'Informelere' Indiëherdenking op nieuwe locatie in Heerenveen: "Toch wel een beetje emotioneel"
16 augustus, 06:17 • 3 minuten leestijd
De Indiëherdenking in Heerenveen was dit jaar op een nieuwe locatie in een nieuwe vorm. Voor afzwaaiend burgemeester Tjeerd van der Zwan was het een bijzonder moment.
"Dat was toch wel een beetje emotioneel", zegt Van der Zwan. Hij stopt vanaf oktober als burgemeester van Heerenveen. "Deze mensen die bij elkaar komen, ken je vaak al jarenlang persoonlijk. Er zijn ons mensen ontvallen en er komen weer nieuwe mensen bij. We hebben een speciale band opgebouwd."
De moeder van Van der Zwanwerd geboren in Semarang en groeide op in Bandoeng, op het eiland Java. Met haar ouders en andere familie bracht ze de oorlog in Japanse interneringskampen door. De herdenking is persoonlijk dan ook belangrijk voor de burgemeester.
De laatste jaren wordt er bij de herdenking veel extra stilstaan bij verschillende kanten van de oorlog. Ieder jaar worden vijf soldaten uit Heerenveen bedacht, maar er is ook veel aandacht voor Molukkers, Chinezen, Papoea's, Romoesja's en Indonesische burgerslachtoffers.
'Historie eerlijk vertellen'
Dat is belangrijk, vindt ook Ronald Lepez. Lepez is oud-rechtsback van VV Heerenveen en SC Cambuur. Nu zet hij zich in met Stichting Awas Kaki voor kinderen in Indonesië.
Na 15 jaar is Lepez terug in Fryslân en spreekt hij op de herdenking: Mijn doel is vooral om jeugd door te geven wat er is gebeurd, op een positieve manier."
Volgens Lepez ligt daar een grote uitdaging voor het Nederlandse onderwijs: "Hoe kunnen we een stukje historie op een eerlijke manier vertellen. Hoe kun je mensen op een goede manier informeren over de geschiedenis? Als je de geschiedenis vanuit Nederlandse kant beschrijft, ziet het er heel anders uit dan vanuit de Indonesische kant."
Het gaat niet om politiek of een mening.
Over die historie is veel te doen. Zo is er dit jaar in Amsterdam ophef over de toespraak van de dochter van commandant Ronald Westerling. Westerling staat bekend om oorlogsmisdaden in Nederlands-Indië en zijn dochter wil eerherstel.
Daarop heeft burgemeester Femke Halsema haar aanwezigheid ingetrokken. "Zij (Halsema, red.) is blijkbaar geïnformeerd, maar komt niet opdagen, omdat het politiek misschien gevoelig ligt", zegt Lepez, "Dat vind ik erg jammer, omdat het herdenken is. Het gaat niet om politiek of je mening naar voren brengen. Dat moet onze jeugd ook weten."
De jongere generaties weten de herdenking in Heerenveen steeds vaker te vinden, zegt Van der Zwan: "Dat vind ik bijzonder, maar aan de andere kant ook wel logisch. Er zijn steeds meer mensen die een Indische geschiedenis hebben en er is meer belangstelling voor. De jongere generatie wil weten wat er vroeger met opa en oma is gebeurd."
Laatste toespraak
De vorm van de herdenking helpt ook, zegt de burgemeester: "Deze had een ander karakter ten opzichte van de voorgaande jaren. Het was informeler, er was sprake van cultuur en muziek. Zo langzamerhand is het goed dat we die kant op gaan, dat trekt ook jeugd aan."
Voor Van der Zwan was het in ieder geval de laatste toespraak en kranslegging als burgemeester. "Dat heb ik twaalf jaar gedaan. Daar is nu een einde aan gekomen. 15 augustus blijft natuurlijk voor mij en mijn familie altijd bijzonder. Het is dus niet mijn laatste herdenking, maar wel de laatste herdenking waar ik de rol als burgemeester vervul."
De toespraak van burgemeester Van der Zwan is hier terug te lezen.
