Meer kinderen kampen met overgewicht: "Het neemt dramatische vormen aan"

"Het probleem neemt dramatische vormen aan", zegt Schuitmaker (53). Volgens de diëtist van Balansie in Wommels liggen hier verschillende redenen aan ten grondslag. Te beginnen met de opvoeding.

"Het leven van ouders is door werk en andere bezigheden steeds drukker geworden", zegt ze. "En als ze thuiskomen, vragen ook de kinderen om aandacht. Om die tevreden en rustig te houden, is het gemakkelijk om ze een schermpje toe te schuiven. Maar dat gebeurt ook steeds vaker met wat lekkers."

Ouders zijn volgens Schuitmaker vaak slecht geïnformeerd over voedingsproducten. En dat valt hen lang niet altijd kwalijk te nemen, zegt ze.

"Er zijn 68 schuilnamen voor suiker. Sucrose, maltose, ga zo maar door. Weet dan nog maar eens te achterhalen in welke producten suiker zit. Als je naar de supermarkt gaat, moet je tegenwoordig een groot woordenboek meenemen", zegt Schuitmaker. "Het is verbazingwekkend hoe vernuftig fabrikanten zoetstoffen weg weten te drukken op etiketten."

Het grootste probleem ligt volgens haar bij de kinderen die niet in beeld zijn. Meestal is dit de groep uit gezinnen met lagere inkomens. "Maar die kinderen gaan zelden naar een diëtist voor hulp, vanwege hun financieel lastige situatie."

Dat kan ook de reden zijn waarom er bij kinderen ongezond eten op het bord ligt: er is vaak een flink prijsverschil tussen gezond en ongezond eten. "Voor een deel van Nederland is gezond eten bijna onbetaalbaar. Als patat en frikandellen twee euro in de super zijn, en een zak appels van 1,5 kilo drie euro, dan is de keuze soms snel gemaakt als je weinig geld hebt."

Schuitmaker vertelt dat overgewicht bij kinderen een lange fysieke nasleep kan hebben. "Vet is een orgaan. Als de vetcellen gewend raken om zich telkens te vullen, dan is het lastig om dat proces te veranderen. Het lichaam moet herprogrammeren. Daar gaat wel vier tot vijf jaar overheen", legt de diëtist uit. "Als je als kind te zwaar bent, is het dus moeilijk om daar weer vanaf te komen."

Zwaarlijvigheid kan ook voor mentale problemen zorgen. Bijvoorbeeld vanwege pesterijen, zegt Geeske Hospes (55), van Hospes Coaching in Joure. Zij helpt kinderen tot 18 jaar.

"Ze worden soms buitengesloten omdat ze niet mee kunnen komen met het sporten. Voetballen, gym of buitenspelen; ze gaan het vaak uit de weg vanwege hun stugge bewegingsmotoriek. Op deze manier vallen ze buiten de boot."

Hoe kinderen omgaan met hun overgewicht, verschilt per persoon. En geslacht. "Ik merk dat jongens er vaak wat harder in zijn. Die denken dan 'boeien, ik ga wel gamen. Daar ben ik wel goed in en kan ik wel winnen'. Ze laten hun zorgen in ieder geval minder merken", zegt Hospes. "Meisjes denken eerder dat ze lelijk zijn en er niet bij horen. Die gedachtes kunnen leiden tot een depressie."

Als kinderen gezond eten laten staan omdat ze het niet lekker vinden, is dat te simpel, zegt Hospes. "Ik heb wel eens meegemaakt dat een kind uit een milkshakebeker van de McDonald's dronk, waarin, zonder dat hij het wist, een gezonde shake zat. 'Heerlijk', zei hij. Maar schrok toen het deksel eraf ging. 'Bah, het is groen!', klonk het."

"Voor ouders is het dus goed te beseffen dat het iets wel of niet 'lusten' tussen de oren kan zitten." Ook adviseert Hospes om niet meteen op te geven, als een kind een nieuw, gezond gerecht wegduwt. "Het is wetenschappelijk bewezen dat je een smaak eerst vijf tot tien keer moet proeven. Daarna kan iemand het eten alsnog lekker gaan vinden."

Dat kinderen te veel en ongezond eten, kan verschillende redenen hebben. "Er zit meestal meer achter. Ze kunnen veel eten door bijvoorbeeld stress, problemen op school, of door het overlijden van een dierbare. Eten zorgt dan even voor verzadiging. Kortetermijngeluk. Alleen komt later de suikerdip en levert dit gedrag juist meer problemen op."

Siegrid Schuitmaker ziet gelukkig ook wat het met kinderen doet als hun gewicht weer afneemt. "Bij elke kilo minder durven ze weer meer ruimte in te nemen."

Om dat te bereiken is er gedragsverandering nodig. "Het gaat niet om het kopen van shakejes en een fiets. Nee, je moet anders leren denken, een intrinsieke motivatie hebben."

Schuitmaker benadrukt om daarbij geduldig te zijn. "Het kan jaren duren voor er een geschikt ritme is. Maar begin in ieder geval. Niet rond oud en nieuw, of later, maar vandaag. Want elke dag is perfect om te starten met een gezondere levensstijl."