Restauratie in Museum Martena herstelt beschilderd behang in oude luister

Johanneke Verhave aan het werk © Omrop Fryslân, Willem Vermeltfoort
In Museum Martena in Franeker wordt het beschilderde behang gerestaureerd, dat begin achttiende eeuw is gemaakt voor de eigenaren, Suffridus Westerhuis en Titia Bogarda.
Beschilderd behang was destijds heel bijzonder, het was alleen nog maar te zien in koninklijke paleizen. De restauratie heeft heel wat voeten in de aarde, want de doeken kunnen niet allemaal uit de zaal waar ze hangen. Daarom worden ze deels ter plekke in het museum aangepakt. Op het behang is een landschap te zien met heuvels, waterpartijen en kastelen.
Beschilderd behang Museum Martena weer te zien
Er wordt nu gewerkt aan een doek van drie meter breed en vier meter hoog. "We halen eerst met een krabber een oude restauratie weg die in de jaren vijftig is opgezet en we halen oude vernislagen van het doek", zegt restaurator Johanneke Verhave. "Onder heb ik al schoon gemaakt, daar is de lucht mooi blauw en helder en boven moet nog, daar is een dikke gele laag, waardoor de lucht bijna groen is."
Restauratie van het behang in Museum Martena © Omrop Fryslân, Willem Vermeltfoort
Dat vernis dat in de vijftiger jaren werd aangebracht, is gedaan met een natuurlijk materiaal. "Dat hars wordt geel door de jaren, dus dan moet dat weer worden weggehaald." De oplosmiddelen die ze gebruiken, worden via een installatie weggezogen. "En we hebben ook gasmaskers op, dus we zijn helemaal beschermd en ingepakt."

Hele kamer is bijzonder

Het gaat niet alleen om de schilderijen. "De eigenaar heeft de hele kamer destijds als een concept laten ontwerpen. Naast de mooie schilderijen, is de hele kamer als een soort trompe-l'oeil beschilderd. Alsof je in een heel rijk geornamenteerde kamer terechtkwam met pilasters tegen de muren en doorkijkjes naar het plafond. In de loop der jaren zijn er verschillende lagen overheen gekomen door verschillende eigenaren, want de smaak veranderde ook."
Roos Keppler aan het werk © Omrop Fryslân, Willem Vermeltfoort
Verslaggever Willem Vermeltfoort keek bij de werkzaamheden
Digitale reconstructie van de zaal na de restauratie © RCE, digitale bewerking I. de Moor
Na veel onderzoek kan het weer in originele staat worden teruggebracht.

Topstuk

Manon Borst, directeur van het museum, is blij met de restauratie. "Het is zo'n belangrijke kamer en we vinden dat hij weer in oude luister moet worden hersteld. Het is een van de eerste kamers in een burgerlijk huis dat rond 1700 zo mooi versierd is. Daarom is het een topstuk."
De kamer moet in het najaar van 2023 klaar zijn.