Kinderrechten in de knel door versnipperde zorg

Brand kan zich goed vinden in het rapport dat kinderrechtenorganisatie Kidsrights heeft gemaakt over de positie van kinderen in Nederland. In het Kidsrights Index rapport 2022, dat een samenwerking met de Erasmus Universiteit werd gemaakt, staat dat de rechtspositie van kinderen minder is geworden.

Dat heeft met name te maken met de lange wachtlijsten in de jeugdzorg, maar ook met de verminderde mentale gezondheid van kinderen door de coronacrisis. Bovendien is de bescherming van minderjarige asielzoekers minder geworden en is er sprake van meer kinderarmoede.

"Er is gedoe rond wachtlijsten en armoede, dat is niet goed. Zeker als daar dan ook nog complexe problematiek bij komt. Dan is het juist nodig dat de rechten van kinderen goed beschermd worden", zegt Brand.

Het gaat volgens haar op veel gebieden mis. Er zijn te veel partijen bij betrokken geraakt. "Er zijn veel mensen die ergens over kunnen beslissen als het gaat om een kind. Ik zie ze soms met 31 verschillende zorg- of hulpverleners."

Brand ziet zelf ook veel kinderen met complexe problemen bij behandelcentrum Woodbrookers in Kortehemmen. "Zij hebben daar veel last van. Ze zien veel verschillende hulpverleners die soms weer een ander verhaal hebben. Voorspelbaarheid blijft het beste voor het kind."

Door de versnipperde zorg komt er veel druk bij de ouders te liggen. Zorgverleners onderschatten volgens Brand dan ook wel eens wat de impact op hen is. "Iedereen probeert zijn best te doen voor het kind, alle partijen. Voor kinderen is het alleen niet goed dat ouders vier keer per week zoveel tijd kwijt zijn. Kinderen moeten ook naar school. Dat geeft veel stress. Als je bovendien steeds maar weer je verhaal moet doen, kun je er ook niet zijn voor je kind."

De rechten kunnen verbeteren als de obstakels worden weggenomen, denkt Brand. "Men moet niet altijd meer in aparte vakjes denken. Dus niet naar de schuldhulpverlening naar A en voor de jeugdhulp naar B."

Ze vindt dat hulpverleners makkelijk moeten samenwerken. Het kind moet daarbij centraal staan. "Dus als een collega-instelling een intake heeft gedaan en wij denken dat wij een betere kunnen doen, dat we de intake dan gaan lezen en eventueel aanvullende vragen gaan stellen."

Bovendie, vindt Brand, moet de zorg veel meer in de eigen thuissituatie plaatsvinden: "We moeten ons meer realiseren dat het voor ouders een opgave is om steeds maar weer te reizen naar al die gesprekken."

De grootste oorzaak van de versnippering ligt in de decentralisatie van de zorg, stelt Brand. Daardoor is er weer een laag bijgekomen. Het gaat dan om wijk- en gebiedsteams. "Dat helpt niet altijd. Je moet ook mensen hebben die een gezin goed kunnen inschatten."

Het moet eenvoudiger en duidelijker georganiseerd worden, vindt Brand. "Het gaat niet altijd om meer geld, maar meer om hoe je dat uitgeeft."

Jeugdbeschermers moeten volgens haar dan ook worden geholpen om kinderen te beschermen. "Daar moeten middelen voor zijn. Het gaat om de kinderen die recht hebben om op een goede manier in de gaten te kunnen worden gehouden."