Eindverslag verkenner is klaar: dit is hoe de coalitiepartijen elkaar vonden

Abel Kooistra (BBB) is blij met het voorstel voor een coalitie van BBB, PvdA, CDA en CU. Toch was het wel een moeilijke keuze, zegt hij. "Want het gaat ook om mensen en partijen die je teleurstelt."
"We hadden van tevoren geen voorkeur, we stonden er als fractie heel open in. Wat past het beste voor Fryslân, dat was onze insteek", zegt fractievoorzitter Kooistra. Uiteindelijk lagen er zo'n acht opties voor. "Maar als je alles bij langs gaat, dan is dit toch echt de beste combinatie."

Van de zes partijen die overbleven bij de tweede gespreksronde van verkenner Chris Stoffer, zijn FNP en VVD buiten de boot gevallen.
Geen FNP en VVD
"Het spande er om met de FNP", geeft Kooistra toe. "Maar wij wilden een stabiele meerderheidscoalitie, daar zagen we bij de PvdA net wat meer punten. De Partij van de Arbeid had net wat meer streepjes voor."

Wat de VVD betreft kwam Kooistra tot de conclusie dat BBB en VVD op het gebied van gemeenschap en leefbaarheid "net wat te ver uit elkaar" lagen.
Wel zegt Kooistra: "Op persoonlijk vlak vind ik het heel spijtig." Daarmee wijst hij op Avine Fokkens, die nu gedeputeerde is voor de VVD.
BBB en PvdA vonden elkaar op 'tweede B'
Edou Hamstra geeft aan dat voor de PvdA duidelijk was dat BBB 'in the lead' was door de grote verkiezingswinst. Maar de PvdA werd wel de tweede partij. "Wij willen die verantwoordelijkheid nemen", zegt ze. Hamstra is bovendien van mening dat er 'patronen doorgebroken' moeten worden in het provinciebestuur.
Hamstra geeft toe dat een combinatie met BBB niet per se voor de hand ligt. "Op inhoud verschillen we soms, maar op veel punten kunnen we elkaar ook vinden", zegt ze. Hamstra doelt daarmee bijvoorbeeld op het belang van gemeenschapszin en een leefbaar platteland.

Kooistra voegt daar aan toe dat de partijen elkaar vooral vinden op 'de tweede B' van BBB: die van 'Burger'. "Die vinden wij ook veel terug in de PvdA. Daarin kunnen wij het goed vinden."
PvdA heeft GL losgelaten
De coalitie betekent wel dat de PvdA de samenwerking met GroenLinks losgelaten heeft. "GroenLinks staat dicht bij ons. Uiteindelijk is het met haar niet gelukt, maar we hebben vanuit de inhoud wel met deze partijen gekeken hoe we wat kunnen bereiken."
"Natuurlijk hadden we hier graag met GroenLinks gestaan", benadrukt Hamstra nogmaals. "Maar we hebben ook altijd gezegd, wij handelen vanuit de inhoud."
CDA: "Passende bescheidenheid"
Voor het CDA was het, zoals Friso Douwstra aangaf, "wel even wat anders." Het CDA had een slechte verkiezingsuitslag en heeft te lijden aan een groot verlies. "Dat hebben we wel moeten verhapstukken. We hebben elkaar moeten aankijken: is dit nu wel onze tijd en onze plaats?"
Maar uiteindelijk kwam de CDA-fractie toch tot de conclusie dat het met- en voor de mensen van Fryslân wil besturen. "Maar wel met passende bescheidenheid."

Voor Matthijs de Vries van de ChristenUnie is het deelnemen in een coalitie een 'boppeslach'. Het is voor het eerst sinds 2011, zegt hij. "Een unieke situatie, waar we dankbaar voor zijn."
De Vries vindt de vier partijen een afspiegeling van de gemeenschap. Daar sluit Douwstra zich bij aan: "Dwars door het midden en weg van polarisatie."

Het eindverslag van verkenner Chris Stoffer en de gespreksverslagen zijn naar Provinciale Staten gestuurd. Aanstaande woensdag worden de uitkomsten besproken in een debat in Provinciale Staten. Pas daarna wordt een formateur aangesteld, geeft Kooistra aan.