Leerlingen bedenken programma om longkanker op te sporen, longdokter MCL enthousiast

Yahya Oufkir en Ted de Reus in overleg met longdokter Wouter van Geffen. © Omrop Fryslân
Twee leerlingen van het Beyers Naudé Gymnasium in Leeuwarden hebben een programma ontwikkeld dat kan helpen bij de opsporing van longkanker. Voor hun profielwerkstuk hebben ze onderzocht of kunstmatige intelligentie kan helpen bij het herkennen van kankercellen. Dat lukt met een nauwkeurigheid van 95 procent.
"We wilden iets maatschappelijks doen en we hebben beiden een technische achtergrond", vertelt Yahya Oufkir. Voor de jongens was het snel duidelijk dat ze iets wilden doen met de opsporing van kanker.
Ted de Reus: "Wij hebben meerdere familieleden gehad die zijn overleden aan longkanker. Wij merkten dat het heel vaak een dodelijke afloop heeft en de maatschappij daar wel hulp bij kan gebruiken om minder doden te krijgen aan die ziekte."
Leerlingen bedenken programma om longkanker op te sporen, longdokter MCL enthousiast
Met behulp van de broer van Ted kwamen ze in aanraking met AI, kunstmatige intelligente. Ze kregen een doel voor ogen: het sneller opsporen van kanker. In ons onderzoek zagen we ook dat er niet veel innovatie is op dat vlak. Daardoor dachten we ook dat er veel winst te behalen valt op dat vlak", zegt Yahya.
AI wordt al wel gebruikt bij de opsporing van kanker. Er worden nu alleen röntgenfoto's en CT-scans voor gebruikt. De beide leerlingen maken gebruik van pathologische afbeeldingen. Dar zijn microscopische afbeeldingen van stukjes weefsel uit de longen.
"We hebben er 25-duizend plaatjes ingezet. Daar is het programma op gaan trainen", vertelt Yahya. "Het systeem kan nu op basis van die afbeelding gezonde cellen van longkankercellen onderscheiden."

Stress

Gemakkelijk was dat niet. Voornamelijk het voortraject duurde lang. De beide jongens moesten alles leren over de longen en ook wat longkanker precies is. Daarna moesten ze het trainen van een AI-programma in de vingers krijgen.
© Shutterstock
"We kregen vooral een paar dagen voor dat we het in moesten leveren veel stress", zegt Ted de Reus. "Dan ontdek je allemaal foutjes die je eerst niet gezien had. Toen kregen we wel stress of het het af zouden krijgen en zou werken. Dat is uiteindelijk wel gelukt."

Longdokter is enthousiast

Ze kregen hulp van de longafdeling van ziekenhuis MCL in Leeuwarden. "Ze hebben iets gemaakt in hele korte tijd waar ik direct in mijn praktijk het proces mee kan versnellen en dat lukt eigenlijk bijna nooit bij zo'n onderzoek."
Longdokter Wouter van Geffen is dan ook bijzonder enthousiast over de resultaten die de twee middelbare scholieren in 200 uren hebben geboekt. "Normaal vraag je een ICT-bedrijf en dan duurt zoiets vijf jaar en kost een paar miljoen', zegt Van Geffen.
"Ze kunnen met dit programma met 95 procent zekerheid zeggen of er longkankercellen aanwezig zijn. Dat is normaal heel ingewikkeld en duurt heel lang. Met behulp van zo'n systeem kan dat veel sneller en efficiënter."

Door ontwikkelen

Dit is voor het MCL nog maar het begin. Van Geffen wil heel graag dat het programma nu door ontwikkeld wordt. "De vervolgstap kan zijn dat we toestemming gaan vragen aan de ethische commissie of we hier ook testmateriaal van patiënten van het MCL in kunnen stoppen en dan kijken of het net zo goed werkt als op het materiaal dat de jongens verwerkt hebben."
Op school waren ze net zo enthousiast. Docent begeleider Erik Wessels kon ze maar één cijfer geven: een 10. Wat dit betreft zeker ja. Ik was al heel tevreden geweest als ze een soort Mickey Mouse programma ontwikkeld hadden die vier pixels zou herkennen. Dat ze laten zien dat ze het zouden begrijpen. Maar dit overtreft elke verwachting."