Recensie Pinokkio lost time: "Emotie in gestileerde verpakking"

Theatermaker Romke Gabe Draaijer neemt de toeschouwer mee op een persoonlijke ontdekkingstocht naar zijn homoseksuele bewustwording. 'Pinokkio lost time' is een gestileerde worsteling vol twijfel en emoties. Mooi!

Aan het begin van de avond had Romke Gabe eerst nog een speciaal welkomstwoord voor alle mensen die hij in het afgelopen jaar heeft geïnterviewd. De persoonlijke verhalen over hun eigen coming-out was namelijk de basis voor deze voorstelling.

Op grote fotoportretten aan de muren van het Tryater-gebouw kijken deze mensen de bezoeker indringend aan. Een persoonlijke quote uit hun verhaal erbij geplakt. Over strijd, emoties en soms geestelijke beschadiging.

Het zet de deur alvast op een kier voor wat de rest van de avond nog zal bieden. De verloren jaren van Romke Gabe Draaijer: Pinokkio lost time.

Het decor maakt alles snel duidelijk. Het kan bijna niet meer symbolisch. Onze heteromaatschappij neergezet als een bloementuin. Met mooie bloemenperkjes. De witte bloemen strikt gescheiden van de rode. De tuinman die er streng op toeziet dat dit ook zo blijft. Het tuig eruit gescheurd en weggegooid. De bloemen die uitwijken zijn doodgespoten.

Draaijer verschijnt zelf niet op het podium. Hij laat het spel in deze voorstelling over aan David Schwarz, die niet alleen tuinman speelt, maar ook verantwoordelijk is voor de muzikale omlijsting. Wat zeg ik, het is de specie die de bouwstenen bij elkaar houdt.

De twee andere spelers Tom de Ronde en Geronimo Chancoso verschijnen in het begin als silhouetten op het roodverlichte scherm achter het toneel.

In die hel blijkt dat de mens vaak helemaal niet is wat het lijkt. En worstelt met andere persoonlijkheden die hij in zich heeft. Een fascinerende dans van twee lichamen die elkaar aantrekken en afstoten, is het gevolg. Met uiteindelijk de geboorte van twee Pinokkio's op het podium.

Tweelingpoppen die net als het merkfiguur Pinokkio langzamerhand mensen van vlees en bloed worden. Jongens die de wereld om hun heen ontdekken, zich bewust zijn van hun seksualiteit en dat ze op mannen vallen. Hoe ze elkaar daarin steunen, maar ook aan- en afvallen. Maar ook weer samen een vuist vormen tegen de tuinman, symbool voor de boze homofobe maatschappij.

Er wordt bijna niet gesproken tussen de spelers. De thematiek van de voorstelling wordt al dansend verbeeld. Soms als in een stripverhaal, bijna cartoonesk, dan weer heel realistisch en emotioneel. Dan geven de hoofdrolspelers elkaar er letterlijk van langs, vallen er harde klappen en schreeuwen beiden het in onmacht uit.

Het is ook mooi hoe de homoseksuele man over zijn coming-out in beeld wordt gebracht met een opblaaspop. Ook hoe een heterovrouw eenzaam achterblijft als de man waarop ze verliefd is haar niet kan geven wat ze graag zou willen. De man gaat verder, de sekspop loopt leeg. Aandoenlijk.

Zo verraderlijk is dus de verpakking van de boodschap in deze voorstelling. Het lijkt op het eerste gezicht zo schoon en zoet. Maar vergis je niet. Achter dat scherm van stille schoonheid komen de klappen extra hard aan. Het zet de toeschouwer constant op het puntje van hun stoel. Want is alles wel wat het lijkt?

Want kijk, op het moment dat de dansers elkaar gevonden hebben en ze het masker van Pinokkio weg durven te gooien, wordt ons even duidelijk gemaakt hoe kwetsbaar ze blijven. De maatschappij gunt het beide jongens niet om te worden wat ze willen zijn. De tuinman richt zijn gitaar als een mitrailleur op dit prille geluk: "they will choke on you", de wereld zal jullie verstikken.

Het licht gaat uit. Dit kan toch niet het einde zijn? Nee dus. De beide mannen blijken zich uit de wurgende greep van de burgermaatschappij te hebben geworsteld. Ze zijn zich bewust van hun identiteit en willen er zelfs voor uitkomen. Onder genot van drank en andere middelen hebben ze een wild feest, zoals de gayscene regelmatig wordt neergezet.

De gewonnen vrijheid wordt gevierd met opstand en vandalisme. De bloemenperkjes worden vernield, de bloemen uit de grond getrokken en de barbecue uitgepist. Het dansen glijdt langzaam over in seksuele luchtbewegingen. Het riep bij mij verdrietige gevoelens op. Wat wil Romke Gabe hiermee zeggen? Moet dit dan het einde zijn?

Nee, dat is het ook niet. De theatermaker heeft immers een kroniek van drie voorstellingen aangekondigd. Het drieluik over wat het betekent om queer te zijn in Fryslân. Dus blijven we benieuwd hoe de andere twee delen eruit zullen zien.

Hopelijk niet als een gewoon vervolg op deze voorstelling. Zo'n beetje meer van hetzelfde. Dat zou jammer zijn. Want Pinokkio lost time valt in zijn genre moeilijk te overtreffen!