Het nieuwe fierljepseizoen begint: op jacht naar de 22-metersprong

Recordhouders Jaco de Groot en Nard Brandsma © Omrop Fryslân / Orange Pictures / Martin de Jong Fotografie
Het zandbed is weer glad gestreken en de ljeppers staan te springen om aan het nieuwe fierljepseizoen te beginnen. Aankomende zaterdag is de eerste wedstrijd in Buitenpost.
Met een paar (oud-)topljeppers kijken we vooruit. Want wat zijn de grote doelen? Kunnen de Friezen dit jaar eindelijk weer eens van de Hollanders winnen? En hoe kom je tot een recordsprong?

Het water is koud, het regent al de hele week. Heb je al een beetje zin in het nieuwe fierljepseizoen?

Nard Brandsma, drievoudig Fries kampioen en houder van het Fries record, met 21,68 meter: "Fierljeppen is natuurlijk een echte zomersport en met mooi weer is alles prettiger. Maar we kunnen in Buitenpost moeilijk een muts opzetten. Ik heb lekker kunnen trainen en heb echt zin in het nieuwe seizoen."
Regerend Fries kampioene Marrit van der Wal: "Het is de laatste jaren bij de eerste wedstrijd altijd heel koud, dus het zou echt uniek zijn als de zon dit jaar schijnt. Dit wordt sowieso mijn laatste seizoen en dan is het aan anderen om het stokje over te nemen. Ik denk wel dat er dit seizoen meer concurrentie is en dat vind ik alleen maar mooi. "

Er wordt al jaren over gesproken dat de Friezen over de 22 meter moeten springen. Lukt dat dit seizoen eindelijk een keer?

Brandsma: "Een sprong van 22 meter staat al een paar jaar bovenaan mijn lijstje. Alles wat er verder op staat, heb ik al gehaald. Alleen die 22 meter wil ik nog afvinken."
Bart Helmholt wordt gezien als de beste fierljepper aller tijden. Hij werd in zijn carrière zeven keer Fries kampioen en zeven keer Nederlands kampioen. Hij denkt dat die 22 meter een moeilijk verhaal wordt: "Nard is de recordhouder, dus die zit er het dichtst bij. Maar ik denk dat zijn recordsprong echt zijn max is."
Bart Helmholt in zijn tijd als ljepper © Martin de Jong
Jaco de Groot uit Kamerik (provincie Utrecht) is houder van het Nederlands record met 22,21 meter. Hij denkt er anders over dan Helmholt: "Waarom zouden de Friezen dat niet kunnen? Je wilt je als sportman altijd verbeteren, anders kan je beter stoppen. Mijn doel is om 22,50 meter te springen. Dat verschil is net zo groot als voor de Friezen de 22 meter."
Helmholt: "Jaco heeft laten zien dat het mogelijk is, maar dan moet je wel je techniek aanpassen. Friese ljeppers als Oane Galama en Thewis Hobma zijn daar nu mee bezig, maar om dat op latere leeftijd te doen, is een hele uitdaging."

Wat houdt die nieuwe techniek dan in?

De Groot: "We zetten de stok verder weg, op ongeveer drie meter. Die staat dan bijna verticaal. Hoe verder de pols staat, hoe verder je kan springen."
Helmholt: "Als je de stok verder uit de hand hebt, heb je een langer zweefmoment. Dat maakt het fysiek zwaarder en dan wordt de foutmarge groter. Het is dan echt alles of niets."
Jaco de Groot © Orange Pictures
De Groot: "Dan loop je met volle snelheid op de stok af, maar je wilt natuurlijk niet van de schans af lopen, dus hou je een marge van een halve meter aan. Dan moet je dus 3,5 meter verspringen en dan kom je als een zoutzak in de pols terecht en dan moet je ook nog recht over. Maar als dat allemaal lukt, zit een 22 meter er zeker in."
Een keer 19 meter springen is een droom.
Fierljepster Marrit van der Wal
Voor de vrouwen is 22 meter nu een utopie. Het nationale record staat met 18,19 meter op naam van Marrit van der Wal. Zij wordt in staat geacht de magische grens van 19 meter te verbreken.

