Iepen Doar(p) krijgt een vervolg waarvoor Sjoerd Litjens een Fries dorp zoekt
Sjoerd Litjens werkt aan een vervolg voor 'Iepen Doar (p).' Ruim vijf jaar geleden maakte hij 129 portretten in Feanwâldsterwâl. Hij wil dat nu in vier buitenlandse en in één Fries dorp voor elkaar krijgen.
In de aanloop naar Culturele Hoofdstad Leeuwarden-Fryslân 2018 werkte journalist Sjoerd Litjens als projectleider aan een bijzonder artistiek project: Iepen Doar(p). Het idee was om alle huishoudens van Feanwâldsterwâl te portretteren, de inwoners van het dorp waar Litjens opgroeide.
Het was een succes: bijna alle inwoners van het dorp openden de deuren om hun verhaal te vertellen. Het leverde een reeks van 129 verhalen op, die te beluisteren, te bekijken en te lezen waren. Omrop Fryslân zond destijds de verhalen ook uit.
De levensverhalen van de inwoners vormden een biografie van het dorp. Het liet zien waarom de bewoners van het dorp woonden waar ze woonden. Achter elke voordeur vond Litjens een boeiend verhaal. Het project werd daarmee ook een tijdsdocument en een ode aan 'De Wâl', het dorp waar Litjens op zijn zesde naartoe verhuisde vanuit Amsterdam.
Servië, Kroatië, Litouwen
Maar daar blijft het niet bij, wat Litjens betreft, want er komt een vervolg: "SAVE. Dat staat voor Stories from the Archipelago of Villages in Europe. Kortgezegd zijn dat verhalen van een groep dorpen in Europa."
"Dit zat al een tijdje in het vat. Toen we in 2018 klaar waren met Iepen Doar(p) was er eigenlijk al de ambitie om te kijken of het over de grens kon", vertelt Litjens.
Hij wil daar drie dorpen bij betrekken waar in de nasleep van LF2018 uitwisselingen tussen jongeren mee plaatsvonden. Het gaat om Hopovo (Servië), Praputnjak (Kroatië) en Zapyskis (Litouwen): uit elk van de dorpen moeten 50 verhalen worden gehaald.
"De afgelopen vijf jaar hebben we veel contact gehad, er zijn al journalisten in die dorpen die wat onderzoek hebben gedaan. Het idee is dat die mensen daar doen wat we hier in Fryslân hebben gedaan." Dat betekent dat Litjens zelf die kant niet op hoeft: "Ik blijf mooi in Fryslân."
De bedoeling is dat het project in 2024 begint en dat de verhalen in 2025 bij de volgende editie van de culturele manifestatie Arcadia worden gepresenteerd.
Het dorp enthousiast krijgen
Naast de drie buitenlandse dorpen moet er ook weer een Fries dorp aan worden toegevoegd. Litjens zoekt daarom nog een dorp, of beter gezegd: een Fries die bereid is om de kar te trekken. Die persoon moet een contactpersoon voor de organisatie zijn, maar ook de 'vertrouwenspersoon' die het dorp kan enthousiasmeren.
Bij Feanwâldsterwâl was duidelijk dat Litjens dat zelf was: hij was immers opgegroeid in het dorp. Hoewel hij daar al niet meer woonde, kreeg hij zo wel 'het voordeel van de twijfel', zoals hij dat zelf noemt.
Ieder leven is een boek waard.
Of er wel genoeg nieuwe verhalen op te tekenen zijn, daar maakt Litjens zich geen zorgen over. "Ieder leven is een boek waard", zegt hij. Het idee voor een vervolg op 'Iepen Doar(p)' leefde al langer, maar door corona kwam het even op de plank te liggen.
Als het financieren van het project lukt, hoopt Litjens te laten zien wat van gemeenschappelijke waarde is voor het dorp, of het nu in Praputnjak of ergens in Fryslân is.
"We hopen dat dit project begrip, maar ook verbazing en verbinding teweegbrengt. Een aantal portretten van Iepen Doar(p) zijn al eens vertaald en getoond in Kroatië en Servië. De ervaring daar was dat er veel herkenning was. Het zou mooi zijn als we dat met zo'n Europees project ook kunnen doen."
Nieuw Fries dorp
Naast de verhalen uit Kroatië, Servië en Litouwen wil Litjens ook in een ander Fries dorp verhalen verzamelen. "We zoeken daar nog een dorp voor, een dorp waar we deze keer de deuren weer kunnen openen. Een dorp met een mooie mienskip, waar wij dan ook 50 verhalen halen."
