Holwerd aan Zee wil Friese politici het succesvolle Carolinensiel laten zien

De museumhaven van Carolinensiel in Oost-Friesland © Omrop Fryslân
Beide plaatsen liggen vlak achter de Waddenzeedijk en hebben ongeveer evenveel inwoners. Maar daarmee houden de overeenkomsten tussen het Friese Holwert en het Oost-Friese Carolinensiel ook wel zo'n beetje op.
Carolinensiel is op dit moment goed voor zo'n een miljoen toeristische overnachtingen per jaar, in Holwert komt dat aantal niet boven de 10.000. "Het goede voorbeeld van Ostfriesland laat zien dat er aan de Waddenkust veel meer mogelijk is dan nu in Fryslân gebeurt", zegt Marco Verbeek van Holwerd aan Zee. "Het gaat erom dat je een open verbinding met de Waddenzee hebt en niet, zoals hier lang is gedaan, met de rug naar de zee toe leeft."
'Holwerd aan Zee' in Duitsland
De Holwerters hebben daarom hun licht opgestoken in Oost-Friesland. Vooral het plaatsje Carolinensiel vinden ze een inspirerend voorbeeld. Bij een bezoek aan Carolinensiel, dat ook een stukje van zee ligt, blijkt meteen dat er naast overeenkomsten ook opvallende verschillen zijn.
Aan beide kusten wordt gewerkt aan het verhogen en versterken van de zeedijk. Voor Carolinensiel is dat een uitdaging, want het betekent dat de gemeentelijke buitendijkse camping veel staanplaatsen moet inleveren. In Holwert wordt de dijkversterking van Koehool tot het Lauwersmeer allereerst gezien als een kans, want het verbinden van het dorp Holwert met de Waddenzee kan dan mooi met dat werk worden gecombineerd.

Strandkorven

Het eerste wat opvalt bij een bezoek aan Carolinensiel, is het zandstrand aan de Waddenkust. Het is een strand vol typisch Duitse strandkorven, die je met een speciale app kunt boeken en betalen. Het strand ligt buitendijks en moet na elke grote storm opnieuw worden aangelegd. Gemiddeld overstroomt het eens in de drie jaar.
"We brengen hier dan weer nieuw zand heen uit het binnenland, om onze gasten toch een mooie strandervaring te bezorgen", vertelt marketingleider Marcus Harazim van Nordseeheilbad Carolinensiel/Harlesiel.
Deze reportage werd gemaakt met hulp van onze Duitse stagiaire Johannes Greiling. Johannes studeert antropologie aan de Universiteit van Hamburg en heeft zich bij Omrop Fryslân verdiept in een publieke omroep in een minderheidstaal. Ook de verschillen tussen Fryslân en Oost-Fryslân op het gebied van toerisme vindt hij interessant.
Harazim is trots op de officiële erkenning als Nordseeheilbad, die Carolinensiel in oktober 2021 kreeg. Die hoge status betekent dat Duitsers met chronische kwalen op kosten van hun ziektekostenverzekering er enkele weken mogen verblijven om aan hun gezondheid te werken.
Hotels, zwembaden, de sportschool en diverse gezondheidsinstellingen profiteren daarvan. "Het gaat om 10 procent van onze gasten. Die zijn heel belangrijk voor ons, want ze komen het hele jaar door, en ze komen vaak ook weer terug voor een gewone vakantie", vertelt Harazim.
Een opgespoten zandstrand past niet bij de status van Unesco werelderfgoed
Marco Verbeek van Holwerd aan Zee
Het Friese Holwert heeft geen strand en zal dat ook niet snel aanleggen, vertelt Marco Verbeek. "Een opgespoten zandstrand past niet bij de status van Unesco werelderfgoed", vindt hij. Holwerd aan Zee werkt daarom aan alternatieve zwemmogelijkheden, zoals een zoutwaterbad bij de pier. "Wij moeten zoeken naar oplossingen die bij dit gebied passen. De kwelders buitendijks laten we met rust. De natuur en de ruimte zijn onze kwaliteiten."
In gezondheidstoerisme, zoals in Carolinensiel, ziet Verbeek wel iets, ook al is kuurtoerisme in Nederland veel minder goed ontwikkeld dan in Duitsland. "De lucht is hier een stuk schoner dan in de Randstad, dat staat vast. Het is altijd goed om duidelijk aan te geven dat het goed voor je gezondheid is om hier te verblijven."

