ZEA verovert Italië met Friestalig album: "Emotionele lading van Friese woorden is groot"
31 mei 2022, 11:30 • 5 minuten leestijd
De nieuwste Friestalige cd van ZEA slaat aan in Italië. ZEA, de artiestennaam van de uit Makkum afkomstige Arnold de Boer, reist dinsdag af naar het zuiden.
ZEA bestaat bijna twintig jaar. Eerst als band, later gereduceerd tot een man: Arnold de Boer. Hij woont nu in Amsterdam.
Voor zijn solo-optreden werkt De Boer vaak met andere muzikanten of dichters. Zo ook op het komende Oerolfestival waar hij in het laatste weekend op vrijdag, zaterdag en zondag zal spelen. Twee keer per dag, onder andere met dichter Tsead Bruinja.
Maar voor het zover is, maakt De Boer eerst nog een minitournee door Italie. Dat doet hij solo. Hij zal daar in zes verschillende plaatsen in het noorden van het land de nummers van zijn nieuwe Friestalige cd Witst noch dat d'r neat wie voor het voetlicht brengen.
Het album kreeg nationaal en internationaal lovende recensies. Opvallend waren de reacties uit Italië. In de nationale krant Il Manifesto kreeg het album vijf sterren. Het landelijke muziekblad Blow Up noemde het album een van de beste albums van het jaar. En op de Italiaanse RAI Radio 3 worden de Friese liedjes van ZEA regelmatig gedraaid. Tijd voor een interview.
Arnold, hoe kan het dat je muziek zo goed wordt ontvangen in Italië. Heb je connecties?
"Niet alleen in Italië. In Duitsland vinden ze mijn muziek ook mooi. Dat het nu aanslaat in Italië komt doordat een nationale krant een positief stuk heeft geschreven over mijn nieuwe cd. Mijn muziek wordt ook op de radio gedraaid. Ik denk dat de basis er al was en dat het een combinatie is van het juiste moment en de juiste persoon
Verder denk ik dat mijn manier van werken ook aanslaat. De gloomy, donkere toon van mijn muziek.
Wat ook meehelpt, is dat bij een van de nummers van de cd een Italiaanse vertaling staat. Je moet weten dat het in landen als Italië en Frankrijk niet veel uitmaakt of je nu Engels of Fries zingt."
Je bent internationaal georiënteerd. Heeft dat een reden?
"Het begon toen ik als backpacker met mijn gitaar in Australië was. Ik wilde daar iets te doen hebben, iets hebben om te laten zien. En ik wilde alles zelf doen. Eigen baas zijn. Dus ik begon op straat te spelen.
Door de jaren heen krijg je steeds meer contacten. Zo langzamerhand heb ik een aardig netwerk opgebouwd. En dan kun je ook veel spelen in het buitenland.
In twintig jaar ben ik in veertig landen geweest. Ook in landen als Brazilië, Mexico en de Verenigde Staten van Amerika. En ik heb ook veel contacten in de Afrikaanse landen Ghana en Ethiopië. Daar moet is zelfs in mijn eigen taal zingen, omdat de muzikanten met wie ik speelde, daarom vroegen."
Wat is de rol van taal in je muziek? Gaat het meer om de klanken of om de betekenis van de woorden?
"Dat hangt van het nummer af. Om te beginnen, de mensen vinden het over het algemeen wel mooi dat ik in het Fries zing. Na afloop komen ze naar me toe om te vertellen dat ze er wel iets van hebben verstaan, of dat ze - net andersom - de Friese taal lastig vinden om te volgen.
Bij nummers die emotioneel dicht bij me staan, kan ik niet in het Engels zingen. Dat was zo toen mijn moeder overleed en ik het van me af wilde schrijven. Dat is niet te doen in het Engels.
De emotionele lading van Friese woorden zoals 'dood' en 'graf' is groot voor me. Die woorden heb ik als kleine jongen gehoord in situaties dat er iemand was overleden. Het Nederlandse woord 'graf' heb ik misschien uit boekjes of van de televisie. Daar zit minder emotie bij voor me."
Je laat de Friese taal horen aan je publiek. Geef je de taal ook op een andere manier door, bijvoorbeeld aan je kinderen?
"Ik spreek Fries met mijn twee kleine kinderen, Iede en Hieke. Hier in mijn woonplaats Amsterdam hebben bijna alle kinderen op school een tweede taal. Dat is heel normaal. Als de kinderen op school iets in hun eigen taal mogen zeggen, dan doen de mijne dat in het Fries.
De moeder van mijn kinderen spreekt Nederlands. Ik heb er iets op bedacht om mijn kinderen meer Fries te laten spreken. Als ze iets van me willen, dan zeg ik: Als je het in het Fries vraagt, dan mag het, hahaha."
Ben je veel onderweg?
"Nu wel weer. Er moet ook veel worden ingehaald nu de coronamaatregelen voorbij zijn. Voor de coronatijd had ik 120 optredens in het jaar. In corona waren het misschien 20 en nu zit ik vanaf maart al op een stuk of 50. Na Oerol wordt het wat rustiger en daar ben ik dan ook wel weer blij mee."
Waar ga je spelen in Italië?
"Op heel verschillende locaties. In kleine zaaltjes, cafés, culturele centra en op een festival. De optreden heb ik allemaal zelf geregeld. Zoiets gaat vaak via culturele collectieven. Die mail ik dan. En het gaat ook vaak via via. Mensen kunnen je wel weer verder helpen met nieuwe contactadressen of ideeën."
