Recensie Teater Snits: "Het stuk 'Fanny & Marius' verdient een reprise"

Toen Kuijt de voorstelling jaren geleden gespeeld zag worden door het theatergezelschap Suburbia in Rotterdam, was hij meteen verkocht. Dit stuk vol emotie maar ook met humor, was volgens hem erg geschikt voor het Friese publiek, zo had zijn ervaring als regisseur bij Tryater hem geleerd. Zijn voorwaarde dat de beoogde spelersgroep dan wel het geëiste niveau moeten presteren, wordt door Teater Snits waargemaakt. Hoewel het gezelschap bestaat uit amateurspelers, wordt op hoog niveau gespeeld. Zonder uitzondering. Een genot om naar te kijken.

Het verhaal is al bijna honderd jaar geleden opgetekend door de Franse toneelschrijver en filmregisseur Marcel Pagnol, maar heeft nog niets aan actualiteit verloren. Liefde is immers van alle tijden. Twee jonge mensen, die voor elkaar bestemd lijken te zijn, maar elkaar niet kunnen krijgen. Wat voor de een een een ideaal is, lijkt voor de ander net een keurslijf. Als het meisje dan ook nog zwanger raakt en een zekere toekomst zoekt in een huwelijk met een oudere man, is het verhaal over emotie, twijfel en opoffering compleet.

En met zulke lappen tekst vergeeft het publiek de spelers graag als een enkele keer een woord vergeten wordt. En wordt er hartelijk gelachen als bij een hapering de souffleuse niet onmiddellijk wordt verstaan. "Wat zegt ze?" vraagt bijvoorbeeld Mattie Silvius als ze even de tekst niet meer weet. Het zegt voldoende over de kracht van de actrice dat ze het publiek dan niet kwijtraakt, maar verder weet mee te nemen in haar verhaal.

Wat die tekst betreft: grote complimenten voor Anneke Burgy, die de Nederlandse tekst vertaalde en 'hertaalde' naar het Fries. Het stuk speelt immers zo'n 90 jaar geleden in Marseille. Daardoor kan de toeschouwer een beetje wegdromen in een wereld die is geweest. Maar mede door de taal en de woordkeuze, soepel en met humor, blijven de situaties voor iedereen herkenbaar. Mooi ook dat Marius den Otter daarbij niet is gedwongen om net als zijn medespelers perfect Fries te praten. Als import-Fries zet hij nu met zijn dialect een heel geloofwaardige kastelein neer.

Het decor verdient ook een extra vermelding. Met eenvoudige, maar doeltreffende elementen en attributen wordt meteen de sfeer van een kroeg in de haven van Marseille opgeroepen. Om als dat wenselijk is met maar een paar handelingen te veranderen in een woonkamer, winkel of de haven zelf. Mooi ook hoe het licht en geluid hier uitstekend op inspelen. Door het kabbelende water en de vogelgeluiden op de achtergrond, gelooft de toeschouwer dadelijk dat de volgspot over het decor een vuurtoren verbeeldt.

Een beetje jammer vond ik de overlijdensscene van de eerst zo zelfzuchtige zeilmaker Honorè Panisse, mooi gespeeld door Theo Jager. Hoewel deze man tot het einde toe doorgaat met het maken van grappen, leren we hem deze laatste momenten ook kennen als een goedhartig persoon. Een man die zijn vrouw, in hedendaagse taal eigenlijk toch een beetje een 'golddigger', uiteindelijk alle goeds van de wereld wenst. En met zijn laatste brief zijn zoon de toekomst gunt die hem toekomt. Zo'n man verdient het toch om ook respectvol zijn laatste adem uit te blazen, in plaats van een plat-komische act tot het einde. Naar mijn idee net iets te geforceerd en een beetje goedkoop.

Dat neemt niet weg dat de hele speelploeg een heerlijke toneelavond neerzet. Soms met grote gebaren, om het daarna als het moet weer mooi klein te maken. Dat belooft wat voor de grote jubileumrevue, die in 2025 opgevoerd zal worden. En waar het gezelschap nu al druk voor in de weer is, zo liet de voorzitter weten.

Hopelijk kan Teater Snits dan nog wel beschikken over alle spelers. Wan op deze avond werd ook bekend dat sommige spelers plannen hebben om als zelfstandig gezelschap met eigen theaterproducties verder te gaan. Geweldig natuurlijk als daar behoefte aan is en het Friese toneellandschap daarvoor de ruimte biedt. Maar het zou zonde zijn als hiermee de huidige kwaliteit van Teater Snits aan wordt getast. Fanny & Marius smaakt namelijk naar meer!