Enorme baggerklus Leeuwarden begint: slijk wordt uit het Nieuwe Kanaal gehaald

Het Nieuwe Kanaal ligt aan de Emmakade, tussen de zuivelfabriek van FrieslandCampina en de Blokhuispoort. Het water moet weer op een diepte van 2,30 meter worden gebracht. Voor de bewoners van zestig woonboten die in het kanaal liggen, betekent dat flinke overlast: ze moeten om de beurt ruimte maken en krijgen een tijdelijke ligplaats.

Ook voor het verkeer wordt er overlast verwacht: de bruggen in de omgeving zullen vaker open moeten om al het slijk af te voeren. Als er wordt gebaggerd, dan is de Eerste Kanaalsbrug van 9.00 tot 16.00 uur dicht. Om het slijk te vervoeren met grote schepen moet de Tweede Kanaalsbrug veel vaker open. Dat zal echter buiten de spits gebeuren.

De Vereniging Schippers te Leeuwarden vroeg al langer om het baggeren. De woonschepen in het Nieuwe Kanaal kunnen niet meer goed manoeuvreren. Ook hebben ze last van de golven van bootjes die langsvaren. "Een schip zit bij het keren met de kop en de kont in de blubber. Vorig jaar was er zelfs een koelbuis van een motor vol bagger gelopen. Er was gelukkig geen schade, maar dat kan dus wel gebeuren", vertelt Herre Haarsma van de vereniging.

De scheepsbewoners moeten ruimte maken voor de baggerschepen. "Dat wordt een grote logistieke operatie. Ook onder de schepen moet gebaggerd worden, waardoor de schepen dus weg moeten. Er zijn vier andere ligplaatsen beschikbaar gesteld met de bijbehorende voorzieningen waar de mensen tijdelijk kunnen wonen."

Het is de eerste keer er gebaggerd wordt in het Nieuw Kanaal "Dat heeft te maken met de bevaarbaarheid", zo zegt Meile Postma, projectleider bij de gemeente Leeuwarden. "Het kanaal loopt dood bij de Prins Hendrikbrug. Er is wel besloten om het Nieuwe Kanaal tot de fabrieken te baggeren, omdat daar de industrie ligt."

Het slijk is vervuild en kan dus niet opnieuw worden gebruikt. "Je kunt het eigenlijk alleen nog maar onder water in een depot zetten. De aannemer heeft gezegd dat dit slijk naar het depot IJsseloog gaat. Dat depot ligt in het Ketelmeer en daar wordt het voor eeuwig onder water opgeslagen", zegt Postma.

Doordat er nog niet eerder is gebaggerd, bestaat er een kans dat er explosieven uit de Tweede Wereldoorlog in het Nieuw Kanaal liggen. Al is die kans klein. "We hebben hier onderzoek naar gedaan en er zijn nog gegevens uit Engeland opgevraagd, maar daar is uitgekomen dat er wel bommen om het kanaal heen zijn gevallen, maar dat de kans klein is dat er bommen in het kanaal liggen."

Het kanaal was vroeger van economisch levensbelang voor de stad en voor bedrijven als de Condens, Koopmans meelfabriek en de blikfabriek. De ijzeren Eerste en Tweede Kanaalsbrug vormden de poort naar de binnenstad van Leeuwarden.

Tegenwoordig is het Nieuwe Kanaal als verbinding met het Van Harinxmakanaal nog steeds belangrijk voor onder andere Royal Koopmans Meelfabrieken en FrieslandCampina. Het deel dat de stad in gaat, is vooral voor de recreatievaart van belang.