Lucette van den Berg ruilt Jiddisch in voor Nederlands: "Dit album móést uitkomen"

"Ik las dat 2023 het jaar van afsluiten is. Dat is bij mij zeker van toepassing", zegt Lucette van den Berg (54). In 2006 beleefde ze naar eigen zeggen de mooiste muzikale dagen van haar carrière. Dat was het jaar dat de eerste noten werden gezongen van Kreukelzone van satijn, het album dat onlangs uitkwam.

"Ik ging destijds met andere muzikanten naar de opnamestudio van componist en pianist Peter Schön, in Portugal. Een week hebben we er wat rond gehobbeld. Repeteren, opnemen. Soms lag ik in bikini aan het zwembad en hoorde ik op de achtergrond de anderen oefenen. Prachtig was dat."

De opnamen werden nooit afgemixt. Tot Van den Berg Schön in 2020 weer tegenkwam. Ze besloten de draad weer op te pakken en het project van toen af te maken. "Ik wist: Dit moét uitkomen. Ik denk dat ik zelf eerst moest groeien en eigenwijzer worden om die verantwoordelijkheid te durven nemen."

Van den Berg, dochter van een joodse vader, zong hiervoor altijd in het Jiddisch. Een ontmoeting in Israël wees haar die richting op. "Ik zat te kijken naar bejaarden die aan het rekken en strekken waren, voordat ze de sprong in zee maakten. Plots sprak een meneer mij aan. Hij had mij geobserveerd. 'Je ogen vertellen een verhaal. Je bent zangeres hè?', hoorde ik hem vragen."

"Nadat ik bevestigend antwoord gaf, zei hij mij dat ik in het Jiddisch zou moeten zingen en dat ik de volgende dag terug moest komen. 'Ik zal een boek meenemen om je ziel terug te vinden'. We ontmoetten elkaar een dag later en hij gaf mij het boek met liedjes", vertelt Van den Berg. "Terug in Nederland zong ik ze in mijn studeerkamer. Het voelde als thuiskomen."

Jaren later ontmoette ze bij een zangworkshop de bekende Jiddische dichter en liedjesschrijver Beyla Schaechter-Gottesman. Zij nam definitief de twijfel bij Van den Berg weg. "Het Jiddisch is door de Tweede Wereldoorlog een beladen taal. Dus die stap was groot voor mij. Toen ik haar opzocht in New York zei zij: 'Als jij het niet kan, wie dan wel? We hebben iemand nodig die er voor gaat staan.' Dat gaf me moed." Het zou resulteren in vele liedjes in deze taal.

Zingen in het Nederlands betekent voor Van den Berg een hele omschakeling. "Het Jiddisch ligt zo lekker in de mond. Ergens achterin, met het verhemelte omhoog. Het Nederlands is met de kaken en meer plat. Ik ben natuurlijk in het Nederlands opgevoed, maar toch is zingen in die taal aanpoten."

Onder leiding van Peter Schön brengt Van den Berg samen met haar zeskoppige band haar album op drie plekken ten gehore: Zwolle (22 april), Leeuwarden (28 april) en Amsterdam (29 april). Het zijn de enige concerten die ze voor dit project geeft.

"Ik zal het verhaal vertellen over mijn leven. Het wordt een reis naar binnen, waarbij ik de kwetsbaarheid laat zien die je als mens kunt hebben. Denk aan het op kruispunten staan en keuzes moeten maken", vertelt Van den Berg. "Ik hoop veel Friezen te gaan zien. Misschien zullen ze mij in hun hart kunnen sluiten, zoals ik dat bij hen ook heb gedaan."