Wetterskip zet in op duurzamere slibverwerking nu huidig contract afloopt

De aanleg van een nieuwe slibontwateringsinstallatie in Heerenveen © Omrop Fryslân, Ronnie Porte
Wetterskip Fryslân wil het slib dat overblijft naar de waterzuivering duurzamer verwerken. Er wordt hard gezocht naar alle mogelijkheden, omdat het contract met de huidige verwerker in 2026 afloopt.
Ieder jaar maakt Wetterskip Fryslân zo'n 85 miljoen kuub water schoon in 27 rioolwaterzuiveringen. Daar blijft zo'n 460.000 kuub slib bij achter. Dat wordt ontwaterd in Heerenveen en afgevoerd.

Contract stopt

"Er zijn niet veel partijen waar we het slib kwijt kunnen", geeft dagelijks bestuurslid Otto van der Galiën meteen toe. Een kleine tien jaar geleden is er voor gekozen om het slijk naar SNB (Slibverwerking Noord-Brabant) in Moerdijk te brengen.
"Momenteel rijden er dagelijks zo'n 6-7 vrachtwagens per dag naar Moerdijk", zegt Van der Galiën. "Dat is zeer arbeidsintensief en het kost veel, zo'n 10 miljoen euro per jaar. Daar moeten wij wel op een verantwoorde manier mee omgaan."
Wetterskip zet in op duurzamere slibverwerking nu huidig contract afloopt
Het contract met SNB loopt op 31 december 2026 af. "En we kunnen niet verlengen, dus wij moeten op zoek naar een nieuwe slibverwerker."
Door een extern bedrijf de verwerking te laten doen, valt er meer klimaatwinst te behalen als het zelf vergisten van slijk en het omzetten van het vrijgekomen biogas voor eigen gebruik. Momenteel wordt in Burgum, Drachten, Franeker en Leeuwarden zo'n 30 procent van het slijk vergist en omgezet naar elektriciteit.
Dagelijks bestuurslid Otto van der Galiën van Wetterskip Fryslân © Omrop Fryslân/Remco de Vries
Dat bracht bij Wetterskip Fryslân ook het idee op of het ook klimaatvriendelijker kan. Op dit moment wordt het slib in Moerdijk verbrand. "Daar gebeurt niet zoveel mee, er wordt wat warmte uitgehaald voor een bedrijf in de buurt. Maar wij denken dat het beter kan."

Duurzaamheidwinst

Wetterskip Fryslân kijkt daarom naar het hele proces: van het rioolwater bij de zuivering tot het verbranden van het slib. "We denken dat de meeste duurzaamheidswinst te behalen is in het eindtraject. Met CO2-afvang kan veel, zoals met het eruit halen van fosfaat en ijzer. Eigenlijk zit het hele periodiek systeem in onze slib, dus we moeten kijken wat we kunnen gebruiken."
Wetterskip Fryslân zoekt een partij die de energie uit de slib zo goed mogelijk kan afzetten naar bijvoorbeeld de industrie of tuinbouwkassen.
De bouwput voor de slibontwateringsinstallatie © Omrop Fryslân, Ronnie Porte
Het waterschap wil de eindverwerking van slib uiterlijk 2024 in de markt zetten en wil het aanbesteden. "Op dit moment denken we dat we met aanbesteding beter aan onze duurzaamheidsdoelstellingen kunnen werken, maar het betekent niet dat aandeelhouderschap volledig uitgesloten is."
Als HVC, een afvalverwerkingsbedrijf in Flevoland en Noord- en Zuid-Holland, met een duurzaam plan komt, zou Wetterskip Fryslân ook een aandeelhouderschap kunnen overwegen.
"Dan zouden we wel gek zijn om daar niet naar te kijken." Maar dan moeten de plannen wel in lijn met andere waterschappen liggen, die ook klant bij HVC zijn.
Zo komt de nieuwe slibontwateringsinstallatie eruit te zien © Wetterskip Fryslân
In Heerenveen wordt een nieuwe ontwateringsinstallatie gebouwd, omdat de huidige installaties zijn verouderd. Deze installatie en opslagtanks worden gesloopt, waarschijnlijk is de nieuwe installatie in 2024 klaar. Het project kost 28 miljoen euro. Er komen warmtepompen en zonnepanelen op, zodat ook daar aan duurzaamheid wordt gewerkt.
Otto van der Galiën