Recensie Jou my wjukken: Een kwestie van balans

Toch hebben regisseurs Tine Bijlstra en Trienke Bron heel bewust voor dit stuk gekozen. Zo vertelden beiden eerder in het programma Op en Ut bij Omrop Fryslân: " Het gaat om immers om een gesloten gemeenschap. Dat zijn we hier in Jubbega en omgeving ook wel een beetje. "Die gemeenschap heeft te maken met een indringer, die alle maatschappelijke regelmaat én vooroordelen op zijn kop zet. Ook dat moet ons niet vreemd overkomen."

De Friese bewerking van de oorspronkelijk Zweedse film werd eerder gemaakt door Tjerk Kooistra en Jan Schotanus voor het Jorwerter iepenloftspul. Het verhaal gaat over de beroemde dirigent en violist Daniel Daréus. Op het hoogtepunt van zijn carrière wordt hij getroffen door een hartaanval. Om te herstellen besluit hij terug te keren naar zijn geboortedorp.

Het lokale koor dat graag aan een nationale zangwedstrijd wil meedoen, roept zijn hulp in om zangkwaliteiten op hoger niveau te krijgen. Een emotionele confrontatie van Daniël met zijn oud-dorpsgenoten en zichzelf is het gevolg.

Al met al werken er zo'n zeventig mensen aan deze productie mee, een spelersensemble van dertig volwassenen en tien kinderen. Dat is alleen mogelijk dankzij de uitstekende samenwerking tussen de toneelverenigingen in Jubbega en Hoornsterzwaag. Maar liefst vier in totaal. Om de drie jaar brengen die dan samen een openluchtspel. Een prestatie van jewelste.

Met zoveel spelers op het podium, hoewel de kernploeg tot elf mensen beperkt blijft, kan het natuurlijk niet anders dat niet iedereen uitblinkt in zijn acteerprestaties. Gelukkig blijft er genoeg talent over om van te genieten. Het knappe spel van Margo Visser bijvoorbeeld, als de vrouw van de dominee, Tjalke Stoelwinder dan de brute man van Gabriëlla. En de heerlijk naturel speelde rol van Wytske Bylstra, die op overtuigende wijze de winkelvrouw Lena neerzet.

De beide regisseurs hebben vooraf geen auditie gehouden, vertelden ze bij de Omrop. Ze wisten precies wie welke rol moest spelen. Typecasting dus. In dat kader lijkt de keuze voor Anne Jongsma en Nynke Bijlstra in de hoofdrollen ook logisch. Er wordt nogal wat van hen gevraagd, maar beiden bleven keurig overeind.

Wel blijft de vraag waarom Anne niet even een paar lessen van een professioneel dirigent heeft gekregen. Zoals hij nu wat 'hampelig' voor het koor stond, maakte hij van een wereldberoemde dirigent een karikatuur van zichzelf.

Erger is dat de spelers vaak, nee te vaak, door de techniek in de steek werden gelaten. Het heeft geen zin om de acteurs voor de verstaanbaarheid een microfoontje op te plakken, als de schuven te laat worden opengezet.

En het kan toch ook niet de bedoeling zijn dat de lever kietelt, als Daniël net voor het beslissende optreden dood neervalt. Het koor besluit dan als eerbetoon aan de overleden dirigent om toch aan het concours mee te doen.

"Kom, laten we zingen voor hem", zegt Harm de Jong dan, die anders een heel knappe rol als winkelmanager neerzet. Met de nadruk op 'zingen' dus, terwijl de nadruk natuurlijk op 'hem' moet liggen. De mensen om mij heen moesten er wel wat om lachen.

Het was mede daardoor dat we op die prachtige locatie in het gezellige bostheater bijna het idee kregen dat we niet getuige waren van een première, maar van een try-out. Daarvoor waren gewoon nog te veel verbeterpunten zichtbaar. En dat is jammer. Vooral omdat de voorstelling er in totaal wel mag zijn.

De ploeg speelt bovendien met zoveel inzet en plezier, dat het publiek zich uitstekend vermaakt. Wat dat betreft ook alle lof voor het decor. Met enkele doeltreffende details op vier sobere toiletten wordt de toeschouwer een heel dorp voorgespiegeld.

"Het is een kwestie van balans", wordt het publiek in liederen en gesproken teksten keer op keer voorgehouden. Als kernwaarde van het dagelijks leven in een omgeving van emotionele bepalingen. Die balans was in de première nog niet helemaal bereikt.