Zeldzame broedvogels op het 'wilde oosten' van Terschelling

Boswachter Joeri Lamers tussen het melkkruid © Omrop Fryslân/Remco de Vries
De zee krijgt het meer voor het zeggen op de Terschellinger Boschplaat. Er ligt anderhalf miljoen euro klaar om nieuwe overstromingsvlakten en verstuivingen aan te leggen.
Wie wil weten wat dit voor de natuur betekent, moet naar het meest oostelijke puntje van diezelfde Boschplaat. Boswachter Joeri Lamers buigt daar naar de grond naar een relatief klein plantje dat hier veel te vinden is.
"Dit is melkkruid. Deze zou hier niet zijn zonder de invloed van de zee. Doordat er iedere winter zand wordt opgezet bovenop de kwelder, groeit het hier. En op andere plekken heb je zeeraket."
Zeldzame broedvogel op het 'wilde oosten' van Terschelling
Op een kaal stukje zand met wat schelpen, even verderop, broeden er kleine sternen. In totaal broeden er zo'n tachtig paartjes van deze zeldzame soort. De mens laat het gebied gewoonweg met rust. De ruimte die daardoor ontstaat, wordt ingevuld door natuur die bij het eiland en het Waddengebied hoort.
Nu er anderhalf miljoen euro provinciaal geld klaarligt om de vijf jaar geleden opgestelde Boschplaatvisie uit te voeren, krijgt de zee ook mee invloed op de rest van het kweldergebied.

Kerven en overstromingsvlakten

Er komen kerven in de duinen om het kalkrijke zand het gebied in te krijgen, waardoor planten die het daar goed op doen weer een kans krijgen, desondanks de huidige verruiging.
Verder komen er overstromingsvlakten, zoals de vlakten die nu op de oostkant te zien zijn. Ook dat helpt de vegetatie en de vogels. Het zand dat de zee bij stormweer afzet, zorgt er ook voor dat de kwelder mee kan groeien met de zeespiegelstijging. Verder zorgt het voor overgangen in hoogte, maar ook overgangen tussen zout en zoet water.

Erosie

Nu de ogen weer op de Boschplaat zijn gericht, komt ook de vraag weer naar boven hoe om te gaan met de erosie van staart van het eiland. In de tijd die nodig was om het geld te vinden voor de plannen, is de Boschplaat weer kleiner geworden en het Amelander Gat tussen de beide eilanden werd groter.
Als is de Boschplaat nog steeds een heel groot gebied. "Als je op wat grotere tijdsschalen rondom zo'n zeegat kijkt, dan zie je dat er perioden zijn waarop dat zeegat wat breder is en weer wat smaller wordt", zegt Robert Zijlstra. Hij is adviseur Veiligheid en Morfologie bij Rijkswaterstaat. Volgens hem krimpt het eiland op die plek nu al tientallen jaren.

Discussie

Sommigen op het eiland hebben daar ook wel zorgen over. "In de Boschplaatvisie hebben we afgesproken dat we wel een kwelder van formaat willen behouden. Maar de vraag hoe groot die 'kwelder van formaat' precies moet zijn, is een discussie die we nog aan voeren zijn." Wel bestaat er een afspraak dat de afslag niet verder zal komen dan paal 26.