Fries cultuurklimaat is veranderd: jonge theatermakers komen terug
20 april 2023, 12:50 • 3 minuten leestijd
Er is meer en meer werk in Fryslân voor theatermakers. Jonge makers die Fryslân een tijdje geleden hebben verlaten, komen nu terug. Dat is te danken aan Culturele Hoofdstad, maar ook daarvoor ging het de goede kant al op.
Dat zegt Hilde Mulder van jeugdtheaterschool Meeuw. Ze richtte de school 33 jaar geleden op. Jongeren tussen de 12 en 18 jaar kunnen er terecht; elke zaterdag wordt er lesgegeven en gerepeteerd voor voorstellingen.
Intussen is Meeuw een belangrijke springplank geworden voor jongeren die van theater hun werk willen maken. "Vanuit ons gaan ze naar een kunstvakopleiding in Maastricht, Utrecht, Arnhem of ergens in het Westen. En dan werken ze daar een tijdje en vervolgens komen ze voor een deel of helemaal terug naar Fryslân. Heel interessant."
Jonge theatermakers keren terug naar Fryslân
Volgens Mulder is het culturele klimaat in Fryslân erg veranderd. "Ik zie dit vanaf 2018, het culturele hoofdstadjaar, en eigenlijk eerder al. Veel jongeren zijn hier toen aan het werk gegaan en zijn hier gebleven."
Er is gewoon veel werk hier.
Ook na 2018 is er werk gebleven. "Met de invoering van de culturele infrastructuur hier in Fryslân zijn er ook een aantal groepen bijgekomen, zoals op het gebied van dans of Pier21. Er is gewoon veel werk hier."
Hedzer Seffinga zit op de jeugdtheaterschool en is toegelaten tot de toneelschool van Maastricht. "Daar ga ik de komende vier jaar heen, ik heb er veel zin in."
Hij heeft geen idee wat hij hierna wil. "Ik weet niet of ik terug naar Fryslân ga, in Maastricht blijf of nog ergens anders naartoe ga." Wel denkt hij dat er genoeg voor hem is om terug te komen. "Er is veel theater en er zijn genoeg projecten in Fryslân. Maar nog meer zou niet erg zijn."
Ook Oane Marten van der Veen is leerling bij Meeuw, maar hij is niet toegelaten tot een kunstvakopleiding. Toch wil hij van theater en cultuur zijn werk maken. "Ik wil mensen inspireren om de cultuur in te gaan én ik wil natuurlijk blijven maken. Verhalen vertellen, dat is wat ik het liefste wil."
Waar dan? Dat kan overal zijn. "Er is altijd een sentiment om naar 'de grote stad' te willen. Ik denk dat ik dat ook wel wil, maar dat ik altijd terug kom naar ons plekje."
Hoge eisen
Waar ze ook aan het werk gaan, de verwachtingen voor jonge makers liggen tegenwoordig hoog, vertelt Mulder. Ze moeten een ware duizendpoot zijn. "Naast acteren moeten ze ook zelf voorstellingen kunnen maken, kunnen schrijven en bovendien een soort van ondernemer zijn om steeds maar werk te vinden."
Dat werk is dus veranderd en dat maakt het er niet makkelijker op. "Gezelschappen hebben bijna geen vaste acteurs meer in dienst. Je ziet steeds meer dat acteurs van het ene naar het andere gezelschap hoppen. Je moet als acteur jezelf in de kijker spelen en zorgen dat je aan de bak blijft."
Vierdelige serie over Friese theaterwereld
Theater zit de Friezen in het bloed. Het niveau van de amateurs, zoals de iepenloftspullen, is door de jaren heen gestegen. Ook wordt naast Tryater meer professioneel werk gemaakt in Fryslân door bijvoorbeeld Pier21. Jonge makers zien Fryslân meer en meer als plek waar ze zich kunnen ontwikkelen. Hier speelt Tryater een belangrijke rol in.
Omrop Fryslân staat in een vierdelige reeks stil bij de ontwikkelingen in de Friese theaterwereld. Dit is het vierde en laatste deel. De verhalen zijn online te vinden, op televisie in Fryslân Hjoed en in het radioprogramma No yn Fryslân.
