Kroontjespennen en typmachines: Wijbrandischool reist door tijd op eigen eeuwfeest

De CBS Mr. S. Wijbrandischool in vroeger jaren © Doarpsargyf Aldehoarne
100 jaar lang namen leerlingen plaats in de klaslokalen van CBS Mr. S. Wijbrandischool in Oudehorne. Om deze onderwijseeuw te markeren komt er op 2 juni een jubileumfeest.
Na honderd jaar staat hij er nog steeds, de Mr. S. Wijbrandischool aan de Schoterlandseweg. In al die tijd is hij flink uitgedijd, maar het gebouw is nooit van zijn plek geweken. Veel herinneringen dus, tussen deze muren. Oud-leerlingen kunnen die samen ophalen, tijdens de georganiseerde reünie op 2 juni.
Bezoek uit Australië
Het aantal opgaven is de honderd inmiddels voorbij. Vooral de ouderen kijken uit naar het uitje. Opgave kan tot 1 mei, via de mail. Toch belt een deel. Meestal de 'boomers'. "Zij weten niet altijd hoe mailen werkt", vertelt directeur Jan Hendrik Pesman (35).
"Sommige bezoekers komen van buiten het dorp. Zij vinden het ook leuk om de school weer eens te zien. Ik heb begrepen dat er zelfs oud-leerlingen vanuit Australië en Nieuw-Zeeland langskomen."
In het lokaal van 1980 tot 2000 vind je een typmachine en computers uit die tijd.
Directeur Jan Hendrik Pesman
De lokalen zijn deze dag ingericht op basis van decennia. Zo is er een ruimte met schoolvoorwerpen uit de jaren '20 tot en met '40, '40 tot en met '60, enzovoort. "Je vindt bijvoorbeeld in het lokaal van 1980 tot 2000 een typmachine en computers uit die tijd, en in het lokaal van 1920 tot 1940 een kroontjespen." Ook zijn er schoolfoto's van die betreffende jaren. "Leuk voor de mensen om terug te zien en er met leeftijdsgenoten over te praten."

Circusact kinderen

Voor de huidige leerlingen is het eveneens een feestelijke dag. Zij vermaken zich met het project Circus in de school. Elke groep bereidt een voorstelling voor, met een circusact als onderwerp. Rond een uur of 12.00 volgt op het schoolplein de uitvoering voor de ouders.
De Wijbrandischool tegenwoordig © Mr. S. Wijbrandischool
Daarna is het tijd voor een hapje en drankje. Het nieuwe logo zal de gebakjes sieren. Die wordt namelijk onthuld op deze speciale dag. Waarschijnlijk door middel van een goochelact.
Het huidige logo is een donker oog, met daarin twee kinderen. "We zijn een christelijke school en dit heeft betrekking op een Bijbelse uitspraak: 'bewaar ze als de appel van je oog'", vertelt Pesman. "Dat donkere oog kan alleen wat afschrikken. Dus het nieuwe logo zal iets lichter van kleur zijn, zoals je dat tegenwoordig vaak ziet."

School met den Bijbel

Oprichter van de school in Oudehorne was, inderdaad, de heer S. Wijbrandi. Hij opende de deuren op 2 mei 2023 (het jubileumfeest is een maand opgeschoven). Toen heette de school nog School met den Bijbel. Na een halve eeuw werd deze omgedoopt tot de huidige naam.
Oprichter van de school: S. Wijbrandi © Dorpsarchief Oudehorne
Sinds die tijd is de school blijven groeien. In de jaren zeventig was er de wens om een kleuterschool tegen de lagere school aan te bouwen. Die kwam er in 1980. Vervolgens ging de boel, behalve de kleuterschool, in 1987 plat en herrees het huidige gebouw drie jaar later.
Er zijn nu zes lokalen, die plaats bieden voor de 130 leerlingen. Slechts vier jaar terug waren dat er nog 90. Oorzaken zijn het sluiten van een school in een naastgelegen dorp en de lagere huizenprijzen in de omgeving. De kinderen op de Mr. S. Wijbrandischool komen uit Oude- en Nieuwehorne, Jubbega, Heerenveen, Katlijk, Mildam en Bontebok.
De leerkrachten waren de chauffeurs van de schoolbus. Kun je het je voorstellen?
Jan Hendrik Pesman
Zij kunnen inmiddels niet meer mee met de schoolbus komen, zoals tot 2012 gebeurde. Dit busje werd in 1964 in Oudehorne geïntroduceerd. "Leerlingen van omringende dorpen werden kosteloos opgepikt. De leerkrachten waren de chauffeurs. Kun je het je voorstellen?" Later zouden de ouders achter het stuur kruipen.
Verandering in onderwijs
Een van de monumenten van de school is Aeltsje van der Hoek (66). Zij stond er tussen 1981 en 2017 voor de klas. Begonnen als kleuterjuf, en vervolgens vrijwel elke groep lesgegeven. Ze zag het onderwijs voor haar ogen veranderen.
De Wijbrandischool in de beginjaren © Dorpsarchief Oudehorne
"In de jaren '90 kwamen bijvoorbeeld de computers. Dat was een flinke verandering", weet ze nog goed. "We moesten naar cursus en een diploma halen." De laatste werkzame jaren werden door de digitalisering steeds lastiger voor Van der Hoek. "Ik dacht dat ik aardig bij was, maar waar de jonge leerkrachten er een halfuur over deden, had ik twee uur nodig. Tijd om plaats te maken, wist ik."
Basisvakken als rekenen en taal hebben altijd hun plaats behouden. Intussen zijn er wel veel nieuwe activiteiten bijgekomen. "Een lesprogramma over geld, of een bezoekje van een timmerman die over zijn vak kwam vertellen. En tussen de lessen door werd er ruimte gemaakt voor 'energizers'. Even levend memorie spelen na het lezen", zegt Van der Hoek. "Tja, dat was vroeger allemaal ondenkbaar."
Als je uit de buurt kwam, en je ging naar de kerk, dan ging je hoe dan ook naar de Wijbrandischool.
Oud-leerkracht Aeltsje van der Hoek
Dan het geloof. Een onderdeel dat tegenwoordig een andere rol heeft op de school. "Ouders kijken nu vooral naar wat voor onderwijs er bij hun kind past. Die betreffende school kan dan toevallig christelijk zijn." Vroeger was dat anders. "Als je uit de buurt kwam, en je ging naar de kerk, dan ging je sowieso naar de Wijbrandischool."

Oud-leerlingen spreken

Tot slot, over de reünie: "Daar ga ik zeker heen! Prachtig dat ze dat organiseren. Hopelijk loop ik nog bepaalde oud-leerlingen tegen het lijf. Want sommige blijven je als leerkracht voor altijd bij."
Ondanks dat de Mr. S. Wijbrandischool nooit is verwisseld van locatie, komt de sloopkogel toch in zicht. Het plan is om in 2028 intrek te nemen in een nieuw gebouw, op wellicht een andere locatie. Wellicht dat daar in 2123 ook een feest plaatsvindt. Met stokoude computers van een eeuw geleden.
Opgeven voor het jubileumfeest kan via: 100jaarwijbrandi@gmail.com