Graven naar Moluks verleden in voormalig kamp Wyldemerck bij Balk

Archeologisch onderzoek naar fundamenten © Omrop Fryslân, Ronnie Porte
Molukkers konden zondag voor het eerst zelf archeologisch onderzoek in Nederland doen op hun voormalige woonplaats. Na eerdere veldinspecties staken oud-bewoners de schep in de grond op zoek naar resten.
Kamp Wyldemerck bij Balk was tussen 1954 en 1969 de enige islamitische Molukse woonplaats van ons land, maar er is niets meer van over. Er werd zondag een open middag gehouden waarbij omwonenden welkom waren om herinneringen met de deelnemers uit te wisselen.
"We zijn bezig met een participatief archeologisch onderzoek", legt archeoloog Jobbe Wijnen uitt. "Dat betekent dat de Molukkers die hier in kamp Wyldemerck gewoond hebben zelf bezig zijn met opgravingen naar hun eigen barakken uit de jaren vijftig en zestig. Zo hebben we hier in twee proefputten de resten van de moskee aangetroffen. Maar ook die van de minaret. En dat was de eerste minaret van ons land."
Omwonenden praten met oud-bewoners van het kamp © Omrop Fryslân, Ronnie Porte
Bij de oud-bewoners komen de herinneringen aan de tijd in het kamp weer naar boven. "Ik vind het fantastisch, want wij woonden in barak A en we keken elke dag naar die moskee en de minaret", zegt Arsad Hatoeina.
Achmad Rolobessy kwam in het kamp toen hij vijf jaar oud was. Hij heeft ook warme herinneringen aan het kamp. "Als ik als kind 's zomers van school kwam, dan was het hier een paradijs om te spelen. We deden onze oude kleren aan en konden in de bossen doen wat we wilden. We gingen bramen zoeken, met een kapmes takken snijden, bomen klimmen, noem maar op. Heel avontuurlijk."
Rolobessy raakt in gesprek met Rein Molenaar uit Bakhuizen. Ook hij denkt graag terug aan kamp Wyldemerck. "Mijn vader kwam hier met schoenen en dan ging ik weleens mee. Zo weet ik er nog een klein beetje van. Maar ik herken weinig meer. Een open veldje bij een barak, meer niet. Er zijn wel sommigen die hun verhaal doen en daar herkennen wij ons wel in. Ik vind het heel leuk en bijzonder."
De Molukse gemeenschap doet archeologisch onderzoek naar Wyldemerck
Staatsbosbeheer heeft als eigenaar van het terrein al jaren de wens om meer met de geschiedenis van het gebied te doen. De organisatie had regelmatig contact met Moluks Erfgoed, dat in 2017 is opgericht om de Molukse sporen uit het verleden te onderzoeken.
Een knikker en een zekering worden opgegraven © Omrop Fryslân, Ronnie Porte
Dit project is een samenwerking met Moluks Erfgoed en it Moluks Historisch Museum, de Stichting Vrienden van BOEI, de gemeente de Fryske Marren, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en de Rijksuniversiteit Groningen. Het heeft de naam 'Wyldemerck, samen zoeken naar barakken in de bossen'.