Ooststellingwerf schiet eikenprocessierupsen uit de boom met een paintballgeweer

Zo worden de bomen beschoten © Omrop Fryslân, Esther Leystra
Eikenprocessierupsen bestrijden met een paintball-pistool. Het klinkt vreemd, maar in de gemeente Ooststellingwerf wordt het gedaan. Het is een van de tien gemeenten die meedoet aan een proef.
Het is voor het eerst dat deze techniek in Nederland wordt gebruikt. Van oorsprong komt de paintball-techniek uit Zweden. Het is ontwikkeld door onafhankelijke onderzoekers en wetenschappers.
Met deze methode wordt een speciale lokstof in een boom geschoten. Dat moet ervoor zorgen dat de paring van de eikenprocessievlinder verstoord wordt.
Ooststellingwerf schiet eikenprocessierupsen uit de boom met een 'paintballtechniek'
"In dit gebied brengen we met een paintball-geweer feromonen aan in de bomen", legt Henry Kuppen uit, boomtechnisch adviseur. "Feromonen zijn een soort lokstof die vrouwelijke vlinders uitzenden. Door de grote hoeveelheden van deze lucht in de omgeving proberen we zowel mannetjes als vrouwtjes te verwarren."
Die verwarring heeft gevolgen, zegt Kuppen. "Voor de mannelijke vlinders zijn er minder vrouwelijke vlinders dan verwacht. Ook komen er minder vrouwtjes naar deze omgeving omdat ze denken dat er al heel veel actief zijn. Hierdoor zullen er in dit gebied minder eitjes worden afgezet."
Het is een kwestie van goed richten © Omrop Fryslân, Esther Leystra
Om met een paintball-geweer de feromonen in de boom te schieten is een vergunning nodig. Guus Hellingman heeft een wapenvergunning en is daarom gevraagd om te helpen.

Wapenvergunning

Hellingman: "Ik heb nu ongeveer 40 bomen gehad, dus we zijn net iets over de helft. Het is niet mijn hobby, maar je moet een vergunning hebben om met een paintball-geweer buiten een schietbaan of evenementen terrein te mogen schieten. Deze staat op mijn naam dus daarom mag ik schieten."
Een speciaal waarschuwingsbord © Omrop Fryslân, Esther Leystra
De methode, ook wel 'paringsverstoring' genoemd, is een van de manieren om de strijd tegen de eikenprocessierups aan te gaan. Henry Kuppen is positief over de techniek: " Deze methode heeft eigenlijk nul neveneffecten op andere flora, fauna en insecten. Het feromoon is heel specifiek. Alleen de mannetjes van de eikenprocessievlinder kunnen dit project waarnemen en zij raken alleen verstoord."

Enige proeflocatie in Fryslân

Bij de Helomaweg in Fochteloo worden 70 bomen behandeld. "Het is de enige locatie in Friesland en we zijn erg blij dat we hier ook een locatie hebben", zegt Kuppen.
Een van de eiken © Omrop Fryslân, Esther Leystra
In de zomer van 2023 worden de resultaten van de proef bekend. De effectiviteit van de paintball-techniek wordt dan beoordeeld. Daarna wordt gekeken of deze methode vaker kan worden ingezet tegen de eikenprocessierups.