Wethouder Hein Kuiken heeft zorgen over de inflatie: "Bestaanszekerheid staat onder druk"

De gemeente Leeuwarden is volgens Kuiken al druk bezig met de bestrijding van armoede. Zo heeft de gemeente de energietoeslag van 1300 euro beschikbaar gesteld voor iedereen die tot 125 procent van het minimum loon verdient. "Daarmee konden we bijna 800 huishoudens extra helpen in Leeuwarden", stelt Kuiken.

Daarnaast wordt er gekeken naar hoe mensen die het zwaar hebben nog meer kunnen worden geholpen. Zo zet de gemeente in op het verbeteren van het vroegtijdig signaleren van armoede. "Zo kunnen we problemen vroegtijdig opsporen."

Die maatregelen zijn mooi en ze zullen vast ook helpen, maar het probleem oplossen, is nog een stap verder. "Ik moet er tot mijn spijt wel bij zeggen dat de problematiek de mogelijkheden van de gemeente te boven gaat", zegt Kuiken. "Om armoede echt aan te pakken, moeten er fundamentelere keuzes gemaakt worden op het vlak van inkomenspolitiek en dat ligt toch echt in Den Haag."

De gemeente heeft ook zelf met de oplopende prijzen te maken. Om te zien welke consequenties dat heeft, wordt er op dit moment een inventarisatie gemaakt van wat de inflatie doet met het huishoudboekje van de gemeente.

"Dan heb ik het niet alleen over gemeentelijke gebouwen, maar denk ook aan alle sporthallen, zwembaden, culturele instellingen en verenigingsleven, dat gaat om miljoenen", stelt Kuiken.

Mogelijk heeft de inflatie gevolgen voor de begroting van de gemeente. "In tegenstelling tot het Rijk, dat moeilijk doet over het nu nemen van maatregelen, gaan we kijken of we de lopende begroting misschien moeten aanpassen."

In het ergste geval zou het volgens Kuiken zo kunnen zijn dat voorzieningen, zoals zwembaden, dicht moeten om kosten te besparen. "Dat zou wat mij betreft wel echt het laatste scenario zijn."

Financieel gaat het op dit moment goed met de gemeente. Plannen uit het coalitieakkoord hoeven nu nog niet in de ijskast te worden gezet. Leeuwarden heeft op dit moment nog zo'n 30 tot 40 miljoen euro aan reserves. Dat geld zal worden ingezet om de armoede te bestrijden. "En dat lijkt op dit moment voldoende", zo meent Kuiken.

De wethouder van de PvdA is kritisch op het kabinetsbeleid. "Ik vind niet dat er doortastend wordt gehandeld. Voor de zomer was al duidelijk dat de prijzen blijvend hoog zouden zijn. Toen had men ook al kunnen handelen."

Het zit Kuiken dwars dat energiebedrijven nog steeds 'monsterwinsten' maken. "Daar snap ik niet veel van en het lijkt mij goed dat het Rijk daartegen in actie komt."

Kuiken vindt deze crisis qua grootte te vergelijken met de coronacrisis. "De bestaanszekerheid van een heel groot gedeelte van onze samenleving staat onder druk. Ik vind dat wij moeten kunnen garanderen dat iedereen fatsoenlijk te eten heeft en in een warm huis kan wonen. Dat is nu heel erg onzeker voor een hele grote groep mensen."

Nu veel mensen in de problemen komen, dreigen er meer mensen hun huis uit te worden gezet. De gemeente is er eerder in geslaagd om huisuitzettingen in de meeste gevallen te voorkomen. Volgens Kuiken is het in de gemeente Leeuwarden in 2020 bijvoorbeeld maar twee keer voorgekomen.

De gemeente kan echter niet afdwingen dat het niet gebeurt, "Ik denk ook niet dat het noodzakelijk is. Er is een nauw verband met onze schuldhulpverleningsketen om te kijken wat we kunnen doen om deze problemen vroegtijdig op te sporen en daarop te acteren."

De komende tijd wil Kuiken zich vooral inzetten voor het verhogen van bestaanszekerheid. "We kunnen allerlei maatregelen bedenken, maar er is gewoon geld nodig om de rekeningen te kunnen betalen. Daar zou ik in willen voorzien."

Kuiken denkt bijvoorbeeld ook aan een verruiming van de bijzondere bijstand voor een grotere groep dan de groep die gewoonlijk in aanmerking komt voor minimaregelingen.