Personeel vliegbasis weggekaapt door bedrijven: "Het is een uitdaging"

Door personeelskrapte bij Defensie moeten ze op vliegbasis Leeuwarden harde keuzes maken. Een aantal vliegers hebben de overstap naar commerciële maatschappijen gemaakt, en ook meer personeel wordt weggekaapt.
"Het is wel een uitdaging", geeft overste Guido Schols van vliegbasis Leeuwarden toe. Hij is commandant van het 322-squadron op de vliegbasis Leeuwarden. Omdat die basis tijdelijk dicht is, opereert het squadron vanuit vliegbasis Volkel. "We groeien als luchtmacht en dan heb je mensen nodig."
Goed in de gaten houden
Schols ziet de uitstroom niet direct als een groot probleem. "Het is niet problematisch, maar we moeten het wel in de gaten houden. "Er stappen nu zo'n drie, vier vliegers over naar commerciële maatschappijen."
De vliegtuigen zijn en blijven gewoon inzetbaar en de vliegers zijn uitstekend getraind. Volgens Schols is het een golvende beweging die om de 10-15 jaar weer terugkeert.
"Mensen die al 15 jaar bij Defensie zitten, willen misschien rustiger aan doen en meer thuis zijn en kiezen daarom een andere baan. Het is voor Defensie zaak om daarop te acteren. Op dit moment zijn we bezig om dat op te lossen." Schols is een optimist: "We kunnen vliegen en aan onze taakopdracht voldoen."
Het heeft geen directe impact op de inzetbaarheid. We moeten wel kijken naar prioriteiten.
Onder het personeel zijn er echter zorgen. Dat blijkt ook uit de plannen van de nieuwe hoogste luchtmachtbaas, generaal André Steur. Hij schrijft in zijn 'Vertrekpunt' dat ze momenteel te weinig mensen hebben.
Steur constateert een hoge werkdruk binnen de organisatie. Hij wil actief zoeken naar meer mensen, maar waarschuwt er ook voor dat de druk op de arbeidsmarkt hoog is.
Regionaal mensen aantrekken
Defensie wil proberen om meer mensen regionaal aan te trekken, voornamelijk als het gaat om grondpersoneel, technici, beveiligers en ICT-specialisten. "Ik zou het iedereen kunnen aanraden", zegt overste Schols. "Het is een fantastische werkgever."
Toch moet hij ook keuzes maken. Als mensen er niet zijn, kun je taken ook niet uitvoeren. "Het heeft geen directe impact op de inzetbaarheid, maar het is wel zo dat we moeten kijken waar de prioriteit ligt. Het zou maar zo kunnen zijn dat ik een taakopdracht heb die ik moet uitvoeren en ik andere projecten op een laag pitje moet zetten."
Als er bijvoorbeeld door de NAVO gevraagd wordt om weer het luchtruim in het Oostblok te beschermen, dan kan dat maar voor een beperkte tijd, zo stelt Schols. In plaats van de drie, vier maanden die normaal gesproken gelden, zou het dan maximaal twee maanden kunnen.

Aan de instroom van nieuwe vliegers zal het niet liggen. De opleiding zit behoorlijk vol. Dat lijkt goed nieuws, maar het heeft wel consequenties. Voor de opleiding heb je ook ervaren vliegers nodig. Daarnaast worden er meer mensen gezocht omdat de luchtmacht ook meer toestellen krijgt.
Schols: "Er zijn mensen nodig voor de onbemande systemen zoals de MQ-9, maar ook voor nieuwe transporttoestellen en helikopters. Over de hele breedte zijn mensen nodig."
Van krimp naar exponentiële groei
Het is voor Defensie een volledig andere situatie als enkele jaren geleden. Toen werd er steeds bezuinigd en was er niets meer mogelijk. Sinds een paar jaar, helemaal nadat de oorlog in Oekraïne begon, is er weer meer geld beschikbaar.
"Je kunt niet na twintig jaar krimp zomaar exponentieel groeien", stelt Schols. "Dat heeft tijd nodig. Wil je mensen hebben, dan ben je een paar jaar verder, dus is het zaak dat we de mensen opleiden en de gaten vullen."
Andere landen zitten met dezelfde problemen als Nederland. Daar kun je dan ook slim naar kijken, vindt de commandant van het 322-squadron.
Hij denkt aan de combinatie van vliegen met onbemande systemen. In de Verenigde Staten wordt daar nu mee getest. Een F-35 kan dan bijvoorbeeld vijf onbemande systemen aansturen. "Zo kun je met minder mensen veel doen."