Henk de Vries (It Fryske Gea) aan politiek: "Kwaliteiten Noord-Nederland hoog in het vaandel houden"
"Wat willen we met de biodiversiteit, met het klimaat, met de landbouw, de energie, de bereikbaarheid? Als je gaat kijken naar hoeveel oppervlakte dat allemaal vraagt, dan heb je anderhalve keer heel Fryslân nodig." Niet alles kan, wil It Fryske Gea-directeur Henk de Vries maar zeggen.
Acht noordelijke natuur- en milieuorganisaties, waaronder It Fryske Gea, lieten deze week van zich horen met het rapport 'De kracht van het Noorden'. Doel daarvan was om het Noorden uit te laten gaan van de eigen kracht. En dus niet 15.000 extra huizen in Fryslân bouwen als onderdeel van het 'Deltaplan voor het Noorden', een plan waar ook de Lelylijn onderdeel van is.
De plannen voor het treinspoor zelf - tussen de Randstad en Groningen, met tussenstop in Drachten - is niet het grootste probleem voor de natuurorganisaties, maar wel de extra huizen die in de plannen van onder andere het Rijk en de provincies staan. Volgens De Vries zouden die huizen met name een probleem oplossen dat in de Randstad speelt.
Henk de Vries legt de kritiek op de plannen voor huizenbouw uit: "Je moet uitgaan van de kwaliteiten die Noord-Nederland heeft"
"We hebben niets tegen de bouw van huizen, laat dat helder zijn", zegt De Vries. "Maar zo'n programma van huizen zoals dat in het Deltaplan voor het Noorden staat, dat komt over alsof hier alleen maar leegte zou zijn en zouden hier wanhopige mensen wonen die een economische impuls nodig hebben."
De Vries - en die acht natuurorganisaties - willen af van dat beeld. Het Noorden moet uitgaan van eigen kracht en bewaren wat het Noorden zo mooi maakt.
Extra huizen passen daar niet in.
"Dan gaat het om rust, ruimte, kwaliteit van het landschap en de natuur. Ontwikkel nu de kwaliteiten van Noord-Nederland en dus ook Fryslân, waarmee we goed de toekomst in kunnen en waar de mensen gelukkig van worden. Extra huizen passen daar niet in."
In de toekomstplannen zien de natuurorganisaties een grote rol weggelegd voor de landbouw, die dan wel moet veranderen naar een bedrijfsvoering waarin veel meer ruimte is voor de natuur dan nu. De natuurorganisaties willen graag met de landbouwsector samenwerken om dat voor elkaar te krijgen.
Het is niet toevallig dat de organisaties juist nu - in de aanloop naar de Statenverkiezingen - met hun plannen komen. Ze hopen dat de politieke partijen iets doen met het statement.
In 'It Polytburo' bespreken presentatoren Andries Bakker en Eric Ennema elke week met een gast actuele thema's in de politiek. Kijk hier naar de volledige uitzending met Henk de Vries.
"Ik hoop in ieder geval dat de partijen de kwaliteiten van Noord-Nederland hoog in het vaandel houden", zegt De Vries. Maar wat hij nog veel belangrijker vindt, is dat de overheden 'de bouwstenen' neerleggen voor een toekomstbestendig Nederland. Daarbij gaat het onder andere om de aanpak van de stikstofproblematiek.
Vogelhoek zet deel Súdwest-Fryslân op slot
Een plek waar die problematiek speelt, is de Fûgelhoeke, vlak boven Hemelum, in Súdwest-Fryslân. Daar ligt een stukje veenwerken van minder dan een hectare. Dat stuk had al de status van een Natura 2000-gebied, maar de grond wordt nu ook aangeduid als stikstofgevoelig. Dat zorgt ervoor dat een gebied van 30 kilometer om het land heen nu 'op slot' komt.
"Dat vinden wij ook vervelend", zegt De Vries. "Als It Fryske Gea zijn we het hartstikke eens met de bescherming van stikstofgevoelige natuur, want dat is ook heel erg nodig. Maar dit is maar zo'n klein gebied, terwijl de gevolgen voor Súdwest-Fryslân heel groot zijn."
Het stuk veenmosrietland van de Fûgelhoeke is niet eens heel goed ontwikkeld, zegt De Vries.
De Vries denkt zelf dat dit niet de bedoeling is van de regels die de natuur moeten beschermen. "In dit geval heb ik het gevoel dat het wat 'over the top' is. De regels kloppen, natuurbescherming is ook belangrijk, maar dit is zonde."
Bovendien is het gebied waar het nu om gaat ook weer niet zo waardevol, geeft De Vries aan. "Dit is maar zo'n klein gebied, dat redt zich wel. Ik zou liever zien dat het veenmosrietland wordt ontwikkeld op plekken waar het veel meer kans heeft om te groeien."
It Fryske Gea wil polarisatie in het stikstofdossier voorkomen
De regels die de natuur moeten beschermen, roepen ook weerstand op, bijvoorbeeld omdat ze het grootschalig boeren er niet makkelijker op maken. It Fryske Gea ziet daar een rol voor zichzelf, door de boeren het doel van het beleid uit te leggen. Sommige boeren spelen ook een belangrijke rol bij het natuurbeheer.
Maar in het geval van de Fûgelhoeke is die uitleg niet eenvoudig, ook omdat It Fryske Gea dus zelf de regels ook niet altijd even logisch vindt. Dat heeft de organisatie ook aangegeven in Den Haag. "Wij vinden dat minister Van der Wal hartstikke goed bezig is voor de natuur. Maar hiermee vallen we haar wel wat tegen, daarin moeten we balanceren."
Van op de tong bijten is echter geen sprake. "We zeggen wat we ervan vinden, we zeggen oprecht wat we menen. Je snapt heel goed hoe we er in staan."
