50 jaar na de windhoos: "Het centrum van de windhoos kwam over ons tenthuisje heen"

Jaap Rusticus © Familie Rusticus
De windhoos op Ameland op 11 augustus 1972 is een van de zwaarste die ons land ooit heeft getroffen. In vier verhalen blikt Omrop Fryslân deze week terug op dat drama. Deel 3: een van de vier dodelijke slachtoffers, de 59-jarige Jaap Rusticus uit Buitenpost.
Het was eigenlijk toeval dat Jaap Rusticus op Ameland was. Meestal ging hij met zijn gezin naar Vlieland, op vakantie naar camping Stortemelk. Maar deze keer dus op Ameland, daar kon een van de kinderen makkelijker met de auto komen.
Schoonzoon Abe Kuipers (nu 81 jaar) zit in het tenthuisje als het ineens ontzettend misgaat. "Het begon zomaar, uit het niets, hard te waaien. De containers rolden over het campingveld."
Abe Kuipers © Timo Jepkema, Omrop Fryslân
Jaap Rusticus is dan nog buiten en wordt door zijn dochter Sytie naar binnen geroepen. "Sytie was bang en riep: vader, vader, kom snel binnen", vertelt Kuipers.
"De wind begon te bulderen en ik voelde hoe het tenthuisje werd opgetild. We pakten de middelste paal in het huisje vast, maar we konden het huisje niet tegenhouden. Ik dacht ik: daar ga ik, dit was het dan, ik ga dood."
FryslânDOK: Dodelijke Windhoos, 50 jaar na de ramp op Ameland
Omrop Fryslân blikt deze week uitgebreid terug op de dramatische gebeurtenis op 11 augustus 1972. Op zaterdag 2 en zondag 3 juli is op Omrop Fryslân en op NPO 2 de documentaire Dodelijke Windhoos, 50 jaar na de ramp op Ameland te zien.
Op omropfryslan.nl en op de Omrop-app is vier dagen op rij - van woensdag 29 juni tot zaterdag 2 juli - een artikel te vinden met betrokkenen die terugkijken op de ramp.
Aan de andere kant van Duinoord verblijft de andere dochter, Geertje Rusticus, met haar kinderen. Zoon Sjoucke Rusticus is thuis in Buitenpost. "In de loop van de ochtend kreeg ik in de gaten dat er iets mis was op Ameland."
Hij moest later naar het ziekenhuis in Leeuwarden toe om zijn vader op te zoeken.
Abe Kuipers over de windhoos
De vrouw van Jaap Rusticus lag met verwondingen aan haar ribben in ziekenhuis De Sionsberg in Dokkum. Prinses Beatrix zorgde ervoor dat Jaaps vrouw naar het ziekenhuis van Leeuwarden werd gebracht om haar man te zien. Rusticus overleed aan zijn verwondingen in het Bonifatius Hospitaal in Leeuwarden.
Jaap Rusticus was een beroemd kunstenaar. Hij was een van de vijf Friese expressionistische schilders van de groep Yn 'e Line, met Klaas Koopmans, Pier Feddema, Sjoerd Huizinga en Jan van der Bij.
Abe Kuipers met zijn vrouw en dochter Sytie, links Jaap Rusticus © Familie Rusticus
Zijn schoonzoon Abe Kuipers had een bijzondere band met Jaap. "Het was een bijzondere man, altijd bezig: met muziek maken, schilderen, beeldhouwen. Zijn overlijden was verdrietig. Mijn vrouw zei over de dood van haar vader: ik mis de peper in de soep."
Rusticus dus een van de vier mensen die omkomt tijdens de ramp. Op 11 augustus vinden ook Erik Parie (5) en Desiree ten Boom (18) de dood. Later overlijdt nog de Duitse Walter Vonachten (22 ).
Omdat alles de lucht in vloog bij de windhoos, werden veel zaken niet meer teruggevonden. Zoals de blokfluit van Rusticus.
"Wij hebben nog wel een paar schetsen van hem teruggevonden", vertelt Kuipers. "Maar een van zijn mooiste schetsen waar wij gek op waren, hebben wij nooit meer gezien."