Is dat realistisch?

Van der Wal: "Een keer 19 meter springen is niet een doel op zichzelf, het is meer een droom. Het zou geweldig zijn om dat in mijn laatste seizoen te doen. Ik wil dit seizoen met maximale lengte springen (de pols wordt dan met 1 meter verlengd, red.) en dan moet ik maar kijken waar ik uitkom. Een dikke 18 of heel misschien wel 19 meter. "
Marrit van der Wal © Martin de Jong Fotografie
Nard Brandsma, Jaco de Groot en Marrit van der Wal zijn een paar van de grote namen, maar er zijn veel meer kapers op de kust. Vorig seizoen werden bij de mannen bijvoorbeeld de eerste tien wedstrijden door tien verschillende ljeppers gewonnen.

Op wie moeten we dit seizoen vooral letten?

Oud-fierljepper en tegenwoordig fierljepcommentator Hendrik Murk Haanstra: "Ik denk toch weer de oude garde. Dan moet je denken aan de gebroeders Galama (Ysbrand en Oane, red.), want die lijken de eeuwige jeugd te hebben. Maar vergeet ook een Nard Brandsma niet. En misschien kan Sytse Bokma zijn belofte als groot talent dit jaar inlossen."

En hoe zit dat bij de vrouwen?

Haanstra: "Ik verwacht een mooie strijd tussen Marrit van der Wal en Hanneke Westert. Marrit heeft vorig jaar ongeveer alles gewonnen en Westert heeft een gouden toekomst voor haar liggen. Ze sprong vorig jaar het meisjesrecord (17,63 meter, red.) en dan komt het Fries record van 18,19 meter ook al aardig in de buurt. Ik zie het haar ook wel doen."

De Nederlandse titel bij de mannen gaat nu al vier jaar op rij naar een Hollander. Het wordt wel weer eens tijd voor een Fries, zou je zeggen.

Haanstra: "Dit jaar is het NK in IJlst, dus dat zou eigenlijk wel een Fries feestje moeten worden. Maar de laatste jaren zijn de Hollanders behoorlijk heer en meester."
Dat de Hollanders de afgelopen jaren de beste waren, is vooral een kwestie van geluk.
Nard Brandsma
Helmholt: "Je ziet bij de Hollanders dat er een ploeg is die werkt met dezelfde visie en daar zijn ze al 5 jaar mee bezig. Bij hen wordt de nieuwe techniek steeds stabieler."
Brandsma: "Dat de Hollanders de afgelopen jaren de beste waren, is vooral een kwestie van geluk. Ga er maar van uit dat het dit jaar een Fries wordt."
De Groot: "Ik denk dat er dit jaar weer een Hollander Nederlands kampioen wordt. Het moet raar lopen als het niet zo is. Aan de andere kant: als de Friezen in vorm komen, kan het kwartje zomaar de andere kant op vallen."
Haanstra: "De Hollanders batsen in de winter behoorlijk door met trainingen in de schuur van Jaco de Groot. Dat helpt al. Misschien moeten de Friezen er 's winters een schepje bovenop doen."

Waar ligt de focus dit seizoen vooral op?

Brandsma: "Bij mij is dat het Fries kampioenschap, want dan voel je de spanning en de kriebels het meest."
De Groot: "Ik snap de folklore, maar als sportman snap ik daar niets van. Je wilt toch de beste van iedereen zijn? Je bent toch ook liever wereldkampioen dan Nederlands kampioen?
"Van der Wal: "Ik heb tot nu toe vijf Friese titels en dat is natuurlijk al heel wat, maar de Nationale Fierljep Manifestatie blijft speciaal, want dat is in mijn thuisplaats It Heidenskip."
De Groot: "Voor mij ligt de focus zoals ieder jaar op het NK. Daar wil ik de beste zijn."