het bewegen van de schelpdieren wordt de bodem minder stabiel, zegt Zhengquan.

"Deze kennis is belangrijk voor waterbeheerders die bijvoorbeeld kwelders willen inzetten als extra bescherming van de kust", zegt hij. Want dieren als kokkels lijken soms op een vaste plek te liggen, maar dat is niet zo.

"Wanneer het warmer wordt, zullen kokkeltjes in een drooggevallen bodem naar beneden bewegen. Als er water op de bodem staat, kunnen ze juist naar bovenkomen voor verkoeling, of horizontaal bewegen op de vlucht voor de hitte."

En dat kan gevolgen hebben voor de boden van tijgebieden, zegt Zhengquan. "Meer beweging van bodemdieren betekent meer instabiliteit van de bodem. Daarmee kan die bodem ook gevoeliger worden voor wegspoelen tijdens stormen." Om kwelders te laten groeien is juist een stabiele bodem nodig.

Zhengquan deed onderzoek met kokkels in een laboratorium. Daar stelde hij ze bloot aan verschillende temperaturen en zo ontdekte hij dat er een optimale temperatuur bestaat voor zulke schelpdieren.

"Als het een beetje warmer wordt, kunnen de schelpdieren meer gaan bewegen om de koelte op te zoeken. Maar boven een bepaalde temperatuur gaan steeds meer schelpen dood. Dat betekent dat bij extreme hittegolven de verstoring van de bodem door schelpdieren ook steeds minder wordt, omdat de dieren simpelweg verdwijnen."

De kennis is volgens Zhengquan belangrijk voor natuurbeheerders die natuurlijke kwelders in willen zetten als kustverdediging. "Voor een stabiele bodem heb je een bepaalde samenstelling van de bodemdieren nodig en zul je ook moeten kijken wat de invloed zal zijn van het klimaat van de toekomst op de activiteit van deze diertjes."