Plannen Friese ziekenhuizen gesprek van de dag, maar er is nog veel onbekend

Het plan blijft niet zonder gevolgen voor inwoners van een groot deel van Fryslân. Bijvoorbeeld in Pingjum is het nieuws over de ziekenhuizen het gesprek van de dag. "Ik ben reumapatiënt", zegt een Sjoukje, inwoner van het dorp. "Ik ben dus regelmatig in het ziekenhuis van Sneek te vinden. Straks moet ik naar Joure, maar ik heb geen rijbewijs."

Ruim een half uur zouden mensen met een auto onderweg zijn van Pingjum naar Joure. Met het openbaar vervoer is dat drie keer zo lang. "Nu komt er nog ieder uur een bus door Pingjum, Arum, Kimswerd en kom je voor het ziekenhuis uit", vertelt Pingjummer Rennie. "Dat moeten we straks maar weer afwachten."

Jacob Hansma van plaatselijk belang Makkum vindt het een belachelijk besluit. "De ouder wordende inwoners van Súdwest-Fryslân moeten telkens verder reizen voor goede zorg. Tevens is het kapitaalvernietiging van twee ziekenhuizen. In Harlingen staat er ook nog 1 voor 90% leeg. En dat al 10 jaar."

Het nieuwe plan betekent dat de ziekenhuizen uit de gemeenten Heerenveen en Súdwest-Fryslân verdwijnen en dat de gemeente De Fryske Marren er een ziekenhuis bij krijgt. Maar deze gemeente ziet zichzelf niet als 'lachende derde', zegt burgemeester Fred Veenstra.

Hij is blij met het plan voor een nieuw ziekenhuis in Joure. "We hebben ook al een geschikte locatie op het oog, maar daar kan ik nog niets over zeggen." Veenstra wil eerst het formele verzoek van de ziekenhuisbestuurders afwachten. Daarna wil hij de nieuwbouwplannen in de gemeenteraad bespreken.

Naast het nieuwe ziekenhuis in Joure zouden de ziekenhuizen van Leeuwarden en Drachten gewoon open blijven. Zorgbelang Fryslân, de organisatie die opkomt voor de belangen van mensen die zorg nodig hebben, vindt het nog te vroeg om te oordelen over dat besluit.

"We zijn het er wel over eens dat we in Fryslân stappen moeten zetten naar toekomstbestendige zorg. Het realiseren van toekomstbestendige zorg is echter onmogelijk zonder de participatie van patiënten", zegt directeur-bestuurder Esther de Vrij.

Zij vindt het belangrijk dat de inwoners en patiënten zich over de toekomst van de ziekenhuiszorg kunnen uitspreken, zodat hun perspectief ook meegenomen wordt. "Dat moet gebeuren voordat beslissingen zijn genomen over de inrichting van acute zorg, chronische zorg en zorg aan ouderen door de drie resterende ziekenhuizen."

"Wij vinden het uit de tijd om ziekenhuizen nieuw te bouwen zonder vooraf te overleggen met patiënten en burgers en aanpalende hulpverleners zoals huisartsen, ambulancezorg en ouderenzorg", stelt De Vrij.

De woordvoerder van vakbond FNV was in eerste instantie niet op de hoogte van de ontwikkelingen rondom de ziekenhuizen in Fryslân. De plannen verrassen haar. "We zien graag een uitnodiging van de ziekenhuizen tegemoet om te praten over de personele consequenties van deze plannen."

De vakbond is wel bekend met de plannen voor de fusie tussen ziekenhuis MCL en Tjongerschans. De FNV is daarover al met de betrokken partijen in gesprek. De vakbond heeft tot nu toe nog geen telefoontjes gekregen van ongeruste ziekenhuismedewerkers, laat de woordvoerder weten.

De veranderingen in de ziekenhuiszorg zitten dan ook nog in de planvorming, benadrukt Sietske Bakker. Zij is vice-voorzitter van de ondernemingsraad van Tjongerschans. Volgens Bakker is de ondernemersraad "continu betrokken geweest bij de plannen."

"Het is een zorgvuldig traject waarin de belangen van patiënten en medewerkers goed gewogen worden", stelt ze.

Regionaal econoom Jouke van Dijk denkt dat een nieuw ziekenhuis in Joure tekorten in de zorg zal tegengaan. "Ik hoop dat er minder mensen komen te werken, dat ze 10 procent minder personeel nodig hebben", zegt Van Dijk.

Want volgens hem is de arbeidsmarkt in de zorg over tien jaar nog steeds krap en moet de zorg efficiënter om aan de vraag te kunnen voldoen. Medewerkers die door bijvoorbeeld een pensioen stoppen, hoeven door efficiënter te werken niet te worden vervangen. En dat zou een deel van de krapte oplossen, zo voorspelt Van Dijk.

Van Dijk stelt dat meer specialisten op één plek, in hetzelfde ziekenhuis, de zorg beter maakt, omdat meer patiënten met dezelfde kwaal door een arts geholpen worden die de behandeling vaker uitvoert.

"Het past in de tendens van schaalvergroting", zegt Van Dijk. Volgens hem worden ziekenhuizen overal geadviseerd om samen te werken. Zo zijn de ziekenhuizen van bijvoorbeeld Winschoten en Delfzijl in Groningen samengevoegd tot één nieuw ziekenhuis in Scheemda.

Deze verandering heeft geen regionale economische gevolgen gehad. Voor Fryslân voorziet Van Dijk een vergelijkbaar scenario.