Historische museumhaven

In Carolinensiel is naast het toerisme ook de historische museumhaven in het centrum een publiekstrekker. De haven was in het verleden de op één na grootste zeehaven van Oost-Friesland. De zeelieden van Carolinensiel reisden vroeger de halve wereld over. Carolinensiel noemt zich daarom met trots 'de poort tot de wereld'.
"De mensen komen hier voor het strand en voor de cultuur", is dan ook de overtuiging van Julia Kaffarnik van het Deutsches Sielhafenmuseum. Het museum is gevestigd in meerdere monumenten vlakbij de oude haven. Een daarvan, het oude kapiteinshuis, is betegeld met antieke tegels uit Harlingen.
"Een geschiedenis op zo'n manier hebben wij niet", zegt Marco Verbeek van Holwerd aan Zee. "Maar we hebben wel een terp. Van de Friese terpen is er niet één meer die aan zee ligt. Door de zee opnieuw bij de terp te brengen, kunnen we het verhaal van onze geschiedenis prachtig vertellen. Dat sluit weer heel goed aan bij wat ze in Ostfriesland doen."
Het is altijd beter om met eigen ogen te zien wat er mogelijk is en met de mensen daar te praten
Marco Verbeek wil Statenleden meenemen naar Duitsland
In Holwert wordt op dit moment met spanning afgewacht wat er in het nieuwe bestuursakkoord van de provincie komt te staan over het project Holwerd aan Zee. In de provinciale politiek zal de komende herfst en winter opnieuw worden gesproken over steun van de provincie aan Holwerd aan Zee.
Omdat sommige politici in Fryslân nauwelijks geloven dat grootschaliger toerisme mogelijk is aan de Waddenkust, zou Verbeek Statenleden en raadsleden van de gemeente Noardeast-Fryslân graag eens meenemen naar Carolinensiel en omgeving. "Je kunt wel rapporten schrijven over wat er allemaal kan, maar niet iedereen leest dat. Het is altijd beter om met eigen ogen te zien wat er mogelijk is en met de mensen daar te praten."

Bevolking betrekken essentieel

Een overeenkomst tussen Carolinensiel en Holwerd aan Zee is dat het plaatselijke bedrijfsleven regelmatig met de bevolking overlegt over gewenste en minder gewenste toeristische ontwikkelingen. "Om het plaatselijke autoverkeer te beperken, laten we een elektrisch busje rijden. Mensen die Kurtaxe (toeristenbelasting) betalen, kunnen daar gratis gebruik van maken", vertelt Marcus Harazim.
Ook zijn er elektrische fietsen en scooters beschikbaar voor toeristen. Harazim onderstreept dat het 'essentieel' is om de bevolking te betrekken bij alle grote besluiten over het toerisme. "Carolinensiel moet een levende gemeenschap blijven, waar de mensen zich prettig voelen. We hebben daarom ook besloten om niet in te zetten op het uitbreiden van het aantal overnachtingen. Met een miljoen per jaar zijn we tevreden. Dat levert genoeg op om het zwembad en andere voorzieningen te betalen, zonder dat de gemeente hoeft bij te springen."
Verbeek onderstreept op zijn beurt dat uitbreiding van het aantal bedden in Holwert nodig is om het toerisme in het dorp een gezonde basis te geven. Hij zou daarom graag zien dat het aantal bedden van 280 (de camping meegerekend) allengs uitgebreid wordt tot 1.000 en 2.000.
Voor Marco Verbeek is Carolinensiel in Oost-Friesland een mooi voorbeeld van geslaagd toerisme
"Je hoort uit de politiek weleens geluiden van mensen die zeggen dat dat niet kan en dat die ondernemers er niet zijn. Maar het voorbeeld van Oost-Friesland laat zien dat dit zeker mogelijk is en die ondernemers zijn er ook. Het heeft tijd nodig en je moet het zien. Maar het kan zeker!"