Stikstofreductie overvalt garnalenvissers: "Ik word gedwongen om op te houden"

De stikstofreducties gelden voor vissers die in 2021 te dicht bij Natura 2000-gebieden hebben gevist. De vissers moeten om de paar jaar een nieuwe vergunning voor de Wet Natuurbescherming aanvragen. De vergunning van nu loopt op 31 december dit jaar af.

De Nederlandse Vissersbond regelt de nieuwe vergunningen en heeft daarvoor toestemming gevraagd aan de vissers voor het gebruiken van de locatiegegevens van het AIS-navigatiesysteem, vastgelegd in het jaar 2021. De bond heeft er volgens de vissers niet bij gezegd dat daar direct stikstofreducties achter weg konden komen.

"Tot nu toe mochten we altijd vissen in die gebieden", zegt Jan de Vries uit Dokkumer Nieuwe Zijlen met als vaste haven Lauwersoog. Hij moet met zijn eenmanskottertje 66% minder stikstof uitstoten. Investeren zit er niet in, want de bank ziet geen toekomst in zijn bedrijf.

"Dan schrik je wel even. Het komt erop neer dat ik moet stoppen. Ik sta met de rug tegen de muur."

De Vries zou te dicht bij de duinen van Schiermonnikoog gevist hebben. Hij wist vorig jaar niet welke gevolgen dat zou hebben.

"De snelle veerboten varen ons zo vaak voorbij. Zij hoeven niet te reduceren. Bij noorderwind waait de stikstof van de containerschepen zo naar de eilanden toe. En ik moet wel reduceren. Het is absurd."

De getroffen vissers hebben tot 1 januari de tijd om een katalysator of nieuwe motor aan te schaffen, met subsidie. De aanvraagmogelijkheid daarvoor is echter nog niet opengesteld.

Monte Schregardus uit Dokkum ligt met zijn kotter ook op Lauwersoog. Drie jaar geleden heeft hij een nieuwe motor in zijn schip laten zetten. Die voldeed toen aan de emissie-eisen. Hij moet er niet aan denken dat hij nu weer "onnodig moet investeren. Dat zou kapitaalvernietiging zijn."

"In deze hele stikstofdiscussie zijn er meerdere gebruikers van de zee. Wij als visserij moeten investeren en de andere gebruikers hoeven dat niet. De visserij moet voor 2023 een vergunning voor de natuurbeschermingswet hebben en valt dan niet meer onder 'bestaand gebruik'. Dat vind ik heel krom."

"Op 1 januari de zaken op orde hebben lukt niet. Veel dingen zijn nog onzeker. Vecht dan op zijn minst voor een overgangsregeling."

Voor Johan Seepma uit Oosternijkerk blijven er niet veel mogelijkheden meer over om te vissen. Hij moet 85% reduceren omdat hij in 2021 in gebieden is geweest waarvan hij toen niet wist dat hij daar niet mocht komen.

Zijn bezwaar is ook dat de visserij bij de aanvraag van de nieuwe vergunning niet meer onder 'bestaand gebruik' valt, "terwijl de visserij er al heel lang is. Veerboten, pleziervaart, onderhoudsschepen voor de windmolenparken en vrachtvervoer met motoren die stikstof uitstoten, vallen daar allemaal wel onder."

De vissers trekken de gegevens van waar ze in 2021 gevist hebben in twijfel: de locatietrackers zouden niet betrouwbaar zijn.

De vissers kunnen de AIS uitzetten en sommigen hebben daar een boete voor gekregen. Gevolg is dat er zonder locatiegegevens ook geen stikstofreducties opgelegd kunnen worden.

Jan de Vries begrijpt daar niets van: "Degenen die de AIS uitgezet hebben en daarvoor bekeurd zijn, krijgen geen stikstofreductie. Ik heb hem altijd aan staan en voor mij is het einde verhaal. Die anderen kunnen volgend jaar gewoon doorvissen. Dat is krom."

Er zijn meer volgsystemen aan boord, ook sommigen die niet kunnen worden uitgezet, zoals de blackbox. Uit controlegegevens van de NWVA blijkt dat niet alle blackbox-systemen goed functioneren. Er wordt gewerkt aan een nieuwe versie.

Professor Han Lindeboom, eerder van de universiteit van Wageningen, houdt zich op het moment ook bezig met de garnalenvisserij en stikstofuitstoot. Die is volgens hem zo laag ("die paar moleculen") dat de vissers gewoon door kunnen gaan. "Stel de maatregel uit." Ze moeten over tien of vijftien jaar wel overgegaan zijn op niet-fossiele brandstof. Dan lost het probleem zich vanzelf op.

Lindeboom is voor een aanpak gericht op een specifiek gebied en niet voor een heel gebied, zoals het Waddengebied. De provincie is het daarmee eens.

De Nederlandse Vissersbond geeft aan dat kustvissers net zo boos zijn als boeren, maar de bond móét wel een nieuwe vergunning regelen voor de vissers. Als de bond dat niet doet, dan zijn de vergunningen binnenkort in ieder geval niet meer geldig.

Bovendien hadden vissers dit aan zien kunnen komen, volgens de bond, want er is ook een aantal dat de zaken wel op orde heeft. Niemand kan zich dus overvallen voelen, staat in een reactie van de Vissersbond.

De bond geeft vrijdagmiddag op een informatievergadering op Lauwersoog uitleg aan de vissers over het tot stand komen van de stikstofberekening.